Borstverkleining en borstvoeding

Kun je nog borstvoeding geven aan je baby als je een borstverkleining hebt gehad? En hoe zit dat met een borstvergroting? Lactatiekundige Christine Bulsing legt uit.

In samenwerking met expert

Christine Bulsing

Lactatiekundige

Borstvoeding, hoe werkt dat eigenlijk?

Al in de eerste weken van je zwangerschap begint je lichaam met het aanmaken van extra klierweefsel in je borsten. Dit gebeurt onder invloed van zwangerschapshormonen. Je borsten kunnen gevoelig en gezwollen zijn. Vanaf de zestiende week van je zwangerschap kunnen de kliertjes al moedermelk aanmaken.

De eerste melk die je baby bij je drinkt, heet colostrum. Daarin zitten veel belangrijke antistoffen voor je baby. Daarna verandert de moedermelk van samenstelling en hoeveelheid, afhankelijk van de behoefte van je baby. Gemiddeld komt de borstvoeding vanaf dag 3-4 na de bevalling echt op gang.

Als je baby aan je tepel zuigt, komen er twee soorten hormonen in je lichaam vrij: prolactine en oxytocine. Prolactine zorgt ervoor dat je melk aanmaakt, oxytocine zorgt dat de melk uit de klieren naar je tepels stroomt. Dit heet de toeschietreflex.

Borstvoeding na een borstverkleining

Bij een borstverkleining wordt er borstweefsel weggehaald om je borst kleiner te maken. Door het borstweefsel lopen melkkanalen. Hoe meer weefsel er wordt weggehaald, hoe minder klieren en melkkanalen er overblijven. Dit verkleint de kans dat je (volledig) borstvoeding kunt geven.

Soms wordt bij een borstverkleining ook de tepel verplaatst. Dit betekent dat de tepel wordt losgehaald van de borst en op een andere plek op de borst wordt vastgezet. Tijdens het loshalen van de tepel kunnen er zenuwen en melkkanalen beschadigd raken. Ook hierdoor verkleint de kans dat je (volledig) borstvoeding kunt geven. Het borstklierweefsel groeit nog wel een klein beetje door tot je ongeveer 35 jaar bent, dus als de operatie langer geleden is, kan het zijn dat een deel van het klierweefsel weer is hersteld.

Als je een borstverkleining hebt gehad, komt na de bevalling een deel van de melkproductie wel op gang. Het is alleen niet te voorspellen of dit genoeg is om volledige borstvoeding te geven. Wil je graag borstvoeding geven en heb je een borstverkleining gehad, dan kun je het beste contact opnemen met de chirurg die de operatie heeft gedaan. De chirurg kan je vertellen hoe de operatie is uitgevoerd en of borstvoeding geven mogelijk is.

Borstvoeding geven na een borstverkleining is mogelijk als:

• er nog voldoende melkklieren zijn.
• de melkklieren verbonden zijn met de tepel.
• er genoeg onbeschadigde zenuwen over zijn die een prikkel naar de hersenen kunnen sturen om voor melkaanmaak te zorgen.

Lees meer: 4 tips om je baby goed aan te leggen

Bijvoeden

Als blijkt dat je niet genoeg moedermelk aanmaakt, kun je je baby bijvoeden met kunstvoeding. Veel vrouwen doen dit bijvoorbeeld ook als ze de borstvoeding afbouwen. Je kunt je baby zo toch deels aan de borst voeden.

In het begin kun je proberen om extra na te kolven als je start met bijvoeding. Dit kan de melkproductie stimuleren. Merk je na een week dat dit weinig extra moedermelk oplevert, dan kun je er ook voor kiezen om je baby eerst aan te leggen, en daarna aanvullend voeding in de fles te geven. Je stopt dan met kolven.

Als je baby aan je tepel zuigt, kan dit pijn doen door littekenweefsel van je borstoperatie. Dit hoort na de eerste twee weken wel minder te worden. Blijf je pijnklachten houden, laat dan een lactatiekundige meekijken bij het aanleggen. Het kan zijn dat dit met wat advies en aanpassingen beter gaat, waardoor ook de pijn overgaat.

