Alles over doorslapen van je baby

Gebroken nachten horen erbij. Maar wanneer gaat je baby doorslapen? En wat als je baby een nachtbraker blijft? Hoe en vanaf wanneer kun je doorslapen stimuleren? Onze slaapexpert Susanne Willekes legt het uit.

In samenwerking met expert

Susanne Willekes

Kinderslaapcoach

Lees ook: Dit zijn de beste babyfoons met camera van dit jaar

Wat is doorslapen precies?

Doorslapen is een beetje een verwarrende term. Het betekent de eerste maanden níet dat je kind van zeven tot zeven, dus de klok rond, slaapt. Onder doorslapen verstaan we het vermogen om acht tot twaalf uur te slapen zonder een nachtvoeding. (Let op: geen nachtvoeding geven mag alleen als je baby goed eet en drinkt en zijn gewichtstoename voldoende is.)

Geen enkele baby slaapt direct door. De eerste acht weken is het heel normaal dat je baby ’s nachts elke twee tot vier uur wakker wordt voor een voeding. Wil je dat je baby minder vaak wakker wordt voor een voeding, voed hem dan overdag elke drie uur en laat hem niet door voedingsmomenten heen slapen. Zo voorkom je dat hij ’s nachts de schade gaat inhalen.

Slapen doet je baby natuurlijk in een lekkere slaapzak of inbakerzak. Je shopt ze hier!

Waarom slaapt een pasgeboren baby nog niet door?

Een pasgeboren baby heeft nog geen dag-en-nachtritme. Hij heeft natuurlijk negen maanden in een donkere baarmoeder gezeten, en bovendien heeft hij om de paar uur behoefte aan voeding. Het 24-uursritme moet hij langzaamaan leren. Je kunt je baby helpen een dag-en-nachtritme te ontwikkelen door het verschil tussen dag en nacht duidelijk te maken: laat overdag de gordijnen in de slaapkamer open en maak het ’s nachts echt donker. Hier meer tips om het dagritme en nachtritme van je baby om te draaien.

Lees ook: Dit zijn de beste slaaptrainers voor kinderen van dit jaar

Vanaf wanneer slaapt een baby door?

De eerste drie maanden tobben de meeste ouders met het dag-en-nachtritme. Sommige baby’s slapen na die periode vanaf ongeveer elf uur ’s avonds tot zeven uur ’s ochtends. Vanaf een maand of zes zou je baby van ongeveer zeven tot zeven kunnen slapen, maar jammer genoeg doen ze dat lang niet allemaal. ’s Nachts wakker worden is heel normaal. Is het niet van de honger, dan kan het zijn dat je baby zich gewoon even eenzaam voelt. Laat hem merken dat je er voor hem bent, dan zal hij zich veilig voelen. Bij de één duurt het langer dan bij de ander, maar uiteindelijk gaat je baby doorslapen!

Lees ook: Slaapexpert legt uit: zo kun je doorslapen stimuleren

Doorslapen en voeding

Sommige baby’s slapen al met vier maanden een flink aantal uur achter elkaar, maar over het algemeen geldt dat een baby pas het vermogen heeft om langer door te slapen als hij ‘s nachts minder voeding nodig heeft. Dit is dan ook de reden dat de meeste baby’s met zes maanden, als ze beginnen met het eten van vaste voeding, doorslapen (vanaf 4 maanden mag je starten met oefenhapjes). Je baby ’s nachts voeden is nu niet meer nodig. Ook niet als hij wakker wordt.

Lees ook: Zoveel slaap heeft een baby per dag nodig

Om de kans dat je baby ’s nachts wakker wordt te verkleinen, en zelf goed te slapen, kan je je baby wel nog laat op de avond een voeding geven. Dit kan je baby helpen om een lange ruk tot de volgende ochtend te maken. En jullie ook. Vergeet niet: elke baby is anders. Maak je dus niet druk als jouw baby met zes maanden nog niet (altijd) doorslaapt. Het komt uiteindelijk goed.

Handig: wij hebben een voedingsschema baby (per maand) voor je opgesteld.

Baby wakker maken voor voeding?

