Wat zijn aambeien?
Aambeien (ook wel hemorroïden) zijn zwellingen van het slijmvlies in de endeldarm, vlak bij de anus. Het zijn geen spataders, zoals wel wordt gedacht. Iedereen heeft bij de anus zwellichamen. Dit zijn een soort kleine kussentjes die de anus goed dichthouden.
Als daar te veel druk op komt, zwelt het slijmvlies te veel op en kunnen er uitstulpingen ontstaan. Ook kunnen bloedvaten in het slijmvlies uitzetten. Dit kan binnenin gebeuren (inwendige aambeien), maar de aambeien kunnen ook uit de anus worden gestuwd (uitwendige aambeien).
Zijn aambeien gevaarlijk? Zeker niet. Kan een aambei vanzelf weggaan? Ja, dat wel. Maar zolang je er last van hebt, kan het wel ontzettend vervelend zijn. En soms gaan de aambeien niet vanzelf weg, lees verderop wat je dan kunt doen.
Lees ook: 9 zwangerschapskwaaltjes waar bijna niemand over praat
Hoe ontstaan aambeien tijdens de zwangerschap?
Iedereen kan aambeien krijgen. Aambeien ontstaan vooral door hard te persen, tijdens de ontlasting of bij de bevalling. Dit geeft grote druk op de anus. Als zwangere vrouw kun je van dit kwaaltje last krijgen, dit gebeurt meestal in het derde trimester.
Zo kunnen aambeien ontstaan als je zwanger bent:
-
Door zwangerschapshormonen zijn de wanden van de bloedvaten in het slijmvlies dunner, waardoor ze makkelijker uitzetten.
-
De groeiende baarmoeder en het gewicht van de baby zorgen voor extra druk op het weefsel binnenin de anus.
-
Door de hormonen kun je obstipatie (verstopping) krijgen. Bij hard persen om de harde ontlasting eruit te krijgen, kunnen aambeien ontstaan of naar buiten worden gedrukt.
-
Als je tijdens de bevalling lange tijd hard moet persen, kan dit aambeien veroorzaken.
-
Bij een te hoog BMI of overgewicht.
-
Bij te gespannen bekkenbodemspieren: ze kunnen dan niet goed ontspannen tijdens het poepen, waardoor er te veel druk op de anus komt.
Lees ook: Winderigheid tijdens de zwangerschap
Last van aambeien tijdens de zwangerschap?
Er zijn twee soorten aambeien waar je tijdens de zwangerschap last van kunt hebben. Inwendige aambeien zitten in de anus, en zie je dus niet maar voel je wel. Uitwendige aambeien zitten aan de buitenkant van de anus. Je kunt een bobbel of uitstulping voelen die veel pijn kan doen als hij wordt afgekneld.
Heb je last van aambeien als je zwanger bent? Dan kun je behalve pijn de volgende klachten hebben:
-
Jeuk rond de anus
-
Wat helderrood bloedverlies tijdens de ontlasting of bij het afvegen
-
Bij uitwendige aambeien: lekken van dunne ontlasting of vocht
-
Gezwollen anus
-
Drukkend gevoel op de anus, alsof je nodig moet poepen
Lees ook: Obstipatie tijdens zwangerschap: wat te doen?
Hoe groot is de kans op aambeien tijdens een zwangerschap?
Aambeien tijdens de zwangerschap kunnen veel pijn veroorzaken. Heel vervelend, maar weet dat je niet de enige bent die ermee worstelt. Zo'n 85 procent van de zwangere vrouwen krijgt last van aambeien. Niet zo gek, want je baarmoeder groeit en dit gewicht drukt op het weefsel binnen in de anus.
Ook werken je darmen trager door het zwangerschapshormoon progesteron, wat kan zorgen voor obstipatie. Daar komt nog bij dat progesteron ook zorgt voor slappere bloedvatwanden. Moet je flink persen tijdens het poepen omdat je harde ontlasting hebt? Dan kan de druk op de zwellichamen bij je anus te groot worden waardoor de bloedvaatjes in het slijmvlies uitzetten.
