Kans op herhaalde miskramen
Als je een miskraam hebt gehad, is de kans dat dit bij je volgende zwangerschap opnieuw gebeurt niet verhoogd. Overkomt het je verdrietig genoeg toch opnieuw? Dan is de kans op een miskraam daarna wel verhoogd. Je spreekt dan van herhaalde miskramen (de medische term is habituele miskramen).
Wat is een miskraam?
Een miskraam is het verlies van de zwangerschap in de eerste zestien weken. Dit gebeurt bij 10-15 procent van de vastgestelde zwangerschappen. Meestal komt het door een chromosoomafwijking die al bij de eerste celdelingen ontstaat. Het embryo groeit dan niet verder, waarna het lichaam het afstoot.
Het eerste teken van een miskraam is meestal bloedverlies en buikpijn. Onthoud ook: in de helft van de gevallen is bloedverlies en buikpijn géén teken van een miskraam. Dit zijn andere oorzaken van bloedverlies.
Gemiste miskraam
Een naderende miskraam kan ook worden ontdekt doordat tijdens een echo blijkt dat het hartje niet meer klopt. Dit wordt in medische termen een gemiste miskraam of een niet-intacte zwangerschap genoemd. Je kunt daarna afwachten tot de miskraam vanzelf op gang komt. Als je dit liever niet wilt, is ook curettage of het opwekken van de miskraam met tabletten mogelijk.
Lees ook: Spontane miskraam: verlies van je zwangerschap
Het percentage miskramen is hoger dan 15 procent als je de miskramen vóór de verwachte menstruatie meeteelt. Meestal is er dan nog geen positieve zwangerschapstest. Omdat het bloedverlies dan lijkt op de menstruatie, weten de meeste vrouwen niet dat ze eigenlijk heel pril zwanger waren. Een miskraam in dit vroege stadium valt dus niet onder de definitie herhaalde miskramen.
Wat zijn herhaalde miskramen?
Als je twee keer of vaker een miskraam krijgt na een positieve zwangerschapstest, wordt er gesproken van herhaalde miskramen. Van alle vrouwen die zwanger worden, krijgt 1 tot 3 procent hiermee te maken. Na een eerste miskraam is de kans dat dit opnieuw gebeurt niet verhoogd, en dus nog steeds 10 tot 15 procent.
Het vervelende van herhaalde miskramen, is dat de kans dat je opnieuw een miskraam krijgt wél sterk toeneemt. Na twee miskramen is de kans op herhaling ongeveer 25 procent en na drie miskramen is dit 35 procent. Dit zijn ineens aanzienlijke risico's, waar je best van kunt schrikken. Goed om te beseffen is dat de kans dat je volgende zwangerschap goed afloopt gelukkig veel groter is.
Wat kun je doen bij herhaalde miskramen?
Wanneer je herhaalde miskramen hebt gehad, kan de huisarts je doorverwijzen naar een gynaecoloog. De gynaecoloog kan met je bekijken wat mogelijk een rol kan spelen, en of onderzoek zinvol is. Dit kan bijvoorbeeld een chromosoomonderzoek zijn. Daarbij worden de chromosomen van jou en je partner onderzocht om erachter te komen of er sprake is van een zogenoemde gebalanceerde chromosoomafwijking. Een van jullie of jullie beiden zijn dan drager van een chromosoomafwijking. Bij 2 tot 3 procent van de stellen die herhaalde miskramen meemaken, is dat het geval. Na drie miskramen kan een gynaecoloog een algemeen bloedonderzoek bij jou laten doen en een echo maken van je baarmoeder en eierstokken, om te zien of die er gezond uitzien.
Het duurt vaak langer dan twee maanden tot de uitslagen van de onderzoeken er zijn. Ook geven ze lang niet altijd duidelijkheid. Bij 85 procent van de stellen wordt er geen oorzaak gevonden voor herhaalde miskramen. Dat is iets om rekening mee te houden.
Oorzaken van herhaalde miskramen
In de meeste gevallen wordt geen oorzaak gevonden voor herhaalde miskramen. Wel zijn er risicofactoren bekend.
