Hoge bloeddruk bij de zwangerschap (zwangerschapshypertensie)

Wat is zwangerschapshypertensie?

Zwangerschapshypertensie is een hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap. Het komt vooral voor bij vrouwen die voor de eerste keer zwanger zijn: tien tot vijftien procent van hen krijgt een hoge bloeddruk. Bij een volgende zwangerschap komt het minder vaak voor.

Hoe hoog mag je bloeddruk zijn als je zwanger bent?

De gemiddelde bloeddruk is 120/80 (bovendruk/onderdruk). Je bloeddruk is te hoog als de onderdruk 90 of hoger is, of als de bovendruk 140 of hoger is. Meestal merk je daar zelf niks van, zwangerschapshypertensie geeft namelijk vaak geen klachten. Een hoge bloeddruk bij de zwangerschap is in principe ook niet gevaarlijk, maar het wordt wel extra goed in de gaten gehouden. Er bestaat namelijk een kans dat je wél klachten krijgt en dan moet er snel worden ingegrepen. Zo bestaat het risico op pre-eclampsie (vroeger ook wel zwangerschapsvergiftiging genoemd) en het HELLP-syndroom.

Lees ook: Hoe je het HELLP-syndroom herkent

Oorzaak hoge bloeddruk tijdens zwangerschap

Meestal is er geen duidelijke oorzaak van zwangerschapshypertensie. Wel is duidelijk dat het vaker optreedt tijdens de eerste zwangerschap van een vrouw. De aanmaak van zwangerschapshormonen en de aanleg van de placenta zouden hierbij een rol spelen.

Verder is bekend dat de kans op zwangerschapshypertensie groter is als je diabetes hebt, een vaat- of nierziekte hebt of in verwachting bent van een meerling. Ook als je voor de zwangerschap al een hoge bloeddruk had, is de kans op zwangerschapshypertensie groter. Erfelijke factoren zouden ook een rol spelen.

Symptomen hoge bloeddruk tijdens zwangerschap

Als je een lichte vorm van zwangerschapshypertensie hebt, merk je daar meestal niets van. De hoge bloeddruk wordt dan waarschijnlijk pas opgemerkt tijdens een controle bij de verloskundige of gynaecoloog. Daar wordt standaard je bloeddruk gemeten.

Maar het kan ook zijn dat je wel wat klachten krijgt. Mogelijk symptomen van een hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap zijn:

• Hoofdpijn

• Misselijkheid

• braken

• sterretjes of lichtflitsen zien, wazig zien

• pijn of knellend gevoel in de bovenbuik

• pijn tussen de schouderbladen

• tintelingen in de vingers

• zwangerschapsoedeem (extra vocht vasthouden, dikke enkels, opgeblazen gezicht)

Krijg je tijdens je zwangerschap (enkele van) de bovenstaande klachten? Neem dan contact op met je verloskundige of gynaecoloog.

Zwangerschapshypertensie of pre-eclampsie?

Een hoge bloeddruk kan een teken zijn dat je pre-eclampsie hebt, vroeger ook wel bekend als zwangerschapsvergiftiging. Pre-eclampsie is een ernstige vorm van zwangerschapshypertensie. In het geval van pre-eclampsie heb je naast een hoge bloeddruk ook eiwit in je urine of andere tekenen van orgaanschade. Eiwit komt in je urine doordat je nieren niet meer goed werken. Dit kun je zelf niet testen.

Pre-eclampsie kan tijdens de zwangerschap optreden, maar ook tijdens de bevalling of in het kraambed. De kans op complicaties bij pre-eclampsie is groter dan bij zwangerschapshypertensie. Vaak is het risico zodanig hoog dat het beter is om in het ziekenhuis opgenomen te worden.

Lees ook: Pre-eclampsie als zwangerschapscomplicatie

Risico's van een hoge bloeddruk

In principe is een hoge bloeddruk tijdens je zwangerschap niet gevaarlijk, maar het kan wel gevaarlijk worden. Daarom wordt je bloeddruk extra in de gaten gehouden.