Lees ook: Buikpijn en zwanger: wat is normaal en wat niet?
Aambeien na de bevalling
Aambeien ontstaan vaak door te hard persen. Niet alleen op de wc, maar ook tijdens de bevalling. Je kunt dus ook pas na de bevalling ineens een aambei ontdekken. Dit is niet te voorkomen, maar het kan helpen om tijdens de zwangerschap te leren hoe je zo goed mogelijk kunt ontspannen en ademen tijdens het persen. Dit leer je bijvoorbeeld bij zwangerschapsyoga, hypnobirthing of een andere zwangerschapscursus.
Ook je bevalhouding kan van invloed zijn op hoe hard je moet persen. Durf je niet goed te persen omdat je al een aambei hebt? Vaak helpt het om op handen en knieën te persen. Er is zo minder druk op de aambei dan wanneer je op je rug ligt of in een verticale houding bent.
Lees ook: Persen tijdens de bevalling: hoe gaat dat precies?
Aambeien voorkomen: wat kun je doen?
Helaas kun je aambeien in de zwangerschap niet helemaal voorkomen. Wel zijn er een paar dingen die je kunt doen om geen last te krijgen van obstipatie en zo de kans op aambeien te verkleinen.
-
Eet gezond en vezelrijk
Kies zoveel mogelijk voor vezelrijke voeding. Vezels zorgen ervoor dat je darmen goed werken en dat er voldoende vocht in de ontlasting zit. Dit houdt je ontlasting zacht en soepel. Vezels zitten vooral in groente, fruit en volkorenproducten. Hier vind je meer tips om verstopping te voorkomen. -
Drink voldoende vocht
Als je vezelrijk eet, is het belangrijk dat je genoeg water binnenkrijgt. Drink daarom elke dag zo'n twee liter water. -
Ga op tijd naar de wc
Moet je naar de wc? Ga dan meteen. Ophouden zorgt ervoor dat de ontlasting harder wordt, waardoor de kans op verstopping toeneemt. -
Een goede houding op de wc
Ga met een iets bolle rug op de wc zitten. Zet je voeten op een laag krukje. Zo kun je je bekkenbodem beter ontspannen en makkelijker poepen. Probeer niet te persen, maar laat de ontlasting vanzelf komen. Komt de ontlasting niet vanzelf? Wiebel wat naar voren en achteren om de darmen een beetje te prikkelen, en ga dan weer zitten met een bolle rug. Herhaal dit eventueel. Neem de tijd, maar blijf niet langer dan 10 minuten op de wc zitten. Is het dan niet gelukt? Ga dan van de wc af en wacht tot je weer aandrang voelt en probeer het dan opnieuw. -
Bewegen
Bewegen is gezond, ook om obstipatie te voorkomen. Als je lange periodes achter elkaar zit, verhoogt dat bovendien de druk op de anus. Maak dus regelmatig een wandeling of ga sporten. Dit zijn geschikte sporten als je zwanger bent.
Lees ook: Poepen tijdens de bevalling is heel normaal
Wat te doen tegen aambeien als je zwanger bent?
Zorg voor een goede hygiëne. Was je billen en anus na het poepen met lauwwarm water en dep goed droog. Gebruik geen zeep of geparfumeerd (vochtig) toiletpapier, dit verergert de pijn en jeuk alleen maar. Wil je liever geen washand gebruiken? Dan kun je je billen ook schoonmaken met een watje met olijfolie.
Ook als je al aambeien hebt, is het belangrijk om te zorgen voor zachte ontlasting, zodat dit makkelijk gaat. Het doet dan minder pijn en je hebt minder kans dat een inwendige aambei naar buiten wordt geduwd. Vezelrijk eten dus, en minimaal twee liter per dag drinken. Als je borstvoeding geeft drink je meer dan dat. Een warm bad kan de pijn verlichten. Eventueel kun je in overleg met je huisarts, verloskundige of een bekkenfysio ook kiezen voor licht-laxerende middelen, zodat de ontlasting dunner wordt.