Lees meer: Zo check je of je baby voldoende gedronken heeft

Borstverkleining in de toekomst

Heb je nog geen borstverkleining gehad, maar ben je dit wel van plan? Als je (nog) een kinderwens hebt en de optie om borstvoeding te geven open wilt houden, kun je dit bij de arts aangeven. Bij de operatie kan hij/zij hier rekening mee houden, zodat de kans dat borstvoeding geven later lukt zo groot mogelijk is. Je kunt, als je dit wilt, natuurlijk ook overwegen om de borstverkleining uit te stellen tot je geen kinderwens meer hebt en/of de borstvoeding achter de rug is.

Borstvoeding na een borstvergroting

Heb je geen borstverkleining, maar een borstvergroting gehad? Dan is het belangrijk om te weten waar de implantaten zijn geplaatst. Als de littekens onder je borsten of bij je oksels zitten, zijn de implantaten waarschijnlijk achter de borstspier geplaatst. Er is dan niets gebeurd met je melkklieren, dus je kunt gewoon borstvoeding geven.

Als er een litteken rond de tepelhof of over de tepel en de tepelhof loopt, is de kans groot dat er melkklierweefsel is geraakt bij de operatie. Dit kan betekenen dat er te weinig klierweefsel over is om voldoende melk te produceren of dat de melkkanalen zijn beschadigd. Het is dan misschien niet mogelijk om (volledig) borstvoeding te geven.

Wil je graag borstvoeding geven? Laat je niet ontmoedigen, maar bereid je voor. Bijvoorbeeld met een borstvoedingsvoorlichting of -cursus, door erover te lezen of tijdens een consult bij een lactatiekundige. Je weet pas echt of borstvoeding geven in jouw geval (volledig) lukt als je baby is geboren en jullie het samen proberen.

Lees meer: Beïnvloed een borstvergroting het geven van borstvoeding?

Advies lactatiekundige

Heb je een borstverkleining of -vergroting gehad en wil je graag borstvoeding geven, dan is het verstandig om contact op te nemen met een lactatiekundige. Zij kan je begeleiden en je helpen als je vragen hebt over het geven van borstvoeding. Hier lees je wat een lactatiekundige precies doet.

Kraamtijd

Vertel tijdens het intakegesprek met het kraambureau dat je een borstverkleining of -vergroting hebt gehad. De kraamverzorgster kan er dan rekening mee houden en het borstvoedingsbeleid erop aanpassen als het nodig is. Je baby zal in de kraamweek waarschijnlijk vaker worden gewogen om te controleren of hij genoeg melk binnenkrijgt.

Borstvoeding geven met één borst

Als je vanwege een operatie nog maar één borst hebt, is de kans groot dat je nog steeds borstvoeding kunt geven. Vaak lukt het om uit één borst voldoende melk te halen. Het is ook in dit geval aan te raden om contact op te nemen met een lactatiekundige. Je kunt dit het beste al voor de bevalling doen, zodat je goed voorbereid aan de borstvoeding begint als je baby er eenmaal is.

Lees meer: Voorbereiden op borstvoeding, zo doe je dat

Als borstvoeding geven niet lukt

Ook met een goede voorbereiding en begeleiding kan het zijn dat de borstvoeding niet goed lukt of voor pijn en stress blijft zorgen (bij iedere moeder, trouwens). Voel je niet schuldig als je met de borstvoeding wilt stoppen. Elk slokje moedermelk dat je je baby hebt gegeven is meegenomen.

En je mag ook bij voorbaat besluiten dat je geen borstvoeding wilt geven als je vermoedt dat dit jou en/of je baby stress zal opleveren. Met huid-op-huid-contact, oogcontact en zachtjes praten tegen je baby zorg je tijdens het voeden voor een intiem moment, dat bijdraagt aan het hechtingsproces. Ook als je flesvoeding geeft.

Dit artikel is tot stand gekomen en goedgekeurd door artsen en andere (medische) deskundigen van het Ouders van Nu expertteam.

Bronnen: Verloskunde Slingeland, Laurentius Ziekenhuis