Overmatig bloedverlies na bevalling: fluxus postpartum

Overmatig bloedverlies na de bevalling: fluxus postpartum Getty Images — Getty Images

Leestijd 7 minuten • 22 december 2024, 16:12

Tijdens en vlak na je bevalling verlies je wat bloed. Bij een normale hoeveelheid kan dat geen kwaad. Maar zo'n 6 procent van de vrouwen krijgt een fluxus, oftewel: overmatig bloedverlies na de bevalling. Dat is flink schrikken, en het betekent ook dat je langer moet aansterken.

(Medisch) beoordeeld door:

Koen Deurloo

Gynaecoloog

Lees verder onder de advertentie

Waarom verlies je bloed bij de bevalling?

Iedere vrouw verliest tijdens en vlak na de bevalling bloed. Gemiddeld is dat in totaal 500 milliliter, een halve liter dus. Dit bloed verlies je omdat de placenta loskomt van je baarmoeder. Op de plek waar hij aan de baarmoederwand vastzat, ontstaat dan een wond met open bloedvaatjes. Ook kun je bloeden doordat je bent uitgescheurd of ingeknipt. Na een keizersnede verlies je bloed door de snijwond in je baarmoeder en doordat de placenta is verwijderd.

Meestal is het bloedverlies geen probleem. Je lichaam bereidt zich tijdens de zwangerschap al voor op bloedverlies na de bevalling. Je maakt tijdens je zwangerschap extra bloed aan, waardoor je een reservevoorraad hebt.

Overmatig bloedverlies na de bevalling: wat is het?

De verloskundige of gynaecoloog houdt bij je bevalling goed in de gaten hoeveel bloed je verliest. Dit kan ze onder meer zien door het bloed dat op de witte celstofmatjes komt, die onder je op het bed liggen. Soms komt daar ook vruchtwater op terecht en is het moeilijk te zien om hoeveel bloedverlies het precies gaat. Bij twijfel worden die matjes daarom gewogen.

Lees verder onder de advertentie

Verlies je tijdens je bevalling en vlak erna in totaal meer dan 1 liter bloed, dan wordt dit overmatig bloedverlies genoemd. De medische term is: fluxus postpartum of hemorrhagia postpartum (hpp). Ernstig bloedverlies kan heel gevaarlijk zijn. Daarom wordt er altijd snel ingegrepen als dit gebeurt. Een fluxus komt voor bij iets meer dan 6 procent van de bevallingen.

Oorzaken van overmatig bloedverlies

Na de geboorte van je baby nemen je weeën meteen af: de taak van je baarmoeder om je baby naar buiten te duwen is klaar. Ook de taak van de placenta is klaar. De placenta laat los en komt naar buiten. Dit gebeurt meestal binnen een halfuur, maar het kan ook een uur duren. Het helpt om je baby aan de borst te leggen. Daardoor maak je meer oxytocine aan, het hormoon dat je baarmoeder laat samentrekken. Deze samentrekkingen zorgen ervoor dat de placenta naar buiten komt. Je baarmoeder kan dan goed krimpen en daardoor worden de bloedvaten op de plek waar de placenta zat dichtgeknepen. Zo neemt het bloeden af.

Soms trekt de baarmoeder niet goed samen na de bevalling en volgt de placenta niet. Of er blijft een deel vastzitten. De baarmoeder kan dan niet goed krimpen. Soms wordt de placenta wel geboren, maar worden de bloedvaten niet dichtgedrukt. Daardoor kan een fluxus postpartum ontstaan: overmatig bloedverlies na je bevalling.

Lees verder onder de advertentie

Het is niet altijd duidelijk waarom overmatig bloedverlies ontstaat. Wel is er meer kans op een fluxus postpartum als je:

Bevalt van een meerling.
Bevalt van een erg grote baby (macrosomie).
De bevalling erg lang duurt. Je baarmoederspier kan daardoor verzuurd zijn en minder sterk samentrekken.
Weeënopwekkers nodig hebt gehad. Dit kan er soms voor zorgen dat de cellen op de baarmoederspier die reageren op oxytocine minder gevoelig worden, waardoor de baarmoeder minder goed samentrekt.
Stollingsproblemen hebt.
Een hoge bloeddruk hebt (zoals bij pre-eclampsie)
Een kunstverlossing of inleiding krijgt.
Een placenta praevia hebt (en dus bevalt met een geplande keizersnede).
Eerder overmatig bloedverlies na je bevalling hebt gehad.

Wat wordt er gedaan als je een fluxus postpartum hebt?

Een fluxus postpartum na de bevalling is niet gevaarlijk voor de baby. Die is immers al geboren. Overmatig bloedverlies is wel gevaarlijk voor de moeder. Je kunt er bewusteloos door raken en bij ernstig bloedverlies kan shock optreden.

Lees verder onder de advertentie

Als je veel bloed verliest, krijg je meestal eerst een prik met oxytocine in je been of bil. Dit kan de verloskundige ook doen bij een thuisbevalling of een poliklinische bevalling. Het zorgt ervoor dat je baarmoeder beter samentrekt. Werkt dit niet, dan kun je nog andere medicijnen krijgen. Het kan ook zijn dat de verloskundige een katheter aanbrengt om je blaas te legen. Als je blaas leeg is, heeft je baarmoeder meer ruimte om samen te trekken. Vaak krijg je bij veel bloedverlies alvast één of twee infusen in je arm, zodat je snel vocht en/of bloed toegediend kunt krijgen zodra de arts er is.