Dat ligt eraan. Een baby met een laag geboortegewicht (rond de 2000 gram) heeft echt nog twee keer per nacht een voeding nodig. Maar een tienponder die ’s nachts niet uit zichzelf wakker wordt omdat hij honger heeft, kun je rustig laten slapen. Belangrijk is dat je kind genoeg voedingen op een dag krijgt – bij borstvoeding kunnen dat er zo acht à tien zijn – en dat hij genoeg natte luiers produceert.

Meer lezen: Zoveel tijd mag er maximaal tussen twee voedingen zitten

Waarom wordt je baby ’s nachts wakker?

Baby’s hebben korte slaapcycli en langere periodes dat ze in een lichte slaap verkeren. Hierdoor worden baby’s ’s nachts regelmatig even kort wakker. Dit geldt ook voor de baby’s die al doorslapen. Dat jonge kinderen een ander slaappatroon hebben dan volwassenen en oudere kinderen, heeft belangrijke redenen. Een kind ontwikkelt zich enorm snel in de eerste twee jaar van zijn leven. Dit slaappatroon zorgt ervoor dat de hersenen kunnen groeien en ze zich fysiek in rap tempo kunnen ontwikkelen.

Ook is snel wakker worden essentieel voor de veiligheid en gezondheid van baby’s. Doordat ze veelal licht slapen, kunnen ze sneller en makkelijker wakker worden als ze in een oncomfortabele of bedreigende situatie verkeren. Denk aan pijn, nat zijn, ziek zijn of ander ongemak. Buitensporig veel wakker worden kan dan ook een signaal zijn dat je baby iets nodig heeft of mankeert.

Te snel voedingen willen overslaan in de nacht kan er ook toe leiden dat je baby vaker wakker wordt. Om de simpele reden dat hij honger heeft. En een groeispurt kan ook gevolgen hebben voor de nachtrust. In een periode waarin baby’s hard groeien of zichzelf ontwikkelen door bijvoorbeeld te leren tijgeren, zijn ze vaak afgeleid bij voedingen en slapen ze slechter. Gelukkig is het effect van zo’n sprong tijdelijk.

Maar er zijn meer redenen: je baby kan ook wakker worden omdat hij een vieze luier, krampjes of buikpijn heeft. Een kind dat het koud of te warm heeft, of verkouden is, zal ook sneller wakker worden. Beweeglijke baby’s slapen vaak prettiger in een slaapzak. Bedenk je dat ook volwassenen ’s nachts meerdere keren wakker worden. Zelf merk je dat misschien niet, omdat je gewend bent om snel weer in slaap te vallen. Voor je baby kan dat nog lastig zijn. In de eenkennigheidsfase (meestal vanaf een maand of negen) kan je kind ook ineens weer vaker wakker worden. Hij krijgt dan last van verlatingsangst.

Tip: dit zijn hulpmiddelen voor als je baby niet wil/kan slapen

Tips voor doorslapen

Is je baby heel vaak wakker of slaapt hij met acht maanden nog niet door? Dit kan behoorlijk vermoeiend zijn. Gelukkig zijn er verschillende methodes om je kind te helpen doorslapen. Bijvoorbeeld met deze vijf stappen.

Zorg allereerst voor rust overdag

Een baby doet enorm veel indrukken op en is gauw overprikkeld. Zelfs een langzaam draaiende mobiel boven de box kan al druk zijn voor een baby, want alles is nieuw. Hoe meer indrukken – van bijvoorbeeld de tv, ruziënde ouders of een te grote hoeveelheid speelgoed – hoe groter de kans dat een baby onrustig wordt en slaapproblemen krijgt.
Zorg voor een vaste opeenvolging van gebeurtenissen

Voeding, samen spelen, zelf spelen en daarna slapen. Door een vaste volgorde weet een baby waar hij aan toe is. Het is belangrijk voor hem dat hij herkent wat er gaat komen. Lees hier hoe je een vertrouwd slaapritueel ontwikkeld.
Leg je baby op het juiste moment in bed

Let goed op de eerste tekenen van moeheid, zoals wrijven in de oogjes, gapen, wegkijken of jengelen. Die timing is belangrijk, want als je de moeheidssignalen niet opmerkt en je kind gaat te laat naar bed, komt hij moeilijk in slaap. Het klinkt misschien tegenstrijdig, maar hoe vermoeider, hoe meer een kind protesteert om te gaan slapen.
Een onrustige baby kan veel baat hebben bij inbakeren

Een baby heeft nog niet zoveel controle over zijn armpjes en beentjes en kan wakker kan schrikken van zijn eigen armzwaaiingen. Inbakeren zorgt dat hij lekker kan doorslapen. Je kunt leren om dit met doeken te doen, maar er zijn ook speciale inbakerslaapzakken van verschillende merken.
Tip: Shop hier verschillende inbakerdoeken.