De mogelijke risico's van een hoge bloeddruk voor jou:

• je nieren en lever kunnen tijdelijk slechter gaan werken

• er kunnen afwijkingen in je bloedstolling ontstaan

• als je pre-eclampsie of het HELLP-syndroom krijgt, moet je snel worden behandeld. Het kan ernstig of zelfs levensgevaarlijk voor jou en/of je baby zijn

Houd je gezondheid goed in de gaten als je weet dat je een te hoge bloeddruk hebt. Krijg je het gevoel dat je een strakke band rondom je bovenbuik hebt? Of heb je hoofdpijn, tintelende vingers of zie je sterretjes? Neem dan contact op met je verloskundige of gynaecoloog. Er bestaat een kans dat je pre-eclampsie hebt en moet worden opgenomen.

Risico's voor je baby

Een te hoge bloeddruk kan ook complicaties bij de baby veroorzaken. Als je bloeddruk te hoog wordt, vernauwen je bloedvaten zich, waardoor er minder bloed naar de placenta stroomt. Daardoor kan de baby minder zuurstof en voedingsstoffen via de placenta binnenkrijgen. Complicaties die kunnen optreden bij de baby zijn:

• een groeiachterstand

• de conditie van je baby gaat achteruit

De kans op complicaties is groter als je al vroeg in de zwangerschap last krijgt van hypertensie.

Tip: Zo voorkom je onnodige stress tijdens je zwangerschap

Hoge bloeddruk tijdens zwangerschap verlagen?

Heb jij een hoge bloeddruk tijdens je zwangerschap? Dan zal je bloeddruk extra gecontroleerd worden gedurende de rest van je zwangerschap. Soms krijg je ook bloeddrukverlagende medicijnen. Deze medicijnen kunnen voorkomen dat een hoge bloeddruk erger wordt, maar genezen het niet en halen ook de oorzaak van de hoge bloeddruk niet weg. Zwangerschapshypertensie gaat alleen over door te bevallen.

Is je bloeddruk volgens de verloskundige (of huisarts) echt te hoog, waardoor de kans op complicaties tijdens de zwangerschap of bevalling groter is? Dan verwijst ze je door naar de gynaecoloog. In sommige gevallen word je ter observatie in het ziekenhuis opgenomen. Dit gebeurt als je ook eiwit in je urine hebt, afwijkende bloeduitslagen en/of je baby een groeiachterstand heeft. Tijdens de ziekenhuisopname wordt de gezondheid van jou en je baby in de gaten gehouden. Soms is het nodig om een baby vroegtijdig geboren te laten worden. Zo wordt voorkomen dat het leven van de moeder in gevaar komt. Dat kan door de bevalling kunstmatig in te leiden of met een keizersnede. Het kan dus betekenen dat je baby te vroeg wordt geboren.

Meer lezen: Alles wat je moet weten over vroeggeboorte

Zwangerschapshypertensie voorkomen?

Er zijn geen maatregelen bekend om zwangerschapshypertensie te voorkomen. Vroeger werd geadviseerd om minder zout te gaan eten, maar uit onderzoek blijkt dat je een hoge bloeddruk daarmee niet voorkomt. Als blijkt dat je een hoge bloeddruk hebt, wordt vaak geadviseerd om meer rust te nemen. Soms wordt er ook geadviseerd om minder te gaan werken of zelfs te stoppen met werken.

Er zijn vrouwen die meer kans hebben op zwangerschapshypertensie, zoals vrouwen van 40 jaar of ouder, vrouwen met diabetes of die zwanger zijn van een meerling. Zij kunnen in de eerste weken van de zwangerschap laag-gedoseerde aspirine voorgeschreven krijgen. Door deze medicatie (die je bij voorkeur 's avonds inneemt) daalt de kans op het krijgen van pre-eclampsie met bijna 20%. Begin alleen op advies van een arts met het slikken van aspirine tijdens de zwangerschap.

Bron: Erasmus MC