20 wekenecho: wat wordt er precies onderzocht?

De meeste kinderen worden gezond geboren, maar bij een klein percentage is er een aangeboren afwijking. In ruim de helft van de gevallen wordt deze afwijking bij de 20 wekenecho opgespoord. Waar kijkt de echoscopist precies naar en wat kun je van deze echo verwachten?

In samenwerking met expert

Koen Deurloo

Gynaecoloog

De 20 wekenecho wordt ook wel het Structureel Echoscopisch Onderzoek (SEO) genoemd. Ongeveer drie tot vier procent van alle kinderen heeft bij de geboorte een aangeboren afwijking. Daarom praat je uitgebreid met je verloskundige of gynaecoloog over dit onderzoek. Iedere zwangere vrouw krijgt de 20 wekenecho aangeboden, maar de echo is niet verplicht. Je mag zelf kiezen of je de echo wilt laten verrichten.

Het SEO valt onder de basiszorg, dat betekent dat je zorgverzekeraar dit onderzoek volledig vergoedt. Lees hier wat er allemaal nog meer wordt vergoed uit de basisverzekering.

Je kunt de 20 wekenecho vanaf week 18 tot aan week 21 van je zwangerschap laten verrichten. Het meest gunstig is om de echo in de negentiende week van je zwangerschap te laten maken. Het is een uitwendige echo via je buik en het gebeurt dus vaak op dezelfde manier als de termijnecho.

Sommige ouders hebben een hoger risico op een kind met een aangeboren afwijking, bijvoorbeeld door ziekte, medicijngebruik of meer kinderen met afwijkingen in de familie.  Als dit bij jou het geval is, kom je in aanmerking voor een geavanceerd echo-onderzoek. Dit wordt verricht door een gespecialiseerde echoscopist of gynaecoloog en is uitgebreider dan de 20 wekenecho.

Wat wordt onderzocht bij de 20 wekenecho?

Bij de 20 wekenecho wordt met name gekeken naar lichamelijke afwijkingen. Het doel van de echo is het opsporen van aangeboren afwijkingen, om de zorg voor moeder en kind zo goed mogelijk voor te bereiden. Bijvoorbeeld door ouders voor te bereiden op een kind met een aangeboren afwijking, of door de bevalling te laten plaatsvinden in een (gespecialiseerd) ziekenhuis.

Sommige vrouwen vinden de 20 wekenecho eng, omdat ze denken dat ze de zwangerschap moeten beëindigen als er ernstige afwijkingen worden ontdekt. Of ze denken dat dit de achterliggende gedachte van deze echo is. Maar het belangrijkste doel van een 20 wekenecho is zo goed mogelijke zorg voor moeder en kind. Is de uitslag niet goed, dan bestaat die zorg bijvoorbeeld uit begeleiding in het ziekenhuis, bevallen in het ziekenhuis, voorbereiden op een operatie na de geboorte, contact met lotgenoten of erfelijkheidsonderzoek. Zwangerschapsbeëindiging bij zeer ernstige medische redenen kan tot 24 weken zwangerschap, maar dit is niet de insteek van de 20 wekenecho.

Dit wordt er bekeken

Het SEO duurt ongeveer dertig minuten. Tijdens het onderzoek kijkt de echoscopist onder andere naar:

• open ruggetje
• open schedel
• hartafwijkingen
• lip- of kaakspleet
• waterhoofd of andere hersenafwijkingen
• ontbreken of afwijkingen van nieren en blaas
• ontbreken of afwijkingen van de ledematen (incl. handen en voeten)
• afwijkingen aan de lever, maag of darmen
• breuk of gat in het middenrif of de buikwand
• Afwijkingen aan het geslacht

Ook wordt gekeken of het kind goed groeit, of er voldoende vruchtwater is en of de placenta er normaal uitziet en niet te laag (bij de baarmoedermond) ligt.

De uitslag

Je krijgt de uitslag meteen na het onderzoek. Is er naar aanleiding van de 20 wekenecho een vermoeden van een aangeboren afwijking, dan kom je in aanmerking voor verder onderzoek: een geavanceerd echoscopisch onderzoek (GUO). Dit wordt vaak binnen enkele dagen gepland, zodat je snel meer weet.

Bij de 20 wekenecho is het handig om niet alleen te gaan. Mocht de uitslag niet helemaal goed zijn, dan is het fijn om iemand bij je hebben. De 20 wekenecho is een uitgebreid onderzoek, waarbij de echoscopist zich goed moet kunnen concentreren om geen details te missen. Daarom is het advies om geen (kleine) kinderen mee te nemen naar deze echo.

