ZwangerBevalling

Ontspannen bevallen met hypnobirthing

 
Getty Images
Getty Images
 
Geschreven door:
Leestijd 11 minuten

Bij de cursus hypnobirthing ligt de focus op ontspanning en vertrouwen in jezelf. Ook leer je hoe je de regie neemt over jouw bevalling en krijg je informatie over het geboorteproces en de geboortezorg. Wat houdt hypnobirthing precies in? En wat kun je tijdens zo'n cursus verwachten?

(Medisch) beoordeeld door:
marijn van der zwaard
Marijn van der Zwaard
Zwangerschapscoach
Lees verder onder de advertentie

Wat is hypnobirthing?

Hypnobirthing is een zwangerschapscursus om je voor te bereiden op de komst van je baby. Je krijgt veel inzicht in de praktische, fysieke én mentale kant van de bevalling. Hoe verloopt het geboorteproces? Wat doet je lichaam tijdens een wee? Wat heeft je zenuwstelsel hiermee te maken en wat kun je doen om dit positief te beïnvloeden? Hypnobirthing is gericht op vertrouwen in je lichaam en je vermogen om bewuste keuzes te maken voor en tijdens je bevalling. Daarnaast leer je verschillende manieren om (diep) te ontspannen.

Lees ook: Van playlists tot affirmaties: zo ga je positief de bevalling in

Hypnose bij de bevalling

Hypno staat voor hypnose. Wat je hier tijdens de zwangerschapscursus mee doet, heeft niets te maken met therapie of de showhypnose die je op tv ziet. Het lijkt meer op de hypnose die ook in de zorg wordt toegepast, bijvoorbeeld bij mensen met prikangst. Hypnose (ook wel: zelfhypnose) betekent ontspanning, van een licht dromerig gevoel tot slapen. Als je helemaal opgaat in een mooi boek en de wereld om je heen vergeet, ben je ook in hypnose. Je bent ontspannen, maar wel wakker en gefocust op één ding. Deze rustige focus kan tijdens de bevalling goed helpen. Je bent minder snel afgeleid en je kunt angst beter reguleren. Je lichaam krijgt zo de kans om te doen wat nodig is voor de geboorte.

Lees verder onder de advertentie

Lees ook: Waarom doen weeën pijn?

Wat zijn hypnobirthing-oefeningen?

Je kunt niet voorspellen wat je precies tegenkomt bij je bevalling of hoe je je voelt. Bij de meeste bevallingen komen allerlei emoties voorbij en de meeste vrouwen vinden delen van hun bevalling (heel) spannend. Je kunt dan niet even een knop omzetten en tadááá: totaal relaxed. Dat hoeft ook niet, spanning mag erbij horen.

Wat je leert bij hypnobirthing, is hoe je de rust opzoekt of toelaat. Daar is oefening voor nodig en dat doe je op verschillende manieren. Sommige oefeningen van hypnobirthing lijken op geleide meditatie en mindfulness, maar je leert ook hypnosetechnieken. De ene vrouw is daardoor een deel van haar bevalling diep ontspannen, de ander gebruikt de oefeningen om van tevoren haar vertrouwen te versterken. Ook dat kan je tijdens de bevalling genoeg rust geven.

Lees verder onder de advertentie

Lees ook: Mindful bevallen, zo werkt dat

Wat leer je bij een hypnobirthing-cursus?

De exacte inhoud van een cursus hypnobirthing kan per docent wat verschillen. Deze tien punten komen zeker aan bod:

  1. De bevalling van begin tot geboorte. Wat doen de baarmoeder en de hormonen? Wat is ontsluiting? Hoe gaat de baby door het bekken?

