Wat is spotting?
Als je wat bloed verliest terwijl je niet menstrueert, wordt dit spotting genoemd. Het kan tussen de menstruaties door gebeuren, en ook als je zwanger bent. Spotting is het Engelse woord voor 'vlekken'. Het gaat hierbij om licht bloedverlies. Je ziet een beetje bloed in je onderbroek of je hebt rozige of bruinige afscheiding. Het kan eenmalig zijn of telkens weer gebeuren, afhankelijk van de oorzaak. In dit artikel gaan we in op die verschillende oorzaken, en wanneer je er het beste mee naar de huisarts kunt gaan.
Spotting herkennen
Zoals gezegd is spotting tussentijds, licht bloedverlies, dat zomaar ineens optreedt. Dit kunnen andere kenmerken zijn:
-
Het is donker van kleur.
-
Je hebt er meestal geen of nauwelijks buikpijn bij.
-
Het gebeurt na het vrijen.
Lees meer: Zo herken je het verschil tussen innestelingsbloeding en menstruatie
Mogelijke oorzaken van tussentijds bloedverlies
Spotting is meestal onschuldig en kan allerlei oorzaken hebben. Vaak speelt de hormoonbalans in je lichaam mee. Die kan door verschillende factoren anders zijn dan normaal, waardoor je wat bloedverlies hebt. Hierdoor kan spotting worden veroorzaakt:
-
Seks. Er kan door penetratie een bloedvaatje springen of een wondje ontstaan in de vagina.
-
De eisprong. Sommige vrouwen verliezen een beetje bloed tijdens de ovulatie.
-
Hormoonveranderingen tijdens de cyclus. Gedurende de menstruatiecyclus verandert de hoeveelheid oestrogeen en progesteron die je aanmaakt. Dat is normaal, maar als de hormoonaanmaak uit balans is, en dus te sterk schommelt, kun je tussen de menstruaties door ook wat bloed verliezen.
-
Zwangerschap. In de eerste weken kun je een innestelingsbloeding hebben, andere redenen komen verderop in het artikel aan bod.
-
Stress. Dit kan hormoonschommelingen veroorzaken en je cyclus ontregelen.
-
Anticonceptie. Wanneer je anticonceptie met hormonen gebruikt, zoals de pil, de prikpil, een hormoonspiraal, de anticonceptiering of de -pleister, krijg je een kunstmatige menstruatiecyclus. Dit kan vooral in de eerste maanden voor spotting zorgen.
-
Een soa. Chlamydia en gonorroe kunnen infecties veroorzaken en dat kan bloedverlies geven.
-
Sommige medicijnen. Hormoonpreparaten, schildklierhormonen, bloedverdunners en sommige ontstekingsremmers (prednison) kunnen tussentijds bloedverlies geven.
-
Een ontsteking in het kleine bekken. Hierbij heb je vaak ook buikpijn, koorts en andere ontlasting dan normaal.
-
PCOS. Bij deze aandoening is de menstruatiecyclus onregelmatig door een verstoorde hormoonhuishouding. Je kunt dan tussentijds bloed verliezen.
-
Endometriose. Hierbij ontstaat er weefsel dat lijkt op baarmoederslijmvlies buiten de baarmoeder. Dit weefsel kan gaan bloeden. Bij deze aandoening kan er ook sprake zijn van rectaal bloedverlies of bloed in de urine.
-
Schildklierproblemen. Een traag of te snel werkende schildklier kan je menstruatiecyclus ontregelen.
-
Een afwijking in de baarmoeder of de baarmoedermond. Bijvoorbeeld een poliep of vleesboom, afwijkende cellen of baarmoederhalskanker.
Is spotting reden tot bezorgdheid?
Zoals je ziet, zijn er veel verschillende oorzaken voor spotting. Van heel onschuldig tot mogelijk gevaarlijk. Meestal kan spotting geen kwaad en hoef je je geen zorgen te maken. Heb je er vaker last van en weet je niet waardoor het komt? Dan is het verstandig om ermee naar de huisarts te gaan. Die kan beoordelen of er misschien iets aan de hand is wat verder onderzocht en/of behandeld moet worden.
Dit kun je doen als je spotting hebt
Ontdek je een klein beetje bloed in je ondergoed, dan kun je jezelf allereerst de volgende vragen stellen:
-
Kan het het begin van de menstruatie zijn?
-
Kan het de eisprong zijn?
-
Kan het komen door de anticonceptiepil?
-
Kan het een innestelingsbloeding zijn?
