Alles over bekkenpijn (bekkeninstabiliteit) en wat je eraan kunt doen

Wat is bekkenpijn?

Tijdens je zwangerschap zorgen zwangerschapshormonen ervoor dat de gewrichten rondom je bekken soepeler en elastischer worden. Meestal begint dit al vanaf week vijftien of zestien van je zwangerschap. Dit is heel normaal en nuttig. Je bekken verweekt omdat de baby tijdens de bevalling via je bekken naar buiten moet.

Daar komt bij dat je baarmoeder en buik groeien. Daardoor neem je (vaak onbewust) een andere houding aan. Dit zorgt ervoor dat je bekken verkeerd wordt belast en dat veroorzaakt klachten. Bijna de helft (45 procent) van de zwangere vrouwen krijgt hierdoor moeite met bewegen of zelfs pijn. Dit wordt bekkenpijn genoemd. Naarmate de zwangerschap vordert en de druk op je bekken toeneemt, kan het steeds moeilijker worden om te bewegen.

Lees ook: Alles over je bekken en pijn tijdens de zwangerschap

Waarom we niet meer spreken van bekkeninstabiliteit

Voorheen werd er vaak over bekkeninstabiliteit gesproken, maar die term wordt door artsen en bekkenfysiotherapeuten niet meer gebruikt omdat dit de lading niet dekt. Een instabiliteit kan alleen ontstaan door een trauma (bijvoorbeeld een breuk) waardoor het bekken letterlijk instabiel wordt. Professionals gebruiken daarom liever de term bekkenpijn in plaats van bekkeninstabiliteit.

Dwarsdoorsnede van het vrouwelijk lichaam met uitgelicht de plekken waar zwangergerelateerde bekkenpijn kan ontstaan

Hoe voelt bekkenpijn als je zwanger bent?

Als je zwanger bent, verandert je lichaam. Je bekken verweekt, je houding verandert. Dit zorgt ervoor dat bepaalde spieren harder moeten werken. Dat kan zorgen voor overbelasting en pijnklachten. Denk aan:

• Pijn vanuit het schaambeen en bekken
  Je kunt last krijgen van je schaambot, de plek net boven je schaamlippen. Deze pijn kan uitstralen langs de binnenkant van het bovenbeen, naar de lies of de schede.

• Lage rugpijn
  Soms doet je hele onderrug pijn, soms alleen links of rechts. Maar de pijn kan ook uitstralen naar je bil, lies of bovenbeen. Doordat je baby groeit, worden je buikspieren opgerekt. Dit betekent dat ze hun werk minder goed doen en bijvoorbeeld de lage rugspieren minder goed ondersteunen. Hierdoor ontstaat compensatiepijn in andere spieren. Door je groeiende buik verandert ook je houding. Dit zorgt voor meer belasting op de lage rug en kan rugpijn veroorzaken.

• Pijn rondom het stuitje
  Je stuitje wordt ook wel het staartbeen genoemd. Dit is het onderste puntje van je wervelkolom, vlak boven de anus. Deze vorm van bekkenpijn neemt vaak toe bij vermoeidheid en bij bepaalde bewegingen, zoals bukken, draaien in de rug, omdraaien in bed, fietsen op een hobbelige weg, hardlopen of andere schokkerige bewegingen.

• Pijn bij beweging
  Als je stil ligt, heb je meestal geen pijnklachten. Pas als je opstaat, loopt of anders beweegt krijg je pijn. Hierdoor kun je anders lopen en bewegen, wat mogelijk weer voor pijnklachten op andere plekken kan zorgen.

Lees ook: Noors bevallingsverhaal: 'Die druk in mijn bekken! Ik kan alleen maar staan'

Welke klachten horen niet bij de typische bekkenpijn?

Als je last hebt van je rug of buik, betekent dat niet meteen dat je bekkeninstabiliteit hebt. Bij bekkenklachten heb je echt pijn rond het schaambeen, de stuit, onderrug of bil. Heb je pijn in je onderbuik, aan de zijkanten van de baarmoeder? Dat kan ontstaan door het groeien van de baarmoeder. Dit wordt ook wel bandenpijn genoemd.

Is bekkenpijn tijdens de zwangerschap gevaarlijk?

Nee, bekkenklachten tijdens de zwangerschap zijn over het algemeen niet gevaarlijk. Wel kan de pijn erg vervelend zijn, zeker als je door de pijn anders beweegt of beperkt wordt in je dagelijkse activiteiten. Maar er gaat niets kapot in je rug of in je bekken.

Wat moet je doen als je last hebt van bekkenpijn?

Het is belangrijk dat je genoeg rust, maar daarnaast is het goed om te blijven bewegen. Zoek een goede balans tussen rust en beweging. Beweging is namelijk nodig om je spieren sterk te houden. Rust zorgt ervoor dat je lichaam zich weer herstelt en dat de klachten niet verergeren. Blijf goed naar je lichaam luisteren zodat je leert inschatten hoeveel je aankunt.

Wanneer naar een specialist bij bekkenpijn?