  2. Ademhalingstechnieken die je kunt toepassen bij de verschillende weeën.

  3. Ontspanningstechnieken en zelfhypnose.

  4. Informatie en mentale oefeningen om je (zelf)vertrouwen te vergroten.

  5. Bevalhoudingen die voor comfort en ruimte in je bekken zorgen.

  6. Massage om de aanmaak van endorfine (je eigen pijnstiller) en oxytocine (voor effectieve weeën) te stimuleren.

  7. Informatie over o.a. de geboortezorg en ziekenhuisprotocollen. Dat helpt je helder te krijgen wat je (niet) wilt tijdens je bevalling en om hier de regie over te hebben. Ook als het anders loopt dan je hoopt.

  8. De belangrijke rol van de partner (zie verderop).

  9. Het hechtingsproces. Hoe maak je contact maakt met je baby? En wat zijn de behoeften van de baby tijdens de zwangerschap, bevalling en de periode daarna?

  10. Het eerste uur na de geboorte van je baby, de kraamtijd en de borstvoeding.

Lees verder onder de advertentie

Lees ook: De eerste 30 minuten van je baby na de bevalling: dit kun je verwachten

Waarom hypnobirthing?

Bij de zwangerschapscursus hypnobirthing leer je hoe een fysiologische bevalling verloopt: wat doet je lichaam van nature? Wat heb je nodig om dit zo goed mogelijk te laten gebeuren? Dat is het uitgangspunt. De bevalling kun je zien als een van de vele functies van je lichaam. Dat regelt dag en nacht allerlei ingewikkelde processen, zonder dat je je ermee hoeft te bemoeien. Het herkent vitaminen in voeding en weet hoe het die moet gebruiken. Het filtert zuurstof uit de lucht die je inademt en zorgt dat het in je bloed komt. Je bent zelf ook ooit begonnen als één bevruchte eicel. Er werd vanzelf een placenta en vruchtwater voor je gemaakt. In je DNA zit alle informatie die nodig is voor de conceptie, zwangerschap en bevalling.

Wat doet angst met de bevalling?

Je lichaam is een chemische fabriek. Allerlei stofjes en signalen zijn voortdurend bezig met het aansturen van alle functies. Je autonome zenuwstelsel regelt dit, en doet dat (heel simpel gesteld) vanuit rust of vanuit stress. Als je je veilig voelt en kunt ontspannen, kan je lichaam zich helemaal richten op de bevalling. Bij angst of spanning komen er stresshormonen vrij en activeert je zenuwstelsel alle functies die nodig zijn om te vechten of te vluchten. Een supergoed overlevingsmechanisme, maar niet zo handig tijdens de bevalling.

Lees verder onder de advertentie

Je zenuwstelsel reageert sterk op prikkels, bijvoorbeeld op informatie die je zintuigen oppikken en op je gedachten. Het vecht-vlucht-systeem werkt niet alleen bij werkelijk gevaar, maar ook bij angstige gedachten. Die zorgen voor precies dezelfde reactie in je lijf. Je maakt stresshormonen aan, wat ten koste gaat van de oxytocine en endorfine. Daardoor kunnen de weeën wegblijven of zwakker worden, maar ook pijnlijker. De bevalling kan dan langer duren en je kunt het minder goed aan.

Positief én realistisch

Als je met vertrouwen aan de bevalling begint, krijgen angstige gedachten en stress minder ruimte. Daarom ligt bij hypnobirthing de nadruk op informatie die je (zelf)vertrouwen versterkt. Je krijgt veel inzicht in hoe je lichaam werkt en wat het nodig heeft. Ook leer je hoe gedachten en overtuigingen over de bevalling ontstaan. Waar is jouw idee van bevallen door beïnvloed? Kloppen je gedachten daarover?

Natuurlijk is een makkelijke bevalling niet voor iedereen weggelegd. Er zijn factoren die je niet in de hand hebt. De natuur doet niet altijd precies wat je wilt. Bevallen is voor de meeste vrouwen keihard werken en kan veel pijn doen. Ook als je goed kunt ontspannen. Juist daarom is het belangrijk om van tevoren uit te zoeken wat helpt als je het zwaar hebt. Hoe je dan, samen met je partner, toch weer ontspanning vindt. En hoe je bewust keuzes maakt en de regie houdt als er complicaties zijn. Dat kan ook je zelfvertrouwen vergroten. Bij hypnobirthing is ook hiervoor aandacht.