Hoe betrouwbaar?

Een goede uitslag van het SEO biedt helaas geen honderd procent zekerheid dat je een gezond kind krijgt, want niet alle aandoeningen zijn met deze echo te zien. Dat komt omdat sommige afwijkingen zich pas ontwikkelen na twintig weken. Ook kun je sommige afwijkingen niet goed met een echo opsporen, zoals problemen met het gehoor of zicht.

Downsyndroom

Vroeg in de zwangerschap wordt met de NIPT-test gekeken of er een verhoogde kans is op een kind met downsyndroom. Elke zwangere vrouw krijgt de NIPT aangeboden vanaf elf weken. Deze test is niet verplicht en wordt vaak deels vergoed door de verzekeraar.

Tijdens de 20 wekenecho kun je niet met zekerheid aantonen of een kind het downsyndroom heeft. Soms zijn er wel aanwijzingen op de echo (softmarkers) dat er een verhoogde kans is op een kind met downsyndroom. Als dat zo is, krijg je een GUO en hoor je de mogelijkheid voor extra onderzoek (zoals een vruchtwaterpunctie).

Is het een jongen of een meisje?

De 20 wekenecho is een onderzoek om te kijken naar lichamelijke afwijkingen. Maar tijdens dit onderzoek beoordeelt de echoscopist ook of je een jongen of een meisje krijgt (lees hier meer over de geslachtsbepaling). De echoscopist deelt dit niet ongevraagd aan je mee, maar vraagt van tevoren of je het geslacht wel of niet wilt weten.

Tip: Bepaal met 12-weken met de NUB-theorie het geslacht

Nog een keer terugkomen

Soms lukt het niet om alles in één keer na te kijken bij een baby. Bijvoorbeeld omdat de baby nog klein is, in een onpraktische houding ligt of als er weinig vruchtwater is. Ook kan het echobeeld wazig zijn bij vrouwen met overgewicht. Je krijgt dan een nieuwe uitnodiging om de echo op een later moment af te maken. Je baby is dan wat groter en misschien wat makkelijker goed in beeld te brengen voor het onderzoek.

Waar wordt de echo gemaakt?

De meeste 20 wekenecho’s worden in een gespecialiseerd echocentrum gemaakt. Sommige verloskundigenpraktijken hebben een eigen echopraktijk, of je kunt ervoor naar een ziekenhuis of een huisartsenlaboratorium.

Op veel plaatsen werkt de verloskundige samen met een eerstelijns verloskundig echocentrum dat een vergunning heeft gekregen van de toezichthouder op de kwaliteit van de screeningsecho’s (het RIVM). Het is altijd handig als de echo wordt uitgevoerd in het centrum of ziekenhuis waar je verloskundige mee samenwerkt. Vraag aan je verloskundige welk centrum of ziekenhuis dit is.

Waarom zou je een 20 wekenecho laten maken?

De meeste vrouwen kiezen ervoor om de 20 wekenecho te laten doen, maar dit is niet verplicht. Bespreek daarom samen met je partner en je verloskundige of gynaecoloog of jullie het onderzoek wel of niet willen laten doen. Deze afwegingen kun je meenemen in je besluit:

1. Is voor jullie elk kind (met of zonder afwijking) welkom?
2. Wil je al tijdens de zwangerschap weten of je kind een afwijking heeft?
3. Hoe denken jullie over zwangereschapsbeëindiging mocht er een ernstige afwijking worden ontdekt?
4. Het SEO kan spannend zijn en stress geven. Vind je dat erg vervelend?
5. Vind je het belangrijk om goed voorbereid te zijn op een kind met een afwijking?

Nog even samengevat: Dit zijn alle standaardecho’s die je tijdens je zwangerschap kunt krijgen

Bronnen: De Verloskundige, Voedingscentrum, CJG, Opvoeden.nl, RIVM

Dit artikel is tot stand gekomen en goedgekeurd door artsen en andere (medische) deskundigen van het Ouders van Nu expertteam.

Dierenkoppen

Shop

Schommelstoel

Shop

Wanddecoratie

Bestel

Nachtlampjes en slaaptrainers

Shop

Muurstickers

Shop

Muziekmobiel

Bestel

Opbergmandjes

Shop

Groeimeters

Shop

Muziekmobielen

Shop

Speelgoedkisten

Shop

Posters

Shop