Voedingsschema baby: het eerste jaar
Genoeg drinken, en later eten, is enorm belangrijk voor de ontwikkeling van je baby. Maar hoe weet je nu wat je baby het eerste jaar qua voeding nodig heeft? Wij hebben een handig voedingsschema baby (per maand) voor je opgesteld.
Borstvoeding
Het aantal keren dat je per dag borstvoeding geeft, is afhankelijk van de behoefte en leeftijd van je kind. Jonge baby’s drinken gemiddeld acht tot tien keer per dag. Wat past het beste bij jou: voedingsschema borstvoeding of voeden op verzoek?
Flesvoeding
Hoeveel flesvoeding je kind dagelijks nodig heeft, is afhankelijk van zijn gewicht. Over het algemeen geldt een richtlijn van 150 ml per kilo lichaamsgewicht per 24 uur. Check hier ons handige voedingsschema flesvoeding: hoeveel heeft mijn baby nodig?
TIP: Van de kraamtijd tot slapen en opvoeden. Lees hier alles over de ontwikkeling van je baby.
Vaste voeding
Tussen vier tot zes maanden zóu je kunnen starten met oefenhapjes, maar het is geen vereiste. Als je baby met veel plezier alleen voldoende borst- of flesvoeding drinkt, is dat ook prima. Vanaf zes maanden heeft je kind wel vaste voeding nodig naast borst- of kunstvoeding.
Vanaf welke leeftijd mag je baby water drinken?
Starten vaste voeding
Baby’s van vier maanden hebben in het begin vaak nog moeite om van een lepeltje eten, omdat ze hun tong naar buiten bewegen. Het kan ook zijn dat je baby nog geen behoefte heeft aan hapjes. Volg hierbij vooral je eigen gevoel en kijk goed naar de behoeften van jouw kind. Begin pas met vaste voeding zodra jouw kind er klaar voor is. Als je eerder dan met zes maanden start met vaste voeding, bestaat er namelijk – zeker in combinatie met borstvoeding – het risico dat je baby door de bijvoeding minder gaat drinken of dat de moedermelk terugloopt en je baby tekorten oploopt. Het is dus belangrijk dat bijvoeding de borstvoeding of flesvoeding niet vervangt voordat de baby zes maanden oud is.
Wanneer is je baby toe aan bijvoeding: let op deze signalen.
Vaste voeding en allergieën
Tegenwoordig wordt door kinderartsen en het Voedingscentrum aangeraden om baby’s tussen de vier en zes maanden al kennis te laten maken met verschillende soorten voeding, om de kans op voedselallergieën te verkleinen. Het gaat dan vooral om pinda’s en eieren. Bij baby’s die aanleg voor een allergie hebben, wordt de kans op een pinda-allergie of kippenei-allergie namelijk kleiner als ze er al op jonge leeftijd mee in aanraking zijn gekomen. Je kunt beginnen met het geven van 100 procent pindakaas (dus zonder toevoegingen) of fijngemalen stukjes roerei vanaf dat je baby 4 maanden is. Je kunt de pindakaas of het roerei bijvoorbeeld door een fruit- of groentehapje mengen.
Voedingsschema borst- en flesvoeding
Onderstaand voedingsschema geeft per maand een advies over hoeveel je baby het eerste jaar mag drinken en hoe je de voedingen over de dag kunt verdelen. Let wel, dit schema is slechts een richtlijn! Het is logisch dat niet iedere baby evenveel en even vaak drinkt. Zolang je baby gezond is en goed groeit, hoef je je niet druk te maken. Bij twijfel, kun je advies aan het consultatiebureau of de huisarts vragen.
De hoeveelheden flesvoeding die genoemd worden, zijn gemiddelden. Volg hierin vooral je eigen baby: ook met flesvoeding kun je voeden op verzoek. Een flesje hoeft ook niet altijd leeg. Je baby geeft zelf aan wanneer hij genoeg heeft gedronken.
Hoeveel flesvoeding je kind dagelijks nodig heeft, is afhankelijk van zijn gewicht. De algemene richtlijn voor de hoeveelheid flesvoeding per dag is: 150 ml melk per kilo gewicht. Weegt je baby 5 kilo, dan heeft hij op een dag dus 5 keer 150 = 750 ml flesvoeding nodig. Hoe je dit verdeeld per fles, is aan jou en je baby. Het kunnen 10 flessen van 75 ml zijn, of 8 flessen van 90-95 ml, of 5 flessen van 150 ml, etc.
