Veilig slapen baby: waar moet je op letten?

Slaaphouding van je baby

Je baby slaapt het veiligst op zijn rug. Het gezicht ligt dan vrij, waardoor je kind goed kan ademen. Leg je pasgeboren baby nooit op zijn buik te slapen: hij kan dan met zijn mond en neus tegen het matras komen te liggen, waardoor hij de deels uitgeademde lucht weer inademt en niet genoeg zuurstof binnenkrijgt, of simpelweg te weinig lucht krijgt omdat zijn neusje zo vervormt. Dit verhoogt de kans op wiegendood.

Lees ook: Dit zijn de beste slaaptrainers voor kinderen van dit jaar

Een kind dat op zijn zij slaapt, rolt na een paar weken al makkelijk op zijn buik. Zijligging wordt daarom ook afgeraden in de eerste maanden. Leg je baby dus altijd op zijn rug in zijn wieg of bedje. Als hij eenmaal goed kan omrollen van rug naar buik en omgekeerd, kun je hem zelf zijn slaaphouding laten bepalen. Let er dan wel extra op dat het bedje veilig is.

Meer lezen: Hoeveel slaapt een baby gemiddeld per dag? Hier een handig slaapschema per maand. 

Sommige baby’s ontwikkelen een voorkeurshouding als ze op hun rug liggen, waardoor ze aan één kant een plat hoofdje krijgen. Leg je baby daarom de ene keer met zijn hoofd naar links, en dan weer naar rechts neer.

Als je baby wakker is, is het juist goed om hem af en toe op zijn buik te leggen – aangeraden wordt om drie keer per dag je baby deze ‘tummy time’ te geven. Zo worden zijn rug- en nekspieren sterk, en die heeft hij nodig om straks te kunnen omrollen en kruipen. Laat je baby nooit alleen als hij op zijn buik ligt.

Tip: Hier vind je alles voor een lekker en veilig bed voor je baby

Veilig slapen: het ledikant, wiegje of co-sleeper

Je baby slaapt het veiligst in zijn eigen wieg of bedje. Een veilig babybedje moet lucht doorlaten, daarom hebben de meeste bedjes spijlen. De ruimte tussen de spijlen moeten tussen de 4,5 en 6,5 centimeter zijn. Als de afstand groter is, kan je baby vast komen te zitten met zijn hoofd of romp.

Gebruik zowel in een wieg als in een ledikant geen zachte materialen: koop een stevig en vlak matras en gebruik geen kussens, stabilisatierollen of hoofdbeschermers. Leg ook geen grote knuffels, decoratieve touwtjes en strikjes of een dekbed of plastic zeiltje in het bedje of de wieg: deze dingen kunnen ervoor zorgen dat je baby niet goed meer kan ademhalen.

Zorg ook dat het matras goed past: er mag geen ruimte tussen het matras en het bed zitten. Hangt er een hemeltje boven het bed, haal dit dan weg als je baby beweeglijker wordt. Zet het bed niet tegen een verwarming en nooit in de buurt van koorden van gordijnen of jaloezieën.

Een co-sleeper of aanschuifbedje is een mooie oplossing om je baby de eerste maanden dichtbij te hebben, maar wel veilig in een eigen bedje.

De belangrijkste adviezen om je baby veilig te laten slapen, kun je ook bekijken in deze video’s van VeiligheidNL.

Lees ook: Is co-sleeping met je baby echt veilig?

Co-sleeper met schommelfunctie

Bestel

Wiegjes en ledikanten

Bestel

Co-Sleepers Maxi-Cosi

Bestel

Blijf in de buurt

Aanbevolen wordt dat baby’s de eerste 6-12 maanden bij de ouders op de kamer slapen (rooming-in heet dat), maar wel in een eigen wieg, co-sleeper of ledikant. Dat zou de kans op wiegendood verminderen. Slaap in ieder geval de eerste vier maanden niet samen met je kind in je eigen bed. Je baby kan het snel te warm krijgen door jouw lichaamswarmte of het dekbed. Bovendien kan hij vast komen te zitten tussen twee matrassen of onder je dekbed terecht komen. Ook bestaat het gevaar dat je in je slaap tegen je kind aanrolt. Laat je baby de eerste vier maanden daarom altijd in zijn eigen bedje slapen.

Babybed opmaken

Gebruik de eerste twee jaar geen dekbed voor je kind. Deze zijn vaak te warm en zo kan er warmtestuwing ontstaan, wat gevaarlijk is voor je kind. Omdat dekbedden los op het bed liggen, bestaat bovendien de kans dat je baby met zijn hoofd onder het dekbed komt en niet meer goed kan ademhalen.

Tot je kind twee jaar is, is een goed passende babyslaapzak de veiligste manier om je kind warm te houden in bed, zeker als je baby op een gegeven moment veel beweegt. Zo kies je de juiste slaapzak.

Heb je een pasgeboren baby? Zorg dan dat je het bedje of de wieg ‘kort opmaakt’. Dit betekent dat je baby met zijn voetjes bijna tegen het voeteneind ligt en de f tot zijn schouders komt, niet hoger. Zo kan hij met zijn hoofd niet onder de deken komen. Vouw een dekentje nooit dubbel, dit is al snel te warm. Stop zowel het lakentje als de deken rondom goed in.

