20 wekenecho: wat wordt er precies onderzocht?

Wat is de 20 wekenecho?

De 20 wekenecho wordt ook wel het structureel echoscopisch onderzoek (SEO) genoemd. Ongeveer drie tot vier procent van alle kinderen heeft bij de geboorte een aangeboren afwijking. Tijdens de 20 wekenecho kan een deel van deze afwijkingen worden opgemerkt. Iedere zwangere vrouw krijgt de 20 wekenecho aangeboden, maar de echo is niet verplicht. Je mag zelf kiezen of je de echo wilt laten verrichten.

Wanneer kun je de 20 wekenecho doen?

Je kunt de 20 wekenecho vanaf week 18 tot week 21 van je zwangerschap laten verrichten. Het gunstigst is om de echo in de negentiende week van je zwangerschap te laten maken. Het is een uitwendige echo via je buik en duurt ongeveer een half uur. Het onderzoek gebeurt dus vaak op dezelfde manier als de termijnecho.

Sommige ouders hebben een hoger risico op een kind met een aangeboren afwijking. Bijvoorbeeld door ziekte, medicijngebruik of meer kinderen met afwijkingen in de familie. Als dit bij jou het geval is, kom je in aanmerking voor een geavanceerd echo-onderzoek. Dit wordt verricht door een gespecialiseerde echoscopist of gynaecoloog en is uitgebreider dan de 20 wekenecho.

Wat wordt bij de 20 wekenecho onderzocht?

Bij de 20 wekenecho wordt met name gekeken naar lichamelijke afwijkingen. Het doel van de echo is het opsporen van aangeboren afwijkingen, om de zorg voor moeder en kind zo goed mogelijk voor te bereiden. Bijvoorbeeld door ouders voor te bereiden op een kind met een aangeboren afwijking, of door de bevalling te laten plaatsvinden in een (gespecialiseerd) ziekenhuis.

Sommige vrouwen vinden de 20 wekenecho spannend. Bijvoorbeeld omdat ze denken dat ze de zwangerschap moeten beëindigen als er ernstige afwijkingen worden ontdekt. Of ze denken dat dit de achterliggende gedachte van deze echo is. Maar het belangrijkste doel van een 20 wekenecho is zo goed mogelijke zorg voor moeder en kind.

Is de uitslag niet goed? Dan bestaat die zorg bijvoorbeeld uit begeleiding in het ziekenhuis, bevallen in het ziekenhuis, voorbereiden op een operatie na de geboorte, contact met lotgenoten of erfelijkheidsonderzoek. Zwangerschapsbeëindiging bij zeer ernstige medische redenen kan tot 24 weken zwangerschap, maar dit is niet de insteek van de 20 wekenecho.

Lees ook: Bevallen: thuis of in het ziekenhuis?

Dit wordt er tijdens de 20 weken-echo bekeken

Het SEO duurt ongeveer dertig minuten. Tijdens het onderzoek kijkt de echoscopist onder andere naar:

• Open ruggetje.

• Open schedel.

• Hartafwijkingen.

• Lip- of kaakspleet.

• Waterhoofd of andere hersenafwijkingen.

• Ontbreken of afwijkingen van/aan nieren en blaas.

• Ontbreken of afwijkingen van/aan de ledematen (inclusief handen en voeten).

• Afwijkingen aan de lever, maag of darmen.

• Breuk of gat in het middenrif of de buikwand.

• Afwijkingen aan het geslacht.

Ook wordt gekeken of het kind goed groeit, of er voldoende vruchtwater is en of de placenta er normaal uitziet en niet te laag (bij de baarmoedermond) ligt.

De uitslag van de echo

Je krijgt de uitslag meteen na het onderzoek. Is er naar aanleiding van de 20 wekenecho een vermoeden van een aangeboren afwijking? Dan kom je in aanmerking voor verder onderzoek. Dat heet een geavanceerd echoscopisch onderzoek (GUO). Dit wordt vaak binnen enkele dagen gepland, zodat je snel meer weet.

Bij de 20 wekenecho is het handig om niet alleen te gaan. Mocht de uitslag niet helemaal goed zijn, is het fijn om iemand bij je te hebben. De 20 wekenecho is een uitgebreid onderzoek waarbij de echoscopist zich goed moet concentreren om geen details te missen. Daarom is het advies om geen (kleine) kinderen mee te nemen naar deze echo.

Lees ook: Wat mag je niet eten als je zwanger bent

Hoe betrouwbaar is de 20 wekenecho?

