Om precies te bepalen wanneer je vruchtbare dagen zijn, kun je een ovulatietest doen. Maar er zijn meer manieren om erachter te komen wanneer je vruchtbaar bent. Zo kun je ook zelf je ovulatie berekenen.
Wanneer ben je vruchtbaar?
Als je zwanger wilt worden, is het goed om te weten hoe je menstruatiecyclus verloopt. Is die altijd regelmatig of zit daar soms een paar dagen verschil tussen? Houd je cyclus een paar maanden bij, het liefst voordat je begint met proberen zwanger te worden. Zo kun je beter uitrekenen wanneer je ovuleert en leer je de signalen van die ovulatie herkennen.
Een gemiddelde menstruatiecyclus duurt 28 dagen. De cyclus begint op de eerste dag dat je ongesteld wordt en bloed verliest. Dit is cyclusdag 1. Midden in de cyclus vindt de eisprong (ovulatie) plaats: het moment dat er een rijpe eicel uit je eierstok vrijkomt. Per menstruatiecyclus komt er in een van de eierstokken een eicel tot rijping, die vervolgens 'springt'. Na de eisprong daalt deze eicel via de eileider af naar de baarmoeder. Onderweg kan de eicel worden bevrucht door een zaadcel (sperma). Als dat gebeurt, nestelt de bevruchte eicel zich in het baarmoederslijmvlies. Wordt de eicel niet bevrucht, dan stoot je lichaam hem af en begint de menstruatie.
De beste tijd om zwanger te worden, is rond je eisprong. De twee dagen vóór en de dag van de eisprong zijn je meest vruchtbare dagen.
Hier lees je alles over het begrijpen en berekenen van je menstruatiecyclus.
Vruchtbare dagen berekenen
Zodra je weet wanneer je ovuleert, weet je ook wanneer je vruchtbare dagen zijn: op de dag van je eisprong en de 2 dagen daarvoor. Je bent ook vijf tot drie dagen voordat je gaat ovuleren vruchtbaar, maar dan is de kans op een bevruchting kleiner. Dit is dus een iets minder vruchtbare periode.
Hier vind je een handig overzicht:
Zelf je ovulatie berekenen
Als je weet hoe lang je menstruatiecyclus duurt, kun je je ovulatie berekenen. Dit kun je doen via handige tools online of de tool in dit artikel. Maar je kunt ook zelf je ovulatie berekenen: je cyclusduur – 14 dagen = de geschatte ovulatiedag. Zo kun je je ovulatie berekenen:
Begin met tellen op de eerste dag van je menstruatie.
Tel het aantal dagen tot en met de dag voordat je weer ongesteld wordt. Dat is je cyclusduur.
Bepaal op de eerste dag van je menstruatie de datum waarop je weer ongesteld wordt.
Ongeveer 14 dagen voor je menstruatie heb je je volgende eisprong.
Je meest vruchtbare dagen zijn deze dag en de twee dagen vóór je eisprong.
Bij een gemiddelde cycluslengte van 28 dagen heb je rond dag 14 je eisprong (28-14 = 14).
Ovulatie berekenen bij onregelmatige cyclus
Als je een onregelmatige cyclus hebt, is de eisprong niet altijd op dezelfde dag. Dat maakt het lastiger om je ovulatie te berekenen. Je kunt dan het beste gebruikmaken van ovulatietesten, een ovulatie-app op je mobiel downloaden en proberen om de symptomen van je eisprong zelf te herkennen.
Ook hebben sommige vrouwen niet elke maand een eisprong. Dat kan komen door stress, intensief sporten, intensief werk, snel veel afvallen, ondergewicht en overgewicht. Is je cyclus erg onregelmatig en twijfel je of je elke maand een eisprong hebt? Maak een afspraak bij de huisarts om dit te bespreken. Dit is met name zinvol als je graag zwanger wilt worden en dit al een tijd niet lukt.
Lees ook: zwanger worden met een onregelmatige cyclus
Tip: download een app om je ovulatie bij te houden
Met een ovulatie-app houd je je menstruatiecyclus bij en kun je zien wanneer jouw vruchtbare dagen zijn. De beste ovulatie-apps zetten we in dit artikel voor je op een rij.
Hoe herken je een eisprong?
Als je cyclus regelmatig is, kun je aan de hand daarvan je ovulatie berekenen (en dus je vruchtbare periode). Het kan zijn dat je dat niet nodig hebt, omdat je je vruchtbare dagen herkent aan bepaalde signalen van je lichaam. Je voelt dan wanneer je ovuleert. Ovuleren kun je herkennen aan:
Ovulatiepijn: Rond je eisprong krijg je last van ovulatiepijn. Ovulatiepijn komt door de spanning in de follikel (het blaasje dat om de eicel zit) in de eierstok.
Vollere, gespannen borsten: Vlak voor je menstruatie kunnen je borsten voller en gespannen aanvoelen en zelfs pijnlijk zijn.