Bij heel onrustige baby’s, die zichzelf tijdens de slaap wakker slaan met hun armpjes, kan inbakeren helpen om een gezond slaappatroon te ontwikkelen. Doe dit alleen in overleg met het consultatiebureau. Inbakeren kun je doen tot een kind gaat rollen, dan wordt het gevaarlijk. Voor iets oudere baby’s zijn er ook bakerzakken te koop; een soort slaapzak met daarin een hesje waarmee de armpjes tegen het lijf worden gehouden.

Tip: zo baker je je baby veilig in
Een slaapritme vinden met een baby is zwaar

Gebroken nachten horen er – zeker in het begin – voor elke ouder bij. Zorg vooral goed voor jezelf. Laat ook je partner de nachtelijke avonturen van jullie kind opvangen. Trek je het samen echt niet meer? Laat je baby dan een nachtje logeren bij opa en oma, zodat je zelf eens een nacht kunt doorslapen.

Veel gestelde vragen over doorslapen

Slapen baby’s die kunstvoeding krijgen eerder door?

Vaak wel. Kunstvoeding is wat moeilijker te verteren dan borstvoeding en daardoor worden ‘flessenbaby’s’ ’s nachts over het algemeen minder snel wakker. Om je kind beter te laten doorslapen kan het helpen om, vanaf vier maanden, door de laatste fles ongeveer drie eetlepels rijstebloem te doen. Dit vult net wat meer.

Verwen ik mijn baby als ik bij ieder geluid ga kijken?

Je kunt je baby niet verwennen met aandacht, het is juist belangrijk dat je inspeelt op zijn behoeftes. Maar het is niet nodig om bij iedere kik te gaan kijken: de meeste kinderen maken geluidjes in hun slaap. Ga wel naar je baby toe als hij begint te huilen. Wie weet heeft hij honger of is er iets anders aan de hand. Wordt je kind ’s nachts vaak wakker, dan kun je overwegen hem in een co-sleeper bij jullie op de kamer te laten slapen. Doordat je niet steeds je bed uit hoeft, maak je het jezelf een stuk makkelijker.

Lees ook: Co-sleeping, zo doe je dat veilig

Wanneer kun je spreken van een slaapprobleem?

Het is moeilijk te zeggen wanneer er echt sprake is van een slaapprobleem. De meeste baby’s worden nu eenmaal wakker ’s nachts. Als je geluk heb slaapt die van jou na een paar maanden door, maar veel kinderen worden ook na hun eerste verjaardag nog regelmatig wakker in de nacht. Denk je dat je kind wakker wordt omdat hij pijn heeft of maak je je om een andere reden zorgen, neem dan contact op met je huisarts.

Helpt het om een baby voor het slapengaan moe te maken?

Drukke spelletjes helpen misschien om energie kwijt te raken, maar zorgen er ook voor dat je kind hyper wordt en daarna ligt te stuiteren in bed. Een badje of een babymassage voor het slapengaan is een beter idee: dat helpt je kind om rustig de dag af te sluiten.

Kan het zijn dat een baby overdag te veel slaapt?

Nee. De ene baby heeft meer slaap nodig dan de andere; volg zijn behoefte. Het helpt ook niet om je kind overdag wakker te houden. Hij raakt dan oververmoeid en heeft daardoor juist meer moeite met in slaap vallen. Een overprikkeld kind wordt ’s nachts ook vaker wakker.

Speelt het karakter een rol bij het slaapgedrag?