Hoe lang duren aambeien tijdens de zwangerschap?
Hoe lang je last blijft houden van aambeien is moeilijk te zeggen. Vezelrijke voeding en voldoende drinken kan na een week al verbetering geven. Ook kunnen de aambeien vanzelf verdwijnen na de bevalling, als je hormoonhuishouding verandert.
Kan een aambei vanzelf weggaan? Dit is niet altijd het geval. Sommige vrouwen blijven last houden van aambeien. Verderop kun je lezen wat de huisarts in dat geval kan adviseren, zoals een aambeienzalf. Aambeien laten verwijderen door een arts kan pas na de zwangerschap.
Wat zijn fissuren?
Heb je last van een scherpe pijn tijdens de stoelgang en bloedverlies bij het afvegen? Dan kan het ook zijn dat je een fissuur hebt. Fissuren zijn kleine scheurtjes in de anus. Ook dit kun je krijgen door druk op de anus, bijvoorbeeld door te hard persen tijdens de ontlasting of de bevalling. Een fissuur komt wel minder vaak voor dan aambeien. Het is belangrijk om ook fissuren zoveel mogelijk te voorkomen en goed te verzorgen.
Aambeienzalf tijdens de zwangerschap
Tja, en hoe gaan aambeien het snelst weg… Wetenschappelijke onderbouwing is er niet, maar als je graag iets aan aambeien wilt doen, kun je aambeienzalf gebruiken. Die kun je ook gebruiken als je zwanger bent. Overleg dit wel eerst met je verloskundige of de huisarts. Bij de apotheek of drogist zijn verschillende aambeienzalven en -gels te koop:
-
Sperti Aambeienzalf
-
Hamamelis Gel of Spray van A. Vogel
-
Curanol Zalf
-
Vaseline-Lanettencreme - Ben je daarmee gestopt en heb je nog klachten? Dan kun je in overleg met de huisarts een andere crème gebruiken: Diltiazem.
Andere medicatie bij aambeien
Je verloskundige of huisarts kan eventueel ook Curanol tabletten (oraal gebruik) of zetpillen (rectaal gebruik) voorschrijven. Welk middel je ook gebruikt: overleg eerst met je huisarts of verloskundige en lees altijd goed de bijsluiter.
Meer lezen: Alles over medicijngebruik tijdens je zwangerschap
Wanneer ga je met aambeien naar de huisarts?
Als je pijn rond je anus, bloedverlies of uitwendige aambeien hebt, is het verstandig om naar de huisarts te gaan. De huisarts kan je vezels voorschrijven en weet welke pijnstilling je eventueel kunt gebruiken als je zwanger bent. Ook kan hij verschillende zalfjes en crèmes voorschrijven die geschikt zijn om te gebruiken tijdens de zwangerschap. Als het nodig is, kan hij je doorverwijzen naar een bekkenfysiotherapeut. Die kan je leren hoe je je bekkenbodemspieren kunt gebruiken en ontspannen tijdens het ontlasten.
Als deze opties niet helpen, kan de huisarts je doorverwijzen naar een proctoloog. Dit is een arts die zich bezighoudt met aandoeningen in het gebied van de anus. Je krijgt dan onderzoek en eventueel een behandeling. De arts kan bijvoorbeeld aambeien verwijderen door ze af te binden, de bloedvaatjes naar de aambeien dicht te schroeien of een irriterende vloeistof onder het slijmvlies te spuiten. Deze behandelingen zorgen ervoor dat aambeien verschrompelen of afsterven.
Bronnen: Mens en Gezondheid, Catharina Ziekenhuis, Huidarts.com