Kun je een van deze vragen met ja beantwoorden, dan hoef je niet direct aan de bel te trekken. Noteer voor de zekerheid de datum waarop je bloedverlies hebt, en houd dit bij wanneer het vaker voorkomt. Ook is het handig om je cyclus bij te houden. Mocht je naar de huisarts gaan, dan geeft dit inzicht in de mogelijke oorzaak van het bloedverlies.
Lees meer: Zo hou je je menstruatiecyclus bij
Wanneer naar de dokter?
Hoewel je je niet direct zorgen hoeft te maken bij spotting, is het in sommige gevallen verstandig om wel naar de huisarts te gaan. Doe dat wanneer je het zelf niet vertrouwt en ook als:
-
Je ook koorts hebt.
-
Het bloedverlies erger wordt (maar geen menstruatie is).
-
Je naast spotting buikpijn hebt (en het geen menstruatie is).
-
Je duizelig bent en/of snel blauwe plekken krijgt.
-
Je denkt dat het een soa kan zijn.
-
Je bloed verliest na het vrijen.
-
Je zwanger bent.
Spotting tijdens de zwangerschap
Als je tijdens de zwangerschap een klein beetje bloedverlies ontdekt, is dit vaak onschuldig. Met name als je geen andere klachten hebt. In de eerste weken kan het gaan om een innestelingsbloeding. Dat betekent dat er wat bloed is vrijgekomen toen het bevruchte eitje zich innestelde in het baarmoederslijmvlies. Dat bloed komt later via je vagina naar buiten. Ook kan er een bloedvaatje gesprongen zijn of je kunt een poliep hebben. Dit kan geen kwaad voor de zwangerschap, maar als je bezorgd bent door het bloedverlies, kun je altijd even overleggen met je verloskundige.
Er zijn ook oorzaken voor bloedverlies tijdens de zwangerschap waarbij het altijd belangrijk is om direct de verloskundige of je huisarts te bellen. Er kan bijvoorbeeld sprake zijn van een miskraam of buitenbaarmoederlijke zwangerschap, of – en dit kan ook in het tweede of derde trimester voorkomen – een infectie of problemen met de placenta. Je huisarts of verloskundige kan je eventueel doorsturen naar een gynaecoloog voor extra onderzoek.
Dit zijn signalen die erop kunnen wijzen dat er iets ernstigs aan de hand is:
-
Toenemend of hevig bloedverlies
-
Erge buikpijn, soms aan één kant van de buik
-
Misselijkheid en/of duizeligheid
-
Zweten
-
Bleek zien
-
Uitstralende pijn naar de bovenbenen, rug of schouders
-
Flauwvallen
-
Hoge hartslag
-
Daling van de bloeddruk
Spotting en anticonceptie
Zo'n 19 procent van de vrouwen die de anticonceptiepil slikken, krijgt last van spotting of doorbraakbloedingen. Met name in de eerste maanden en wanneer je de stopweek vaak overslaat. Het kan dus helpen om de stopweken gewoon aan te houden. Ook roken vergroot de kans op doorbraakbloedingen en spotting bij pilgebruik. Van de vrouwen die de pil slikken en roken, heeft 23 procent last van spotting.
Overigens kunnen ook de prikpil, de anticonceptiepleister of -ring en het hormoonspiraal spotting veroorzaken. Blijf je last houden van tussentijdse bloedingen, of vind je het vervelend, overleg dan met je huisarts of een andere (niet-hormonale) vorm van anticonceptie misschien meer geschikt voor je is.
Lees ook: Hormoonvrije anticonceptie, dit zijn de opties
Spotting na het vrijen
Heb je bloedverlies na het vrijen (een contactbloeding), dan is het verstandig om daarmee naar de huisarts te gaan. Het kan een onschuldige oorzaak hebben, zoals een wondje, maar er kan ook meer aan de hand zijn. De huisarts kan een uitstrijkje (laten) maken om te controleren op een soa-gerelateerde infectie, afwijkende cellen (een voorstadium van baarmoederhalskanker) of baarmoederhalskanker. Je hoeft natuurlijk niet uit te gaan van het ergste, maar het is wel goed om er zorgvuldig mee om te gaan.
De overgang
Als je in de overgang komt, verandert je hormoonhuishouding en daarmee ook je menstruatiecyclus, tot je uiteindelijk niet meer menstrueert. Dat proces kan gepaard gaan met tussentijdse bloedingen en spotting.
Bronnen: Thuisarts.nl, Gezondheidsnet.nl