De hoeveelheid flesvoeding die in de schema’s genoemd wordt, is de hoeveelheid water die je gebruikt om het flesje aan te maken. Door er melkpoeder aan toe te voegen, komt de hoeveelheid melk iets hoger uit. Bijvoorbeeld 90 ml water + 3 schepjes poeder = 100 ml melk. En 180 ml water + 6 schepjes poeder = 210 ml melk. Controleer voor andere hoeveelheden de verpakking van het melkpoeder.
Voedingsschema baby 1-4 weken
| Flesvoeding | Borstvoeding | Vaste voeding |
| Aantal voedingen per dag: 8 | Leg je kind zoveel mogelijk aan om de voeding goed op gang te brengen. | N.v.t. |
| Hoeveel melk: 75 – 110 ml |
| Voorbeeld voedingsschema per dag (bij flesvoeding): | |
| Tijd | Voeding |
| 07:00 | 90 ml flesvoeding of BV |
| 10:00 | 90 ml flesvoeding of BV |
| 13:00 | 90 ml flesvoeding of BV |
| 16:00 | 90 ml flesvoeding of BV |
| 19:00 | 90 ml flesvoeding of BV |
| 21:00 | 90 ml flesvoeding of BV |
| 00:00 | 90 ml flesvoeding of BV |
| 03:00 | 90 ml flesvoeding of BV |
| Aantal uren slaap overdag: steeds 3 uur slapen en tussendoor uurtje wakker | |
| Aantal uren slaap ’s nachts: dat is afwachten… | |
Voedingsschema baby 4-8 weken
| Flesvoeding | Borstvoeding | Vaste voeding |
| Aantal voedingen per dag: 6 of 7 | Je kunt proberen om je kind rond dezelfde tijden te voeden als op het flesvoedingsschema om zo wat ritme te krijgen. Laat je baby ’s avonds wat vaker drinken zodat hij langer doorslaapt. | N.v.t. |
| Hoeveel melk: 7 x 75 – 110 ml of 6 x 110 – 150 ml | ||
| Voorbeeld voedingsschema per dag | ||
| Tijd | Voeding | Dutje |
| 07:00 | 90 ml flesvoeding | 1 uur |
| 11:00 | 90 ml flesvoeding | |
| 14:00 | 90 ml flesvoeding | 1 uur |
| 17:00 | 90 ml flesvoeding (evt. overslaan) | |
| 18:00 | 90 ml flesvoeding | 19:00 naar bed |
| 23:00 | 90 ml flesvoeding | |
| 02:30 | 90 ml flesvoeding | |
| Aantal uren slaap overdag: circa 4,5 | ||
| Aantal uren slaap ’s nachts: 12 | ||
Voedingsschema baby 8-12 weken
| Flesvoeding | Borstvoeding | Vaste voeding |
| Aantal voedingen per dag: 6 | Voed je kind op verzoek of probeer dezelfde tijden als bij flesvoeding aan te houden om zo wat ritme te krijgen. Probeer ’s nachts minder vaak te voeden zodat je kind eraan went om door te slapen. | N.v.t. |
| Hoeveel melk: 6 x 110 – 150 ml | ||
Voorbeeld voedingsschema per dag:
| Tijd | Voeding |
| 06:30 – 07:00 | 110-180 ml flesvoeding of BV |
| 10:30 – 11:00 | 110-180 ml flesvoeding of BV |
| 14:00 – 14:30 | 110-180 ml flesvoeding of BV |
| 17:45 – 18:00 | 110-180 ml flesvoeding of BV |
| 18:00 – 20:00 | 110-180 ml flesvoeding of BV |
| 22:00 – 23:00 | 110-180 ml flesvoeding of BV |
| 02:30 | Eventueel nog een nachtvoeding |
| Aantal uren slaap overdag: | 3,5 – 5 uur |
