Overmatig bloedverlies na bevalling: fluxus postpartum

Dat je tijdens je bevalling en vlak erna bloed verliest, is normaal. Maar zo’n drie tot vier procent vrouwen heeft last van overmatig bloedverlies na de bevalling: een fluxus postpartum. Behalve dat dat natuurlijk flink schrikken is, betekent het dat je na je bevalling ook langer moet aansterken.

In samenwerking met expert

Koen Deurloo

Gynaecoloog

Overmatig bloedverlies na bevalling: wat is het?

Iedere vrouw verliest tijdens en vlak na de bevalling wat bloed. Gemiddeld is dat 500 milliliter, een halve liter dus. Dit bloed verlies je omdat de placenta loskomt van je baarmoeder. Op de plek waar hij aan de baarmoederwand vastzat, ontstaat dan een wond met open bloedvaatjes. Ook kun je bloeden doordat je bent uitgescheurd of ingeknipt. Na een keizersnee verlies je bloed door de snijwond in je baarmoeder en doordat je placenta is verwijderd. Het mooie is: je lichaam bereidt zich tijdens je zwangerschap al voor op dit bloedverlies na de bevalling. Je maakt tijdens je zwangerschap al extra bloed aan, zodat je een voorraadje hebt.

De verloskundige of gynaecoloog houdt bij je bevalling goed in de gaten hoeveel bloed je verliest, door de matjes die onder je liggen te checken. Soms komt daar ook vruchtwater op terecht en is het moeilijk te zien om hoeveel bloedverlies het precies gaat. Bij twijfel worden die matjes daarom gewogen.

Verlies je tijdens je bevalling en vlak erna in totaal meer dan een liter bloed, dan heb je overmatig bloedverlies. Verloskundigen en gynaecologen spreken dan van een fluxus postpartum of hemorrhagia postpartum (hpp). Ernstig bloedverlies kan heel gevaarlijk zijn. Daarom wordt er altijd snel ingegrepen.

Oorzaken van overmatig bloedverlies

Als je bent bevallen, nemen je weeën meteen af: de taak van je baarmoeder om je baby naar buiten te duwen is klaar. Wel moet de placenta nog geboren worden. Dit gebeurt meestal binnen een halfuur na de geboorte van je baby en er staat een uur voor. Het helpt om je baby aan de borst te leggen. Daardoor maak je meer oxytocine aan en dat stimuleert het samentrekken van je baarmoeder. Deze samentrekkingen zorgen ervoor dat je placenta naar buiten komt. Je baarmoeder kan dan goed krimpen en daardoor worden de bloedvaten op de plek waar de placenta zat dichtgeknepen. Zo neemt het bloeden af. Soms trekt je baarmoeder niet goed samen na je bevalling en volgt de placenta niet of er blijft een deel vastzitten. Je baarmoeder kan dan niet goed krimpen. Of de placenta wordt wel geboren, maar de vaten worden niet dichtgedrukt. Daardoor kan een fluxus postpartum ontstaan: overmatig bloedverlies na je bevalling.

Je heb meer kans op overmatig bloedverlies of een fluxus postpartum als je:

• Bevalt van een meerling.
• Een erg grote baby hebt (macrosomie).
• De bevalling erg lang duurt, je baarmoederspier kan daardoor verzuurd zijn en te moe om nog goed samen te trekken.
• Stollingsproblemen hebt.
• Een hoge bloeddruk hebt (zoals bij pre-eclampsie)
• Een kunstverlossing of inleiding krijgt.
• Een placenta praevia hebt (en dus bevalt met een geplande keizersnede).
• Eerder overmatig bloedverlies na je bevalling hebt gehad.

Wat wordt er gedaan als je fluxus postpartum hebt?

Als je een fluxus postpartum krijgt, heeft je baby daar geen last van. Die is immers al geboren. Een fluxus postpartum of overmatig bloedverlies na de bevalling is vooral gevaarlijk voor jou. Je kunt er bewusteloos door raken en bij ernstig bloedverlies kan shock optreden. Krijg je een fluxus bij een thuisbevalling, dan word je met een ambulance naar het ziekenhuis gebracht.

Allereerst krijg je vaak een prik in je been of bil met het hormoon oxytocine. Dit kan de verloskundige ook doen als je thuis bevalt. Het zorgt ervoor dat je baarmoeder beter samentrekt. Werkt dit niet, dan kun je nog andere medicijnen krijgen. Het kan ook zijn dat de verloskundige een katheter aanbrengt om je blaas te legen. Als je blaas leeg is, heeft je baarmoeder meer ruimte om samen te trekken. Vaak krijg je bij veel bloedverlies alvast één of twee infusen in je arm, zodat de artsen snel vocht en/of bloed kunnen geven.