Verhoogde lichaamstemperatuur: Na de ovulatie stijgt je lichaamstemperatuur met 0,3 tot 0,5 graden Celsius door het hormoon progesteron. Deze temperatuur blijft verhoogd tot vlak voor je volgende cyclus.
Ander cervixslijm (baarmoederhalsslijm): Het cervixslijm in je vagina wordt rond de ovulatie doorzichtig, elastisch en rekbaar, waardoor je er draden van kunt maken. Dit is vaak een teken dat je vruchtbaar bent. Hier lees je meer over de Billings ovulatiemethode en hoe betrouwbaar de methode is.
Verhoogd libido: Door verhoogde hormoonspiegels kunnen veel vrouwen meer zin in seks hebben tijdens hun ovulatieperiode.
Spotting: Sommige vrouwen ervaren lichte bloedvlekken, ook wel spotting genoemd, veroorzaakt door een lichte bloeding rondom de ovulatie.
Veranderde zintuigen: Je reuk, zicht en smaak kunnen tijdelijk scherper worden.
Opgeblazen gevoel: Door het vasthouden van vocht kun je je wat opgeblazen voelen rond je ovulatie.
Ovulatietest
Twijfel je aan de eerder genoemde methodes voor ovulatie berekenen of vind je ze te omslachtig? Kies dan voor een ovulatietest. Dat werkt zo: vanaf zo'n twee dagen voor je ovulatie heb je meer van het luteïniserend hormoon (LH) in je lichaam dan normaal. Dit hormoon zorgt dat de eicel rijpt, loslaat en 'springt'. Een ovulatietest meet het LH-gehalte in je urine en geeft aan wanneer jouw LH-gehalte piekt. Dit is de beste tijd om zwanger te worden.
Om de LH-piek vast te stellen test je een paar dagen achter elkaar. Wanneer je daarmee begint, is afhankelijk van je cyclus. Heb je een regelmatige cyclus, dan kun je daarna ook je ovulatie berekenen zonder ovulatietest.
Lees meer: Zo herken je ovulatiepijn en weet je hoe een eisprong voelt
Tip 1: Lees goed de bijsluiter. Er zijn verschillende ovulatietesten te koop en het is belangrijk dat je weet welke kleur een streep kan hebben, wat een donkere of lichte streep betekent en hoelang je precies moet wachten voor je zekerheid hebt.
Tip 2: Kies één merk. De kleur en dikte van de controlestreepjes van de verschillende testmerken verschillen van elkaar. Om verwarring te voorkomen, kun je het beste voor één merk en één soort test kiezen.
Drie populaire ovulatietesten:
Vrijen vlak vóór de eisprong
Zoals je in het overzicht ziet, ben je het meest vruchtbaar twee dagen vóór de eisprong en op de dag van de eisprong. Op die dagen kun je het beste vrijen als je graag zwanger wilt worden. Of dat meteen lukt, is natuurlijk een tweede. Dat hangt onder andere af van de kwaliteit van het sperma en de kwaliteit van jouw eicellen. Sperma kan ongeveer drie dagen in jouw lichaam overleven. Dit kan ook korter of langer zijn. Verder spelen jullie leefgewoontes een rol. Zijn jullie gezond? Hoe oud zijn jullie? Roken, alcohol drinken en drugsgebruik kunnen de vruchtbaarheid negatief beïnvloeden. Los daarvan duurt het bij veel stellen een tijdje voordat ze zwanger zijn. Ga ervan uit dat het een jaar duurt om zwanger te worden.
Lees ook: Met deze tips vergroot je je kans om zwanger te worden
Menstruatiecyclus 21 dagen
De gemiddelde vruchtbaarheidscyclus duurt 28 dagen, maar de meeste vrouwen hebben een cyclus die duurt tussen de 21 en 35 dagen. Ook dan kun je gewoon je vruchtbare periode berekenen. Heb je een menstruatiecyclus van 21 dagen? Dan ben je rond dag 7 het vruchtbaarst. De beste tijd om zwanger te worden bij een menstruatiecyclus van 35 dagen is rond dag 21.
Wanneer naar de huisarts?
Is je cyclus korter dan 21 dagen of langer dan 35 dagen? Of blijft je menstruatie langere tijd uit en raak je niet zwanger? Maak dan een afspraak bij je huisarts. De arts kan je verder onderzoeken en je doorverwijzen naar een specialist. Er zijn verschillende behandelingen mogelijk om de kans op een zwangerschap te vergroten als je geen regelmatige eisprong hebt. Eén daarvan is het medicijn Clomid slikken.
Proberen jij en je partner al een jaar zwanger te worden, maar blijft een zwangerschap uit? Maak dan ook een afspraak met de huisarts.
Lees meer: Zo lang duurt het gemiddeld om zwanger te worden
Bronnen: Opvoedinformatie, De Verloskundige, Thuisarts