| Wakkertijd overdag: | 60 – 120 minuten |
| Aantal uren slaap ’s nachts: | 11 – 12 |
Voedingsschema baby 4 maanden
| Flesvoeding | Borstvoeding | Vaste voeding |
| Aantal voedingen per dag: 5 | Voed je kind op verzoek of probeer dezelfde tijden als bij flesvoeding aan te houden om zo wat ritme te krijgen. Je baby slaapt ’s nachts door of in elk geval veel langer aan een stuk. | Eventueel beginnen met oefenhapjes (theelepel) gepureerde groenten zonder zout of gepureerd fruit. |
| Hoeveel melk: 5 x 150 – 180 ml | ||
| In principe kan je baby nu zonder nachtvoeding | ||
| Je kan nu wat rijstebloem aan de melk toevoegen. | ||
Voorbeeld voedingsschema per dag:
| Tijd | Voeding | Dutje |
| 07:00 | 150 ml flesvoeding | 45 min. |
| 11:00 | 150 ml flesvoeding | 2 uur |
| 14:30 | 150 ml flesvoeding | |
| 18:00 | 150 ml flesvoeding | 19:00 naar bed |
| 22:30 | 150 ml flesvoeding | |
| Aantal uren slaap overdag: 3 | ||
| Aantal uren slaap ’s nachts: 12 | ||
Voedingsschema baby 5 maanden
| Flesvoeding | Borstvoeding | Vaste voeding |
| Aantal voedingen per dag: 4 | Voed je kind op verzoek of probeer dezelfde tijden als bij flesvoeding aan te houden om zo wat ritme te krijgen. Je baby slaapt ’s nachts door of in elk geval veel langer aan een stuk. | Eventueel theelepels gepureerde groenten zonder zout of 1 a 2 eetlepels gepureerd fruit. |
| Hoeveel melk: 4 x 180 – 200 ml | ||
| Je kan nu wat rijstebloem aan de melk toevoegen. | ||
Voorbeeld voedingsschema per dag:
| Tijd | Voeding | Dutje |
| 07:00 | 180 ml flesvoeding | 45 min. |
| 11:30 | 180 ml flesvoeding | 2 uur |
| 14:30 | 180 ml flesvoeding | |
| 18:00 | 180 ml flesvoeding | 19:00 naar bed |
| Aantal uren slaap overdag: 3 | ||
| Aantal uren slaap ’s nachts: 12 | ||
Voedingsschema baby 6 maanden
| Flesvoeding | Borstvoeding | Vaste voeding |
| Aantal voedingen per dag: 5 (inc. vaste voeding) | Ook als je borstvoeding geeft, vervang je vanaf nu een voeding door vaste voeding en geef je je kind ’s ochtends bv. een broodje. | Het vaste hapje in de avond bestaat uit ongeveer 200 gram voedsel – 100 gram groenten, 80 gram koolhydraten (rijst, aardappelen of pasta) en 20 gram eiwitten (vlees, vis of ei). |
| Hoeveel melk: circa 650 ml verdeeld over de dag | ||
Voorbeeld voedingsschema per dag:
| Tijd | Voeding |
| 07:00 | 180 ml flesvoeding of BV en/of evt. pap |
| 11:30 | 180 ml flesvoeding of BV + vast hapje/broodje |
| 14:30 | 100 ml flesvoeding (mag je afbouwen) |
| 17:00 | vaste voeding |
| 18:30 | 180 ml flesvoeding of BV |
| Aantal uren slaap overdag: | 3 – 3,5 uur |
| Wakkertijd overdag: | 1,5-3 uur |
| Aantal uren slaap ’s nachts: | 11 uur |
Meer weten? Dit zijn gezonde tussendoortjes voor je baby.