Lees verder onder de advertentie

Lees ook: Zwangerschapshormonen, welke maakt je lichaam aan en wat doen ze met je?

Hypnobirthing ademhalingstechnieken

Puffen leer je niet bij hypnobirthing, omdat deze manier van ademen de spanning in je lichaam kan vergroten. Adem je tijdens je bevalling toch puffend uit en voelt dit goed? Dan is dat natuurlijk prima. Volg je gevoel is het motto.

Bij hypnobirthing leer je hoe je met je ademhaling ontspanning, zuurstof en ruimte in je lichaam brengt tijdens de ontsluitingsweeën. Verder oefen je een rustige manier van ademen die je zenuwstelsel kalmeert. Dit kun je bijvoorbeeld doen tussen de weeën door. En je leert hoe je tijdens het persen de kracht van je lijf kunt ondersteunen met je ademhaling.

Lees verder onder de advertentie

Lees ook: Alles over ademen tijdens de bevalling

Visualiseren en affirmaties

Visualiseren is een manier om je mentaal voor te bereiden. Als je je een situatie heel helder voorstelt, activeren dezelfde hersengebieden als wanneer je het in het echt doet. Dagdromen over je bevalling, kan je brein vast de boodschap geven dat dit een veilige gebeurtenis is. Een gebeurtenis die je aankunt.

Ook geven visualisaties je inzicht in wat je graag wilt. Daar kun je concreet iets mee doen in de voorbereiding. Ook affirmaties kunnen bijdragen. Dit zijn positieve boodschappen waarmee je een gunstige overtuiging versterkt (ik kan dit!) of die tijdens de bevalling houvast geven. Bij hypnobirthing leer je werken met beide technieken.

Lees verder onder de advertentie

De rol van je partner

Hypnobirthing is een zwangerschapscursus voor beide aanstaande ouders. Logisch, want de baby is van jullie samen en jullie zijn allebei belangrijk voor het begin van zijn leven. Je bent een sterk team als je hier allebei dezelfde kennis over hebt. Ook oefen je sommige technieken samen. Thuis oefenen is belangrijk: gewenning helpt om te kunnen ontspannen tijdens de bevalling.

Je werkt tijdens de cursus ook samen aan een geboorteplan. Zo weet je partner precies wat jij belangrijk vindt en waarom. Tijdens de bevalling kan hij met je meedenken en de communicatie met de verloskundige of ziekenhuispersoneel op zich nemen. Zo kun jij je focussen op de weeën. Al tijdens de zwangerschap wordt het vanzelfsprekend dat je het echt samen doet.

Lees verder onder de advertentie

Een zachte en pijnloze bevalling?

Over hypnobirthing wordt soms gezegd dat je leert hoe je pijnloos kunt bevallen. Die mogelijkheid staat beschreven in het boek HypnoBirthing – The Mongan Method van Marie Mongan, die de methode bedacht. Maar pijnloos bevallen is niet het doel. Sommige vrouwen ervaren werkelijk geen pijn (ook als ze geen hypnobirthing hebben gedaan, trouwens), maar de meeste vrouwen vinden weeën wel pijnlijk.

Als je ervan uitgaat dat je dankzij een zwangerschapscursus geen pijn zult hebben, bestaat het risico dat je in de stress schiet als het tóch pijn doet. Alsof je iets verkeerd doet. Terwijl het normale pijn is, die hoort bij het natuurlijke proces van een bevalling. Een pijnloze bevalling als doel stellen, is niet realistisch. Wel kun je hypnobirthing gebruiken om met de pijn die je ervaart om te gaan.