Heb je veel last van je bekken? Dan kun je een afspraak maken bij een gespecialiseerde bekkenfysiotherapeut. Die kan met behulp van verschillende oefeningen helpen om de belangrijke spieren sterker te maken. Hierdoor kun je de pijn verminderen en voorkomen dat die erger wordt. Bekkenpijn is zeker geen klacht die nou eenmaal bij een zwangerschap hoort. In de meeste gevallen kun je er iets tegen doen.

Behandelingen bij bekkenklachten

Een medicijn tegen bekkenklachten bestaat niet, maar een gespecialiseerde (bekken)fysiotherapeut kan dus goed helpen. Eerst wordt gekeken naar de oorzaak van de pijn, waarna er een behandelplan wordt gemaakt. Dat kan bestaan uit:

• Massage
  Massage kan de pijn tijdelijk verlichten, maar niet verhelpen. Massage is een tijdelijke oplossing. De bekkenpijn zal in de meeste gevallen terugkomen. Tip: Gebruik een rebozo (massagedoek) bij bekkenklachten

• Oefeningen bekkenpijn
  Oefeningen kunnen helpen om pijn in de toekomst te voorkomen. Zo kan het trainen van de dwarse buikspieren (die zitten onder je schuine buikspieren en lopen als een korset dwars over je buik) helpen om de gewrichten in je bekken en onderrug te ontlasten.

• Houding- en beweegadviezen
  Een (bekken)fysiotherapeut geeft ook advies over bewegen en het verbeteren van je houding. Denk aan een sport die goed past bij jou en je veranderende lichaam en die helpt klachten te voorkomen. Zwangerschapspilates is bijvoorbeeld een fijne methode om je dwarse en schuine buikspieren zo optimaal mogelijk te blijven gebruiken als deze zorgen voor je bekkenklachten. Zwangerschapsyoga is vooral fijn om je lichaam meer ontspanning te geven en de bekkenbodem voor te bereiden op de bevalling.

• Leefstijltips
  De bekkenfysiotherapeut kan je ook tips geven over hoe je meer balans aanbrengt in je dagelijkse leven en de belastbaarheid van je lichaam. Als je te vaak over je fysieke grenzen heen gaat, verergert dat de bekkenpijn.

Bekkenpijn tijdens de zwangerschap voorkomen

Actief zijn tijdens je zwangerschap is het beste advies om bekkenpijn te voorkomen. Door te bewegen blijven je spieren sterk. Extra voordeel: je herstelt na de bevalling sneller. Krijg je toch last van je bekken? Dan is het belangrijk om op tijd voldoende rust te nemen en aan de bel te trekken bij je verloskundige of een (bekken)fysiotherapeut. Probeer regelmatig pauze te nemen tijdens activiteiten. Wissel regelmatig van houding, zo voorkom je dat je iets overbelast. Verder is het belangrijk om goed op je houding te letten.

Bekkenpijn neemt toe naarmate je moe wordt of lang in dezelfde houding staat of zit. Om de pijn te vermijden, ga je vaak automatisch anders bewegen. Logisch, maar toch is het beter om dit niet te doen. Hierdoor gaan je spieren juist verkrampen en ontstaat er op andere plekken soms ook pijn.

Bekkenklachten en de bevalling

Gelukkig is het niet zo dat je ook meer pijn ervaart tijdens je bevalling als je last hebt van je bekken. Feit is wel dat hoe meer je bekkenbodem ontspannen blijft tijdens je zwangerschap, hoe beter je deze ook tijdens de bevalling kunt ontspannen. Hierdoor kan de baby makkelijker passeren.

Lees ook: Wat niemand je vertelt over de bevalling

Bekkenpijn na de bevalling

Soms ben je na de bevalling niet meteen van je klachten af. Tijdens de bevalling komt er meer druk op je bekken te staan. Wat onder invloed van zwangerschapshormonen allemaal soepeler is geworden, moet weer aansterken. Bovendien heb je er een extra belasting bij gekregen: het tillen van je baby. Alle adviezen over je houding tijdens je zwangerschap gelden nu ook. Het kan een half jaar tot een jaar duren totdat je weer echt fit bent. 25 procent van de groep met klachten tijdens de zwangerschap houdt na de bevalling ook klachten. 5 tot 8 procent van deze groep houdt langdurig klachten.

Bij sommige vrouwen ontstaan de klachten pas na de bevalling. Ook hiervoor geldt dat je bij klachten contact kunt opnemen met je verloskundige of een (bekken)fysiotherapeut. Daar heb je geen doorverwijzing voor nodig.

Bekkenpijn bij een volgende zwangerschap

Als je tijdens je eerste zwangerschap last van bekkenklachten hebt gehad, is de kans groter dat je ze bij een volgende zwangerschap weer krijgt. Vervelend, maar je herkent de klachten nu wel eerder. Daardoor kun je ook sneller ingrijpen door goed op je houding te letten en naar een specialist te gaan als de klachten verergeren.

Lees ook: Bekkenband tijdens je zwangerschap: doen of niet?

Podcast 'Ouders van Nu vraagt door': Het vierde trimester: herstel na je zwangerschap

Bronnen: St. Antoniusziekenhuis, Erasmus MC