De ideale temperatuur

De ideale temperatuur op de slaapkamer van je baby is tussen de zestien en achttien graden. Na de eerste week is een mutsje niet meer nodig. Om te controleren of je baby een goede temperatuur heeft, kun je met de bovenkant van je vingers aan de achterkant van het nekje voelen. Dit moet aangenaam warm zijn. Heeft je baby koorts, dek je hem minder warm toe dan normaal of laat hem alleen in een rompertje slapen.

Ventilatie

Er moet genoeg frisse lucht in de slaapkamer zijn. Zet daarom regelmatig een raam open in de babykamer als je baby niet in zijn bed ligt. Heb je de babykamer geverfd? Zet dan minstens een week een raam open voordat je je baby in deze kamer laat slapen. Blijf ook daarna goed ventileren. En laat de kamer, als het even kan, door iemand anders verven als je zwanger bent, zodat je geen eventueel schadelijke stoffen inademt.

Meer weten? Hier tips hoe je de babykamer leuk en veilig inricht. Wat is de perfecte plaats van het bedje, welke muurverf kun je beter niet gebruiken?

Rookvrij

Roken en een baby gaan niet samen. Een babykamer moet dan ook rookvrij zijn. In een kamer waar rook hangt is het risico op wiegendood groter, en ook voor de gezondheid van je baby is het niet goed. Het beste voor een baby is een huis waar helemaal niet gerookt wordt. Want ook al rookt iemand in een andere ruimte of buiten, dan is er toch kans dat de baby schadelijke stoffen binnenkrijgt. De zogeheten ‘tweedehands’ rook is even schadelijk als passief meeroken.

Borstvoeding en speen

Ook al heb je niet altijd de keuze om borstvoeding te geven, uit onderzoek blijkt dat als je minstens drie maanden borstvoeding geeft, je het risico op wiegendood vermindert. Ook het gebruik van een speentje zou het risico op wiegendood verminderen.

Als je borstvoeding geeft is het verstandig je baby pas een speen te geven als de borstvoeding probleemloos verloopt. Als je flesvoeding geeft, kun je je baby wel meteen een fopspeen geven. Lees hier welke fopspeen het beste is voor je kind.

Medicijnen en veilig slapen

Sommige medicijnen zijn gevaarlijk voor baby’s, omdat ze de baby te diep kunnen laten slapen. Dit geldt bijvoorbeeld voor bepaalde hoestdranken. Raadpleeg daarom altijd eerst een dokter voor je je kind medicijnen geeft. Dat geldt ook voor jou: slik geen medicijnen met een slaapverwekkende werking zolang je borstvoeding geeft.

Lees ook: Medicijnen en borstvoeding: wat mag wel en wat mag niet?

Kruik

Een baby heeft in principe alleen in de kraamweek een kruik nodig. Premature baby’s vaak wat langer. Als je in de winter graag een kruik wilt gebruiken voor je pasgeboren baby, is het advies: gebruik een kruik alleen om het bedje voor te verwarmen. Haal de kruik uit het bed zodra je je baby erin legt.

Let hierbij op de volgende punten:

• Gebruik altijd een kruikenzak om de kruik.
• Check altijd voor gebruik of een kruik niet lekt.
• Gebruik je een heetwaterkruik, vul die dan met heet kraanwater, geen kokend water.
• Wil je toch een kruik gebruiken wanneer je baby in bed ligt, overleg dit dan eerst met een arts, kraamverzorgende of verloskundige. Leg de kruik op de deken op een handbreedte afstand van je baby, met de opening naar het voeteneind.

Meer informatie over het veilig gebruik van een kruik voor je baby, vind je hier.

Rust en regelmaat

Baby’s varen het beste bij rust en regelmaat: elke dag hetzelfde patroon van eten, spelen en slapen. Drukte en ongewone gebeurtenissen kunnen ervoor zorgen dat je sensitieve baby slecht(er) slaapt. Zeker huilbaby’s raken snel van slag. Sleep je baby dus niet zomaar overal mee naartoe en houd rekening met zijn slaapjes, zeker in het eerste jaar. Veel en rustig slapen is belangrijk voor je baby.

Samenvatting veilig slapen baby

Nog een keer de belangrijkste punten voor veilig slapen op een rij:

• Leg je baby altijd op zijn rug te slapen.
• Laat je baby altijd in zijn eigen bedje slapen.
• Laat je kind in een slaapzak, of onder een goed ingestopt laken en dekentje slapen.
• Maak het bed kort op.
• Leg geen kussens, babynestje of andere zachte materialen in het bed.
• Check of de afstand tussen de spijlen van het kinderbedje tussen de 4,5 en 6,5 centimeter is.
• Koop een stevig (niet te zacht) en vlak matras.
• Het matras past goed in het bedje (geen ruimte tussen matras en bed).
• Check de temperatuur van je baby regelmatig (voel aan de nek).
• Zorg dat de temperatuur op de kamer waar je baby slaapt tussen de zestien en achttien graden is.
• Stel je kind niet bloot aan directe en indirecte rook.
• Zet regelmatig een raam open in de babykamer om frisse lucht binnen te laten.
• Geef je baby geen slaapverwekkende medicijnen.
• Zorg dat kruiken niet lekken en gebruik ze alleen om het bed voor te verwarmen.

Ben je zwanger? Of heb je een baby jonger dan 3 maanden oud? Doe dan de slaaptest!

Dit artikel is tot stand gekomen en goedgekeurd door artsen en andere (medische) deskundigen van het Ouders van Nu expertteam.

Bron: Nederlands Centrum Jeugdgezondheid en VeiligheidNL