Zeker: een kind dat gevoelig is voor prikkels kan meer moeite hebben met doorslapen. Omdat ieder kind anders is, bestaat er niet één standaard advies over doorslapen. Zoek samen met bijvoorbeeld de consultatiebureau-arts naar een oplossing die voor jouw gezin het beste is.

Zijn er alternatieve middelen die kunnen helpen

Bij kinderen die moeilijk slapen omdat ze bijvoorbeeld snel overprikkeld zijn of last van een allergie hebben kan homeopathie helpen. Ook osteopathie kan veel goed doen. Overleg met je consultatiebureau-arts.

Gesponsord

Onderweg met je kleintje

11 doorslaaptips van moeders

Wij vroegen elf ervaringsdeskundigen om tips.

‘Ik heb het ritme van mijn kind gevolgd. Dat betekende het eerste jaar niet doorslapen. Iedereen om me heen had tips, maar ik heb mijn zoon zelf laten bepalen wanneer hij er klaar voor was om door te slapen. Twee dagen voordat hij één jaar werd, is hij dat spontaan gaan doen. Heb vertrouwen!’ – Daniëlle van Ewijk
‘Goede tip die wij ooit van de kraamverzorgster kregen: zachtjes de radio aanzetten. In je buik is het ook nooit stil.’ – Wilke Smit-Werkman
‘Wij hebben een nachtlampje dat na drie seconden aangaat als er geluid is in de slaapkamer. Nu hoeven we zelden nog ’s nachts naar onze dochter toe.’ – Ilse Jong-Vertelman
‘Geniet van de nachtelijke momenten, het gaat vanzelf een keer over. De tijd dat je zo voor je kind mag zorgen is zo speciaal en duurt maar zo kort.’ – Nanda Droog
‘Al wordt mijn zoon honderd keer wakker op een nacht: ik ben er voor hem. Ik heb ervoor gekozen om moeder te zijn, dus ik draag ook de consequenties. En ik doe dat met alle liefde van de wereld.’ – Marcia Jones
‘Toen mijn zoon met slaapzak en al kon omdraaien, bleek hij een buikslaper en vanaf dat moment sliep hij heerlijk door. Mijn twee dochters hebben we daarna vanaf het begin op de buik gelegd en zij sliepen beiden meteen door. Voor ons was dit de oplossing. In een familie van buikslapers is het onnatuurlijk om op je rug of zij te moeten slapen.’ – Marieke Venema
‘Na 2,5 jaar elke nacht minimaal drie keer per nacht uit bed te zijn gekomen voor allerlei ongein als dorst, dromen, knuffel kwijt en ‘belangrijke’ vragen, hebben wij de cold-turkey-methode toegepast en onze zoon een nacht laten huilen. Noem me een slechte moeder, maar het werkte wel!’ – Juliënne van der Steen-Paulussen
‘Wij hebben sinds dag één een slaapritueel voor Fien. Voordat ze haar lange slaap ingaat, krijgt ze haar fles in pyjama op de bank. Dan zwaaien we naar wat dingen in de woonkamer (‘Dag lamp, doei stoel’) en vervolgens lezen we op haar kamer een boekje. Na het lezen zingen we haar toe en geven we haar een dikke kus. Niet alleen voor haar een fijn ritueel, maar ook voor ons een moment waarop we erbij stilstaan en beseffen hoe erg we boffen dat Fien er is.’ – Laura ten Doeschate
‘Toen mijn dochter vijftien maanden was, hebben we haar ledikantje omgeruild voor een peuterbed. Nu slaapt ze hele nachten door. Waarschijnlijk voelde ze zich opgesloten in het ledikantje.’ – Chris Annika Mulder
‘Borstvoeding blijven geven, bij je laten slapen in een co-sleeper of ledikant tegen je bed aan en lekker aan je borst bij je in slaap laten vallen. Dan slaap je zelf ook het beste.’ – Mirjam Bernadina-Lonnee
‘Mijn advies: bedenk dat het echt wel een keer zal lukken, dat doorslapen. Ik ken immers geen puber die huilend wakker wordt. En maak het jezelf in de tussentijd zo comfortabel mogelijk. Als dat betekent dat de baby tussen jullie in slaapt, lijkt mij daar niets op tegen.’ – Nicole de Jong