Doe wat voor jou goed voelt

Ook bestaat het beeld dat je bij hypnobirthing leert hoe je je baby zachtjes naar buiten kunt ademen. Zo kun je de beschrijving van de persfase in het boek van Marie Mongan ook interpreteren. Maar dat hoeft natuurlijk niet. De meeste vrouwen willen tijdens de persweeën hun kracht voluit gebruiken en (flink hard) geluid maken. Doe vooral wat voor jou het beste voelt. Dat gaat altijd vóór aangeleerde technieken.

Lees verder onder de advertentie

Bovendien hoeft een bevalling helemaal niet pijnloos en zacht te zijn om er tevreden en trots op te kunnen terugkijken. De meeste bevallingen zijn intens en dierlijk en lopen anders dan je dacht. Je levert hoe dan ook een topprestatie. De technieken van hypnobirthing kunnen daarbij ondersteunend zijn.

Hypnobirthing is voor iedereen

Of je nu je eerste of je derde kind krijgt, thuis wilt bevallen of in het ziekenhuis, of medisch begeleid wordt: hypnobirthing kan altijd. Het ondersteunt je zelfvertrouwen als je voor een thuisbevalling gaat en je krijgt handvatten om te ontspannen in een ziekenhuissetting.

Dat hypnobirthing zweverig zou zijn is allang achterhaald. De cursus is gebaseerd op de feitelijke werking van je brein en je lichaam. Wel kan er verschil zitten in hoe een docent de informatie overbrengt. De één is hier nuchterder in dan de ander. Sommigen legen de nadruk op pijnloos bevallen of gebruiken het woord 'pijn' liever niet. Vaak zie je aan de website of de aanpak van een docent bij je past. Je kunt ook even bellen. Bovendien zitten er zoveel ingrediënten in de cursus dat je er altijd kennis en handvatten uithaalt die bij jou passen.

Lees ook: Thuis bevallen of in het ziekenhuis, twijfel je? Hier alle voor- en nadelen op een rij

Wanneer cursus hypnobirthing doen?

De zwangerschapscursus bestaat meestal uit vijf wekelijkse lessen van tweeënhalf uur. Daarnaast heb je tijd nodig om de technieken te oefenen. Je kunt met de cursus beginnen wanneer je zin hebt om je in de bevalling te verdiepen. Met 33 weken wordt het krap, maar je kunt altijd met een hypnobirthing-docent overleggen over de mogelijkheden.

Ontspannen bevallen? Drie tips

Houd sowieso deze tips in je achterhoofd:

  1. Laat je niet bang maken
    Op social media kun je eindeloos scrollen langs filmpjes en berichten over bevallen. Wees selectief in de informatie die je opdoet en vergeet niet om te voelen of iets goed voor je zelfvertrouwen is of niet. Wat anderen ook zeggen over bevallen, het zegt niets over hoe het bij jou zal gaan. Ben je bang voor de bevalling? Dit kan helpen.

  2. Maak bewuste keuzes
    Je kunt alleen ontspannen als je je veilig genoeg voelt. Probeer van tevoren te bedenken wat jou daarbij helpt. Waar wil je bevallen? Wat is belangrijk qua sfeer en begeleiding? Weet je wat je opties zijn in het ziekenhuis? Ben je ergens bang voor? Bespreek dit met je verloskundige. Weet dat je in elke situatie om volledige uitleg mag vragen en dat alle beslissingen over jouw bevalling aan jou zijn.

  3. Ontspan elke dag
    Plan tijd voor ontspanning in, anders komt het er vaak niet van. Zet een meditatie-app op je telefoon, ga in bad, wandel, luister fijne muziek, aai je babybuik, laat je partner je voeten masseren, visualiseer de superheldin die je gaat zijn tijdens je bevalling, dagdroom over de eerste ontmoeting met je baby. Ontspannen gaat niet altijd vanzelf, maar oefening maakt het makkelijker.
    Ontspan jij graag door te sporten? Bij Wehkamp bestel je fijne positiekleding die geschikt is voor sporten zoals yoga en fitness

Lees ook: Stress tijdens de zwangerschap, zo beperk je het