Komt je placenta niet los of maar gedeeltelijk? Dan kan het zijn dat je moet worden geopereerd. Je gaat tijdens de operatie onder narcose en de gynaecoloog verwijdert de placenta of resten daarvan. Soms moeten hierbij vaten in de baarmoeder worden afgesloten. Als je erg veel bloed bent verloren, krijg je ook een bloedtransfusie. Op die manier worden je bloed en de eiwitten die daarin zitten weer aangevuld.

Tips: herstellen na overmatig bloedverlies

Overmatig bloedverlies na je bevalling is zowel lichamelijk als mentaal heftig. De kans is groot dat je flink bent geschrokken en vaak heb je te maken met bloedarmoede, waardoor je je ook lichamelijk nog een paar weken niet goed voelt. Veel vrouwen hebben na een fluxus postpartum last van vermoeidheid, duizeligheid, hartkloppingen en hoofdpijn. Daarbij kun je nog een tijd heel bleek zien. Dit kun je doen om aan te sterken:

• Neem voldoende rust. Geen zin in kraamvisite? Zeg ze gewoon af. Herstellen na een bevalling kost tijd, helemaal als je ook nog eens veel bloed bent verloren. De vermoeidheid kan na overmatig bloedverlies nog weken aanhouden. Probeer daarom zo veel mogelijk slaap te pakken en te luisteren naar de vermoeidheid.
• Praat erover. Bespreek met je partner, familie, de kraamverzorgster en de verloskundige of gynaecoloog wat er is gebeurd. Overmatig bloedverlies na je bevalling overkomt je opeens, dat maakt het heftig, óók voor je partner of iemand anders die bij de bevalling was. Praat er samen over hoe jullie dat hebben beleefd en stel vragen aan je verloskundige of gynaecoloog als je die hebt: waardoor is het waarschijnlijk gebeurd? Welke ingrepen zijn waarom gedaan? Waar moet je de komende tijd extra op letten? Merk je dat je heel veel moeite hebt met de manier waarop je bevalling is gegaan, schakel dan hulp in, bijvoorbeeld bij je huisarts of een psycholoog. Je verloskundige kan misschien ook iemand aanraden die je kan helpen bij het verwerken van je bevallingservaring.
• Eet gezond. Door overmatig bloedverlies kun je last krijgen van bloedarmoede. Dit ijzertekort kun je het beste aanvullen door gezond te eten. En dan vooral: rund- en lamsvlees, eieren, donkere bladgroenten, volkorenproducten, aardappelen, rode bessen, appelstroop, peulvruchten en noten. Tip: door bij een maaltijd iets met vitamine C te eten of drinken, wordt het ijzer sneller opgenomen door je lijf. Eet dus bijvoorbeeld een sinaasappel bij je lunch of drink jus d’orange. Je kunt ook speciale ijzerpreparaten nemen, bijvoorbeeld Floradix of een multivitaminepreparaat.

Gevolgen voor een volgende zwangerschap

Als je last hebt gehad van overmatig bloedverlies na de bevalling of een fluxus postpartum, is het helaas zo dat je een grotere kans hebt dat dit bij een volgende bevalling weer gebeurt. Als je baarmoeder niet goed samentrok, heb je twintig procent kans dat dit nog een keer gebeurt. Hetzelfde geldt voor een vastzittende placenta. Daarom adviseert de verloskundige je om de volgende keer in het ziekenhuis te bevallen.

Soms wordt afgesproken voor de zekerheid tijdens de bevalling al een infuus aan te leggen of extra bloed klaar te leggen. Ook kun je na de geboorte van je baby preventief de injectie met oxytocine in je been krijgen, zodat je placenta sneller wordt geboren. Tijdens je zwangerschap wordt het ijzergehalte in je bloed ook goed in de gaten gehouden. Belangrijk is ook dat je met de verloskundige of gynaecoloog bespreekt waar je eventueel bang voor bent, zodat jullie daar samen oplossingen voor kunnen bedenken. Je kunt ook afspreken hoe lang je wilt wachten op de geboorte van de placenta. Dat neemt spanning voor de bevalling weg, waardoor de kans dat het voorspoedig gaat groter wordt.

Lees ook: Bang voor de bevalling? Dit kun je doen

Bronnen: Antonius Ziekenhuis, Thuisarts.nl

Mama worden

Bestel

Eten voor twee

Bestel

Over zwanger zijn & bevallen

Bestel

Alles wat u nooit wilde weten

Bestel

De grote geboorte gids

Bestel

Zó doe je dat! Papa

Bestel

Volg de ontwikkeling van je baby

Bestel