Bij een thuisbevalling ga je met de ambulance naar het ziekenhuis als je een fluxus krijgt. Komt je placenta niet los of maar gedeeltelijk? Dan ga je naar de operatiekamer. De gynaecoloog verwijdert onder narcose de placenta of resten daarvan. Soms moeten hierbij ook bloedvaten in de baarmoeder worden afgesloten. Als je erg veel bloed bent verloren, krijg je een bloedtransfusie.

Flink schrikken

Een fluxus postpartum is heftig om mee te maken. Het ene moment ben je met je baby op je borst aan het bijkomen van de weeën, opgelucht dat de geboorte achter de rug is. Het volgende moment staat de kamer vol zorgverleners of ambulancepersoneel. Zij, en ook je verloskundige, zijn heel goed getraind om direct te handelen en de stappen te doorlopen die nodig zijn.

Lees verder onder de advertentie

Voor jou en je partner is het misschien lastig te volgen wat er gebeurt, maar het ziet er wel heel serieus uit. Dat kan heel erg schrikken zijn, voor jullie allebei. Misschien krijgt je partner er wel meer van mee dan jij. Mogelijk heb jij het bloedverlies na de bevalling zelf niet gezien, maar hij wel. Ook krijgt hij meteen de zorg over jullie baby als jij naar de operatiekamer moet.

Tips: herstellen van overmatig bloedverlies na de bevalling

Overmatig bloedverlies na je bevalling is zowel lichamelijk als mentaal heftig. De kans is groot dat je flink bent geschrokken en je hebt er waarschijnlijk bloedarmoede aan over gehouden. Hierdoor voel je je ook lichamelijk nog een paar weken niet goed. Veel vrouwen hebben na een fluxus postpartum last van vermoeidheid, duizeligheid, hartkloppingen en hoofdpijn. Daarbij kun je nog een tijd heel bleek zien.

Tips om aan te sterken:

Lees verder onder de advertentie

Neem voldoende rust. Geen zin in kraamvisite? Zeg ze gewoon af. Herstellen na een bevalling kost tijd, helemaal als je ook nog veel bloed bent verloren. De vermoeidheid kan na overmatig bloedverlies nog weken aanhouden. Probeer daarom zoveel mogelijk slaap te pakken en te luisteren naar de vermoeidheid.
Praat erover. Bespreek met je partner, familie, de kraamverzorgster en de verloskundige of gynaecoloog wat er is gebeurd. Overmatig bloedverlies na je bevalling overkomt je opeens, dat maakt het heftig, óók voor je partner. Praat er samen over hoe jullie dat hebben beleefd en stel je vragen aan je verloskundige of gynaecoloog: waardoor is het waarschijnlijk gebeurd? Welke ingrepen zijn waarom gedaan? Waar moet je de komende tijd extra op letten? Merk je dat je heel veel moeite hebt met de manier waarop je bevalling is gegaan, schakel dan hulp in. De huisarts of je verloskundige kan iemand aanraden die je kan helpen bij het verwerken van je bevallingservaring.
Eet gezond. Door overmatig bloedverlies kun je last krijgen van bloedarmoede. Dit ijzertekort kun je het beste aanvullen door gezond te eten. En dan vooral: rund- en lamsvlees, eieren, donkere bladgroenten, volkorenproducten, aardappelen, rode bessen, appelstroop, peulvruchten en noten. Door bij je maaltijd iets met vitamine C te eten of drinken (fruit, groente of vers sap), kan je lichaam het ijzer beter opnemen. Je kunt ook speciale ijzerpreparaten nemen, bijvoorbeeld Floradix of een multivitamine.

Gevolgen voor een volgende zwangerschap

Als je overmatig bloedverlies hebt gehad na de bevalling, is het helaas zo dat je een grotere kans hebt om een volgende keer opnieuw een fluxus postpartum te krijgen. Als je één keer overmatig bloedverlies hebt gehad is de kans bij een volgende bevalling 15 procent. Na twee keer is de kans bij een derde bevalling 27 procent. Daarom is het advies om in het ziekenhuis te bevallen als je een fluxus hebt gehad.

Soms wordt afgesproken om voor de zekerheid tijdens de bevalling al een infuus aan te leggen of extra bloed klaar te leggen. Ook kun je na de geboorte van je baby preventief de injectie met oxytocine in je been krijgen, zodat je placenta sneller wordt geboren. Tijdens je zwangerschap wordt het ijzergehalte in je bloed ook goed in de gaten gehouden.

Lees verder onder de advertentie

Belangrijk is ook dat je met de verloskundige of gynaecoloog bespreekt waar je eventueel bang voor bent, zodat jullie daar samen oplossingen voor kunnen bedenken. Je kunt ook afspreken hoe lang je wilt wachten op de geboorte van de placenta. Dat neemt spanning voor de bevalling weg, waardoor de kans dat het voorspoedig gaat groter wordt.

Lees ook: Bang voor de bevalling? Dit kun je doen