Pijn aan je stuitje, tijdens en na zwangerschap

Wat is stuitpijn?

Pijn aan je stuitje (oftewel coccygodynie) kan tijdens of na de zwangerschap voorkomen. Het stuitje is een botje dat onderaan je wervelkolom zit. Dit wordt ook wel je staartbeen genoemd. Het zit met een klein gewricht vast aan je heiligbeen (het grootste bot van de wervelkolom) en kan heen en weer bewegen.

Als je zwanger bent, versoepelen de gewrichten rondom je bekken. Soms kan dit bekkenpijn veroorzaken en ook je stuitje kan pijn doen. Deze vorm van bekkenpijn kan erger worden als je moe bent. Of bij bepaalde bewegingen, zoals op een harde ondergrond zitten of tijdens schokkerige bewegingen zoals fietsen over een drempel of een hobbel in de weg. Op dat moment wordt de druk op het stuitje verhoogd, waardoor je last krijgt.

Ook sporten waarbij je je bekkenbodem wat meer aanspant, zoals hardlopen, kunnen zorgen voor stuitpijn. Een bevalling, een val op het stuitje of een ander ongeluk zijn de meest voorkomende oorzaken van stuitpijn.

Lees ook: 16 tips bij bekkenpijn, dit kun je er zelf aan doen

Dwarsdoorsnede van het vrouwelijke bekken inclusief het stuitje.

Symptomen van stuitpijn

Hoe herken je stuitpijn nu eigenlijk? De volgende klachten passen daarbij:

• Pijn aan en/of rond je stuitje. De pijn straalt soms uit naar de botjes in je billen en je onderrug.

• Niet (lang) rechtop kunnen zitten. Steeds naar een pijnvrije houding zoeken om je stuitje te ontzien (voorover of opzij).

• Pijn tijdens het fietsen en opstaan na het zitten.

Als je pijn aan je stuitje hebt, verkrampen vaak ook je bekkenbodemspieren. Hierdoor wordt de pijn erger en kun je last krijgen van andere klachten, zoals lage rugpijn, pijn bij het vrijen of een moeizame stoelgang.

Waarom doet je stuitje pijn als je zwanger bent?

Krijg je tijdens je zwangerschap last van pijn aan je stuitje, dan kan dat een symptoom zijn van bekkenpijn. Tijdens je zwangerschap zorgen zwangerschapshormonen ervoor dat de gewrichten rondom je bekken soepeler worden, met name het hormoon progesteron. Je bekken wordt hierdoor ook soepeler (het verweekt) omdat de baby tijdens de bevalling door je bekken naar buiten moet komen.

In combinatie met de groei van je baarmoeder en het veranderen van je houding (omdat je buik zwaarder wordt) wordt je bekken hierdoor extra belast. Bijna de helft van de zwangere vrouwen (45 procent) krijgt hierdoor moeite met bewegen of zelfs pijn. Dit wordt bekkenpijn genoemd.

Stuitpijn kan ook worden veroorzaakt doordat je je bekkenbodemspieren te veel aanspant. Mogelijk span je bewust of onbewust je bekkenbodemspieren te veel aan. Dit kan bijvoorbeeld komen doordat je altijd met geknepen billen zit of staat, of dat je je bekkenbodem continu intrekt alsof je je plas wil ophouden of een windje wil tegenhouden.

Lees ook: Heb je weleens gehoord van een Rebozo-massage? Dit is een soort draagdoek die je ook kunt gebruiken om te masseren. Zo kun je bekkenklachten en weeënpijn verlichten. Lees hier hoe dit werkt.

Oorzaken stuitpijn na de bevalling

Tijdens de bevalling staat je bekken extra onder druk. Om naar buiten te kunnen, duwt je baby eerst je stuitje en het heiligbeen naar achteren in de richting van je onderrug. Daarna wordt de verbinding die je schaambeenderen aan elkaar houdt maximaal opgerekt. Alleen op die manier kan het hoofd van je baby erlangs. Hiervoor moeten de spieren van je bekkenbodem zo ontspannen mogelijk zijn, omdat ook die maximaal moeten openen.

Je kunt stuitpijn na de bevalling proberen te voorkomen door tijdens je bevalling verschillende houdingen aan te nemen. De meeste vrouwen bevallen nog altijd op hun rug, maar eigenlijk is dit geen natuurlijke bevalhouding. Kies je voor een houding waarbij je op een baarkruk zit of steunt op je handen en knieën (in plaats van plat op je rug), dan creëer je meer ruimte in je bekken. Je bekkenbodem kan zich zo beter volledig openen, omdat het stuitje meer naar achter beweegt. Je baby kan er daardoor makkelijker doorheen en ook de zwaartekracht werkt in je voordeel.

Liggen op je zij is ook een optie als je tijdens de bevalling pijn in je stuitje hebt. Dit kan ook fijn zijn als je een ruggenprik hebt gehad en moet liggen. Luister goed naar je lichaam om te voelen welke houding voor jou goed werkt.

Lees ook: Dit zijn verschillende bevalhoudingen die je kunt proberen

Hoe verminder je stuitpijn tijdens de zwangerschap?

Er zijn verschillende dingen die je kunt doen als je stuitpijn hebt tijdens de zwangerschap.

1. 01.

   Let op je zithouding
   De pijn treedt vaak op tijdens het zitten. Probeer recht op de botjes in je billen te zitten (de zitbeenknobbels) en leun niet te veel achterover. Leg eventueel een kussentje tussen je onderrug en de stoelleuning, zodat je iets rechter blijft zitten zonder dat het je veel moeite kost. Je kunt ook een kleine handdoek of sjaal opvouwen en onder je zitbeenknobbels leggen om je stuitje te ontlasten.

2. 02.

   Gebruik een hulpmiddel
   Het kan handig om zijn een stuitkussen, oefenbal of balkussen aan te schaffen. Een stuitkussen heeft een wigvorm en een uitsparing bij de stuit. Een balkussen is een platte skippybal die je op elke stoelzitting kunt neerleggen. Op het balkussen en de oefenbal moet je actief zitten en balanceren, waardoor je je stuitje minder belast.

3. 03.

   Pas je fietszadel aan
   Als je wilt blijven fietsen, is het prettig om een speciale zadelhoes (bijvoorbeeld een schapenvachtje) over je zadel te leggen. Ook zijn er fietszadels te koop met een speciale uitsparing om je stuitje te ontlasten.

4. 04.

   Wees je bewust van je bekkenbodem
   Span je je bekkenbodemspieren (onbewust) te veel aan? Of sta of zit je veel met aangeknepen bilspieren? Probeer rustmomenten je bekkenbodem volledig te ontspannen. Lees hier hoe je dat moet doen.
   

Behandeling van stuitpijn

Helpen bovenstaande tips niet of heb je nog altijd veel last van stuitpijn? Ga dan langs bij een gespecialiseerde (bekken)fysiotherapeut. Die kan de exacte reden van je klachten onderzoeken en een juiste behandeling adviseren.

De (bekken)fysiotherapeut kan je stuitje in veel gevallen handmatig mobiliseren of op een andere manier behandelen. De behandeling wordt vaak gecombineerd met ontspanningsoefeningen van de bekkenbodemspieren. Werkt dit niet, dan is een inwendige behandeling een optie. Dit gebeurt uiteraard nooit onverwacht en alleen met jouw toestemming.

Bronnen: de Fysio Studio, Bekkenfysiotherapie Haarlem

Podcast 'Ouders van Nu vraagt door': Het vierde trimester: herstel na je zwangerschap