Wat is een placenta praevia?
Placenta praevia betekent in het Latijn 'voorliggende placenta'. De placenta kan op elke plek in je baarmoeder groeien: aan de voorkant, de achterkant of bovenin. Vaak is dat laatste geval, maar soms hecht de placenta zich juist in het onderste gedeelte van je baarmoeder. Hierdoor bedekt hij de opening van de baarmoedermond gedeeltelijk of zelfs helemaal.
Dit maakt niks uit voor de groei en ontwikkeling van je baby, maar het geeft wel een verhoogd risico op bloedingen tijdens je zwangerschap en wellicht kun je niet op de natuurlijke manier bevallen, maar krijg je een keizersnede. Als er veel bloedverlies is moet de baby soms eerder geboren worden.
Voorliggende placenta op de echo
Een placenta praevia wordt vaak gezien tijdens een vroege echo. Dit kan tijdens de dertienwekenecho zijn, maar ook bij de twintigwekenecho. Als je hoort dat je placenta laag ligt, hoef je je niet direct ongerust te maken. Vaak komt de placenta door de groei van de baarmoeder vanzelf hoger in je baarmoeder te liggen.
Hoe vaak komt dit voor?
In de eerste helft van de zwangerschap (dus tot 20 weken) ligt de placenta bij 5 procent van de vrouwen laag. Omdat je baarmoeder tijdens de zwangerschap flink groeit, is de kans groot dat de placenta als het ware vanzelf omhoog wordt getrokken. Daardoor ligt de placenta na 20 weken nog maar bij 1 procent van de zwangere vrouwen te laag en rond de geboorte is dat percentage nog lager: 0,3-0,9 procent van de zwangerschappen.
Om een beter beeld van de ligging van de placenta te krijgen, krijg je mogelijk een vaginale echo. Dit kan door je eigen verloskundige maar meestal moet je hiervoor naar de gynaecoloog. Ligt je placenta tijdens de twintigwekenecho laag, dan krijg je rond 32 weken en eventueel rond 36 weken nog een echo om te kijken of dit is veranderd. Ook wordt dan bekeken of je bij de gynaecoloog onder controle moet blijven.
Lees ook: Geboorteplan schrijven: voorbereiding op je bevalling
Je baby voelen met voorliggende placenta?
Met een voorliggende placenta kun je je baby in je buik minder goed of niet voelen. Met name in de eerste twee trimesters. Na 28 weken zwangerschap beweegt de baby doorgaans zo krachtig dat je de baby wel kunt voelen, ondanks de placenta praevia.
Oorzaken van voorliggende placenta
De precieze oorzaak van een placenta praevia is niet bekend. Wel heb je een groter risico op een voorliggende placenta als:
-
Je zwanger bent geworden door middel van een vruchtbaarheidsbehandeling
-
Je al meerdere keren zwanger bent geweest
-
Je zwanger bent van een meerling
-
Je eerder een keizersnede hebt gehad
-
Je 35+ bent
-
Je eerder bent geopereerd aan je baarmoeder
-
Je rookt
Lees ook: Judiths bevallingsverhaal: 'De placenta komt niet los en als eraan wordt getrokken gaat het mis'
Risico's van placenta praevia
Heb je een placenta praevia? Dan bestaat de kans dat je tijdens je zwangerschap last krijgt van bloedingen. Dat komt omdat de placenta door de groei van je baarmoeder een klein stukje kan loskomen waardoor bloedvaten kunnen scheuren. De kans op bloedverlies is het grootst na 32 weken zwangerschap.
Hoeveel bloed je verliest, kan flink verschillen. Van een paar druppels tot een flinke hoeveelheid met stolsels. De bloedingen die worden veroorzaakt door een placenta praevia zijn pijnloos en ontstaan vaak spontaan. Krijg je een bloeding? Neem dan altijd direct contact op met je verloskundige of gynaecoloog. In het ziekenhuis wordt dan gecontroleerd hoe de conditie van jou en je baby is, en zal je meestal ter observatie worden opgenomen voor zo lang het bloedverlies aanhoudt.
Als het bloedverlies zeer veel is, of als de placenta niet meer goed aan de wand van de baarmoeder vastzit, moet de baby mogelijk eerder geboren worden. Je kan zelf niets doen aan een placenta praevia, of aan het bloedverlies.
Lees ook: Wat niemand je vertelt over de bevalling
Vasa praevia
Een zeldzame complicatie bij placenta praevia is vasa praevia. Hierbij lopen de bloedvaten van de placenta voor de uitgang van de baarmoeder. Stelt de gynaecoloog vasa praevia bij jou vast, dan maakt hij samen met jou een plan om tijdig een keizersnede te doen.
Vaginaal bevallen met een placenta praevia
Of je vaginaal kunt bevallen met placenta praevia ligt aan de exacte ligging van de placenta tijdens het einde van je zwangerschap. Ligt de placenta 2 centimeter of meer van de opening van de baarmoedermond af? Dan kun je vaginaal bevallen (thuis en poliklinisch) zonder een verhoogde kans op veel bloedverlies.
Ligt de placenta 1 tot 2 cm van je baarmoedermond af dan is een vaginale bevalling ook mogelijk, maar word je uit voorzorg opgenomen in het ziekenhuis en beval je onder begeleiding van de gynaecoloog.
Wanneer keizersnede met placenta praevia
Ligt je placenta minder dan 1 cm van je baarmoedermond af, of er gedeeltelijk/geheel overheen dan krijg je een keizersnede. De keizersnede wordt gepland vanaf 37 weken, of eerder als je veel of vaak bloedverlies hebt. De keizersnede wordt redelijk op tijd gepland om te voorkomen dat je (opnieuw) ruim bloedverlies of weeën krijgt, en de keizersnede met grote spoed gedaan moet worden.
Er wordt bij een keizersnede bij een placenta praevia sowieso rekening gehouden met een verhoogd risico op meer bloedverlies. De gynaecoloog maakt voor jouw specifieke situatie een afweging over het exacte bevalplan en brengt je van tevoren op de hoogte zodat je met zelfvertrouwen de bevalling ingaat.
Lees meer: Dit kan je verwachten van een keizersnede (en alles over het herstel)
Bronnen: Kennisnet Geboortezorg, UMC Utrecht, De Gynaecoloog