Een goede uitslag van het SEO biedt helaas geen honderd procent zekerheid dat je een gezond kind krijgt. Niet alle aandoeningen zijn met deze echo te zien. Dat komt omdat sommige afwijkingen zich pas ontwikkelen na twintig weken. Ook kun je sommige afwijkingen niet goed met een echo opsporen, zoals problemen met het gehoor of zicht.

Downsyndroom

Vroeg in de zwangerschap wordt met de NIPT-test gekeken of er een verhoogde kans is op een kind met downsyndroom. Elke zwangere vrouw krijgt de NIPT aangeboden vanaf elf weken. Deze test is niet verplicht. Hij wordt vergoed door de verzekeraar, ook zonder medische indicatie.

Tijdens de 20 wekenecho kun je niet met zekerheid aantonen of een kind het downsyndroom heeft. Soms zijn er wel aanwijzingen op de echo (softmarkers) dat er een verhoogde kans is op een kind met downsyndroom. Als dat zo is, krijg je een GUO en hoor je de mogelijkheid voor extra onderzoek (zoals een vruchtwaterpunctie).

20 wekenecho en het geslacht

De 20 wekenecho is een onderzoek om te kijken naar lichamelijke afwijkingen. Maar tijdens dit onderzoek beoordeelt de echoscopist ook of je een jongen of een meisje krijgt (lees hier meer over de geslachtsbepaling). De echoscopist deelt dit niet ongevraagd aan je mee, maar vraagt van tevoren of je het geslacht wel of niet wilt weten.

Lees ook: Bepaal met 12-weken met de NUB-theorie het geslacht.

Nog een keer terugkomen

Soms lukt het niet om alles in één keer na te kijken bij een baby. Bijvoorbeeld omdat de baby nog klein is, in een onpraktische houding ligt of als er weinig vruchtwater is. Ook kan het echobeeld wazig zijn bij vrouwen met overgewicht. Je krijgt dan een nieuwe uitnodiging om de echo op een later moment af te maken. Je baby is dan wat groter en misschien wat makkelijker goed in beeld te brengen voor het onderzoek.

Waar wordt de echo gemaakt?

De meeste 20 wekenecho's worden in een gespecialiseerd echocentrum gemaakt. Sommige verloskundigenpraktijken hebben een eigen echopraktijk. Je kunt ook naar een ziekenhuis of een huisartsenlaboratorium.

Op veel plaatsen werkt de verloskundige samen met een eerstelijns verloskundig echocentrum dat volgens de toezichthouder (het RIVM) voldoet aan de kwaliteitseisen. Het is altijd handig als de echo wordt uitgevoerd in het centrum of ziekenhuis waar je verloskundige mee samenwerkt. Vraag aan je verloskundige welk centrum of ziekenhuis dit is.

Waarom een 20 wekenecho laten maken?

De meeste vrouwen kiezen ervoor om de 20 wekenecho te laten doen, maar dit is niet verplicht. Je kunt dit bespreken met je verloskundige of gynaecoloog. Deze afwegingen kun je meenemen in je besluit:

1. 01.

   Is voor jullie elk kind (met of zonder afwijking) welkom?

2. 02.

   Wil je al tijdens de zwangerschap weten of je kind een afwijking heeft?

3. 03.

   Hoe denken jullie over zwangerschapsbeëindiging mocht er een ernstige afwijking worden ontdekt?

4. 04.

   Het SEO kan spannend zijn en stress geven. Vind je dat vervelend?

5. 05.

   Vind je het belangrijk om goed voorbereid te zijn op een kind met een afwijking?

Nog even samengevat: Dit zijn alle standaardecho's die je tijdens je zwangerschap kunt krijgen.

Wat is het verschil met de 13 wekenecho?

De 13 wekenecho kun je laten doen als je tussen de twaalf weken + drie dagen en veertien weken + drie dagen zwanger bent. De echo's verschillen niet veel van elkaar. Ook bij de 13 wekenecho kijkt de echoscopist naar lichamelijke afwijkingen. De echoscopist kan alleen niets over het geslacht van jouw kind zeggen.

Wordt de 20 wekenecho vergoed?

De 20 wekenecho valt onder de basiszorg. Dat betekent dat je zorgverzekeraar dit onderzoek volledig vergoedt. Dit wordt nog meer vergoed uit de basisverzekering.

Bronnen: De Verloskundige, RIVM