Hogere leeftijd
Je kunt er natuurlijk niets aan veranderen, maar het is wel goed om te weten: vanaf 35 jaar neemt de kans op een miskraam toe. Zo eindigt bij vrouwen tussen de 35 en 40 jaar 1 op de 5 tot 6 zwangerschappen in een miskraam. Bij vrouwen tussen de 40 en 45 jaar is dat 1 op de 3. Dat betekent overigens nog steeds dat de kans op een gezonde zwangerschap veel groter is.Roken
Als je rookt heb je een grotere kans op het krijgen van miskramen.Chromosoomafwijkingen
Eén van de ouders of beide ouders kan zonder het te weten drager zijn van een chromosoomafwijking, en deze overdragen. De cellen van het vruchtje kunnen zich dan niet goed ontwikkelen.Antifosfolipidensyndroom (AFS)
Antistoffen doen normaal veel goeds voor je lichaam: ze beschermen je tegen ziekteverwekkers. Maar soms keren antistoffen zich tegen je lichaam. Wanneer je antifosfolipiden-antistoffen in je bloed hebt, kunnen die trombose veroorzaken in de placenta. Daardoor kan het vruchtje niet goed groeien, en krijg je een miskraam. Twee procent van alle vrouwen hebben deze stof in hun bloed en bij vrouwen die herhaalde miskramen krijgen is dit 15 procent. AFS is lastig op te sporen, vaak zijn er meerdere tests nodig.Stollingsafwijkingen in de familie
In sommige families komen stollingsafwijkingen van het bloed voor. Weet jij dat dat in jouw familie het geval is, dan kan het goed zijn om te laten onderzoeken of dit ook voor jou geldt. Of er vervolgens behandeling mogelijk is, verschilt per afwijking.Te veel homocysteïne
Homocysteïne is een stof die van belang is voor de stofwisseling in je lichaam. Een te hoog gehalte ervan in je bloed vergroot waarschijnlijk de kans op een miskraam en op herhaalde miskramen. Wordt er bij jou een te hoog gehalte gevonden? Dan kan dat worden behandeld door vitamine B6, B12 of foliumzuur te slikken. Waarschijnlijk verkleint dit de kans op een volgende miskraam.Een afwijkende vorm van de baarmoeder
Bij sommige vrouwen heeft de baarmoeder een afwijkende vorm. Dit kan aangeboren zijn, zoals een dubbele baarmoeder of een tussenschot in de baarmoeder. Maar er kan ook een vleesboom in de baarmoeder zitten. Het zou kunnen dat de placenta daardoor niet goed kan hechten aan de baarmoederwand. Er is geen bewijs dat een afwijkende vorm van de baarmoeder de kans op herhaalde miskramen verhoogt, maar soms stelt een gynaecoloog toch voor om de baarmoeder te onderzoeken om extra informatie te krijgen.
Lees ook: Schijnzwanger: wel symptomen, maar geen baby
Wat kun je zelf doen?
Je kunt een miskraam niet voorkomen. Dat betekent ook dat het dus nooit je eigen schuld is als het je overkomt. Wat je kunt doen, en dat geldt voor iedere vrouw die graag zwanger wil worden, is letten op je leefstijl. Dus gezond en gevarieerd eten, voldoende bewegen, niet roken en geen alcohol of drugs gebruiken.
Zodra je opnieuw zwanger wilt worden, kun je beginnen met het slikken van foliumzuur. Dit kan een miskraam niet voorkomen, maar vermindert wel kans op een open ruggetje. Een gezond gewicht kan ook van belang zijn: vrouwen met overgewicht krijgen iets vaker te maken met een miskraam. Daarnaast is het verstandig om goed te letten op medicijngebruik: neem alleen medicatie in overleg met een arts en vertel over je kinderwens.
Omgaan met het verdriet na een miskraam
Hoe je een miskraam ervaart, is erg persoonlijk. Vrouwen en koppels die een miskraam meemaken, benoemen vaak gevoelens als ongeloof, verdriet, leegte, boosheid, schuldgevoel en rouw. Overkomt het je vaker, dan kun je het elke keer anders ervaren. Het kan psychisch zwaarder worden: telkens opnieuw de teleurstelling, het verdriet en de onzekerheid of je wel moeder zult worden. Het kan ook zijn dat de impact van je eerste miskraam juist het grootst is.
Voor de verwerking is het goed om over hierover te praten. Vind je het moeilijk om het met je partner, familie of vriendinnen te bespreken? Of heb je het idee dat je niet goed wordt begrepen? Dan kan professionele hulp fijn zijn, je huisarts, gynaecoloog of verloskundige kan je hierbij adviseren. Gespecialiseerde hulp vind je bij gecertificeerde miskraamcoaches in Nederland en Vlaanderen. Via de website van Miskraambegeleiding Nederland vind je miskraamcoaches bij jou in de buurt.
Lees ook: Dit kan helpen bij het verwerken van een miskraam
Podcast Miskraammonologen
In aflevering 10: Norah – 'Een miskraam is geen ziekte die we kunnen behandelen'
Bronnen: Freya.nl, NVOG, Maasstad Ziekenhuis, Stillelevens.nl
