Alles over bekkenpijn of bekkeninstabiliteit

Wat is bekkenpijn?

Tijdens je zwangerschap zorgen zwangerschapshormonen ervoor dat de gewrichten rondom je bekken soepeler worden. Meestal begint dit al vanaf week vijftien of zestien van je zwangerschap. Je bekken verweekt omdat de baby tijdens de bevalling via je bekken naar buiten moet.

Daar komt bij dat je baarmoeder groeit en je houding verandert omdat je buik zwaarder wordt. Alles bij elkaar kan dit ervoor zorgen dat je bekken verkeerd wordt belast. Bijna de helft (45 procent) van de zwangere vrouwen krijgt hierdoor moeite met bewegen of zelfs pijn. Dit wordt bekkenpijn genoemd.

Lees ook: Alles over je bekken en pijn tijdens de zwangerschap

Waarom we niet meer spreken van bekkeninstabiliteit

Voorheen werd er vaak over bekkeninstabiliteit gesproken, maar die term wordt niet meer gebruikt omdat dit de lading niet dekt. Een instabiliteit kan alleen ontstaan door een trauma (bijvoorbeeld een breuk) waardoor het bekken letterlijk instabiel is geworden. Professionals gebruiken daarom (meestal) de term bekkenpijn in plaats van bekkeninstabiliteit.

Dwarsdoorsnede van het vrouwelijk lichaam met uitgelicht de plekken waar zwangergerelateerde bekkenpijn kan ontstaan

Hoe voelt bekkenpijn als je zwanger bent?

Als je zwanger bent, verandert je lichaam. Je bekken verweekt, je houding verandert. Dit zorgt ervoor dat bepaalde spieren harder moeten werken. Dat kan zorgen voor overbelasting en pijnklachten. Denk aan:

• Pijn vanuit het schaambeen
  Je voelt deze pijn aan de voorkant van je onderbuik, in het midden van je bekken. Het gewricht bij je schaambot kan door het verweken van je bekken tijdens de zwangerschap bewegelijker zijn. Hierdoor werken de omliggende bekkenspieren veel harder, wat kan zorgen voor stijfheid. Ook kan het zijn dat de (bekkenbodem)spieren verkrampt zijn en trekkrachten uitoefenen op het gewricht. De pijn kan uitstralen naar je bil, lies of zelfs de achterkant van je bovenbenen.

• Lage rugpijn
  Soms doet je hele onderrug pijn, soms alleen links of rechts. Doordat je baby groeit, worden je buikspieren wat opgerekt. Dit betekent dat ze hun werk minder goed doen en bijvoorbeeld de lage rugspieren minder goed kunnen ondersteunen. Hierdoor kan er een compensatiepijn ontstaan in andere spieren. Door je groeiende buik verandert vaak ook je houding. Ook dit zorgt voor meer belasting op de lage rug en kan zorgen voor rugpijn.

• Pijn rondom het stuitje
  Je stuitje wordt ook wel het staartbeen genoemd. Dit is het onderste puntje van je wervelkolom, vlak boven de anus. Door dat de bekkenbodemspieren harder moeten werken kan er meer trekkracht op het stuitje plaats vinden wat voor pijn kan zorgen. Deze vorm van bekkenpijn wordt soms erger als je moe bent en kan verergeren bij bepaalde bewegingen – zoals een tijdje zitten op een harde ondergrond – of tijdens schokkerige bewegingen. Denk aan fietsen over een drempel of een hobbel in de weg. Op dat moment wordt de druk op het stuitje verhoogd. Ook hardlopen is niet bevorderlijk.

• Startpijn
  Je voelt de pijn wanneer je bijvoorbeeld opstaat uit een stoel of start met lopen.

• Pijn in de onderbuik of taille
  Dit wordt ook wel bandenpijn genoemd en hoort niet bij bekkenklachten. Vaak wordt deze pijn veroorzaakt door iets anders, bijvoorbeeld het groeien van de baarmoeder.

Lees ook: Noors bevallingsverhaal: 'Die druk in mijn bekken! Ik kan alleen maar staan'

Wanneer naar een specialist bij bekkenpijn?

Heb je last van je bekken? Dan kun je het beste overleggen met je verloskundige of een in zwangerschap gespecialiseerde bekkenfysio- of oefentherapeut. Die kan je met behulp van verschillende oefeningen helpen om pijn te voorkomen en te verminderen. Bekkenpijn is zeker geen klacht die nou eenmaal bij een zwangerschap hoort. In de meeste gevallen kun je er iets tegen doen.

Behandelingen bij bekkenklachten

Een medicijn tegen bekkenklachten bestaat niet, maar een gespecialiseerde (bekken)fysiotherapeut kan je goed helpen. Eerst wordt gekeken naar de oorzaak van de pijn, waarna er een behandelplan wordt gemaakt. Dat kan bestaan uit:

• Massage
  Massage van de pijnpunten kan de klachten verlichten, maar niet verhelpen. Massage is een tijdelijke oplossing. De bekkenpijn zal in de meeste gevallen terugkomen. Tip: Gebruik een rebozo (massagedoek) bij bekkenklachten

• Oefeningen bekkenpijn
  Oefeningen kunnen helpen om pijn in de toekomst te voorkomen. Zo kan het trainen van de dwarse buikspieren (die zitten onder je schuine buikspieren en lopen als een korset dwars over je buik) helpen om de gewrichten in je bekken en onderrug te ontlasten.

• Houding- en beweegadviezen
  Een (bekken)fysiotherapeut geeft ook advies over bewegen en het verbeteren van je houding. Denk aan een sport die goed bij jou en je veranderende lichaam past en effectief is om klachten te voorkomen. Zwangerschapspilates is een fijne methode om je dwarse en schuine buikspieren zo optimaal mogelijk te blijven gebruiken als deze zorgen voor je bekkenklachten. Zwangerschapsyoga is vooral fijn om je lichaam meer ontspanning te geven en de bekkenbodem voor te bereiden op de bevalling.

• Leefstijltips
  De bekkenfysiotherapeut kan je ook tips geven over hoe je meer balans aanbrengt in je dagelijkse leven en de belastbaarheid van je lichaam. Als je te vaak over je fysieke grenzen gaat, verergert dit de bekkenpijn.

Bekkenpijn tijdens de zwangerschap voorkomen

Actief zijn tijdens je zwangerschap is het beste advies om bekkenpijn te voorkomen. Door te bewegen blijven je spieren sterk. Extra voordeel: je herstelt na de bevalling sneller. Krijg je toch last van je bekken? Dan is het belangrijk om op tijd voldoende rust te nemen en aan de bel te trekken bij je verloskundige of een (bekken)fysiotherapeut. Probeer regelmatig pauze te nemen tijdens activiteiten. Wissel regelmatig van houding, zo voorkom je dat je iets overbelast. Verder is het belangrijk om goed op je houding te letten.

Bekkenpijn neemt toe naarmate je moe wordt of lang in dezelfde houding staat of zit. Om de pijn te vermijden, ga je vaak automatisch anders bewegen. Logisch, maar toch is het beter om dit niet te doen. Hierdoor gaan je spieren juist verkrampen en ontstaat er op andere plekken soms ook pijn.

Bekkenklachten en de bevalling

Gelukkig is het niet zo dat je ook meer pijn ervaart tijdens je bevalling als je last hebt van je bekken. Feit is wel dat hoe meer je bekkenbodem ontspannen blijft tijdens je zwangerschap, hoe beter je deze ook tijdens de bevalling kunt ontspannen. Hierdoor kan de baby makkelijker passeren.

Lees ook: Wat niemand je vertelt over de bevalling

Bekkenpijn na de bevalling

Soms ben je na de bevalling niet meteen van je klachten af. Tijdens de bevalling komt er meer druk op je bekken te staan. Wat onder invloed van zwangerschapshormonen allemaal soepeler is geworden, moet nu weer aansterken. Bovendien heb je er een extra belasting bij gekregen: het tillen van je baby. Alle adviezen over je houding tijdens je zwangerschap gelden nu ook. Het kan een half jaar tot een jaar duren tot je echt weer fit bent. 25 procent van de groep met klachten tijdens de zwangerschap houdt na de bevalling ook klachten. 5 tot 8 procent van deze groep houdt langdurig klachten.

Bij sommige vrouwen ontstaan de klachten pas na de bevalling. Ook hiervoor geldt dat je bij klachten contact kunt opnemen met je verloskundige of een (bekken)fysiotherapeut. Daar heb je geen doorverwijzing voor nodig.

Bekkenpijn bij een volgende zwangerschap

Als je tijdens je eerste zwangerschap last van bekkenklachten hebt gehad, is de kans groter dat je ze bij een volgende zwangerschap weer krijgt. Vervelend, maar je herkent de klachten nu wel eerder. Daardoor kun je ook sneller ingrijpen door goed op je houding te letten en naar een specialist te gaan als de klachten verergeren.

Lees ook: Bekkenband tijdens je zwangerschap: doen of niet?

Podcast 'Ouders van Nu vraagt door': Het vierde trimester: herstel na je zwangerschap

Bronnen: St. Antoniusziekenhuis, De Fysiostudio