Voedingsschema baby 7/8/9 maanden
| Flesvoeding | Borstvoeding | Vaste voeding |
| Aantal voedingen per dag: 5 (incl. vaste voeding) | Vervang steeds meer voedingen door vaste voeding. Het schema voor flesvoeding is een goede indicatie. | Laat je kindje wennen aan nieuwe smaken en structuren. Ook mag je kind langzaam aan wat meer vaste voeding. Bouw dit rustig uit. |
| Hoeveel melk: circa 600 ml verdeeld over de dag. | Je kind mag af en toe een tussendoortje zoals een Liga, soepstengel of rijstwafel. | |
| Geef je kind als ontbijt wat pap of brood en fruit. |
Voorbeeld voedingsschema per dag:
| Tijd | Voeding | Dutje |
| 07:00 | 180 ml flesvoeding en ontbijt | 1 uur |
| 11:30 | vast hapje/broodje en water | 2 uur |
| 14:30 | 90 ml flesvoeding (mag je afbouwen) | |
| 17:30 | vaste voeding en water | |
| 18:30 | 180 ml flesvoeding | 19:00 naar bed |
| Aantal uren slaap overdag: 3 | ||
| Aantal uren slaap ’s nachts: 12 | ||
Voedingsschema baby 10/11 maanden
| Flesvoeding | Borstvoeding | Vaste voeding |
| 5 voedingen per dag (inc. vaste voeding)
Hoeveel melk: circa 500 ml verdeeld over de dag. |
Vervang steeds meer voedingen door vaste voeding. Het schema voor flesvoeding is een goede indicatie. | Je kind mag nu met alle maaltijden van het gezin mee-eten zolang het weinig zout bevat en je het eten prakt of het zacht genoeg is. |
Voorbeeld voedingsschema per dag:
| Tijd | Voeding | Dutje |
| 07:00 | 180 ml flesvoeding en ontbijt | 1 uur (afbouwen) |
| 11:30 | vast hapje/broodje en water | 2 uur |
| 14:30 | water of vruchtensap | |
| 17:30 | vaste voeding en water | |
| 18:30 | 150 ml flesvoeding (afbouwen) | 19:00 naar bed |
| Aantal uren slaap overdag: 2 tot 3 uur | ||
| Aantal uren slaap ’s nachts: 12 | ||
Rond de eerste verjaardag
| Flesvoeding | Borstvoeding | Vaste voeding |
| Je hoeft je kind geen opvolgmelk te geven. Koemelk of sojamelk is genoeg. | Geef je nog borstvoeding, dan is dat nu iets extra’s naast de gewone maaltijden. | Je kind mag vanaf nu gewoon met het gezin mee-eten. Blijf wel op de hoeveelheid zout letten. Hoe minder, hoe beter. |
| De meeste kinderen slapen alleen ’s middags nog een uur of twee. | ||
Vitamine D en K
Je baby maakt in zijn eerste levensjaren grote stappen. Naast zijn voeding heeft hij extra vitamine D en vitamine K nodig om zijn groei te ondersteunen. Baby’s en kinderen tot vier jaar hebben extra vitamine D nodig. Dit geef je in de vorm van druppeltjes. Jonge kinderen kunnen het namelijk nog niet voldoende uit hun voeding en uit zonlicht halen.
Vitamine K mag je vanaf de achtste dag na de geboorte aan je baby geven. Pasgeboren baby’s hebben nog niet de darmbacteriën om dit zelf aan te maken. Daarom heeft je baby gedurende zijn eerste drie maanden extra vitamine K nodig. Dit geld alleen voor kinderen die borstvoeding krijgen of minder dan 500 ml flesvoeding per dag.
Dit zijn belangrijke vitamines voor je kind.
Voedingsschema vaste voeding
Het Voedingscentrum geeft het advies om met vaste voeding te starten tussen de vier en zes maanden. Dit zijn nog echt oefenhapjes: een paar theelepeltjes geprakte groente of fruit per keer. Je kind heeft nog voldoende melk nodig. Die eerste oefenhapjes worden niet voor niets zo genoemd. Zo’n nieuwe vaardigheid onder de knie krijgen, is nog best ingewikkeld voor je baby. De beweging van z’n tong, de nieuwe smaak, geur en textuur en het vervolgens doorslikken: voor je baby is het allemaal nieuw.
Oefenhapjes zijn extra en komen (nog) niet in de plaats van borst-of kunstvoeding. Vanaf zes maanden heeft je baby naast borst- of flesvoeding de oefenhapjes wel echt nodig. Rond deze leeftijd heeft hij namelijk behoefte aan meer energie en voedingsstoffen. Meer dan hij uit moedermelk of flesvoeding kan halen. Vanaf acht maanden zal de vaste voeding de melkvoeding geleidelijk gaan vervangen.
Wat is beter: babyvoeding zelf maken of een potje?
| Leeftijd | Bijvoedingen |
| 1 maand | alleen borst- of flesvoeding (zie uitgebreide voedingschema hierboven) |
| 2 maanden | alleen borst- of flesvoeding (zie uitgebreide voedingschema hierboven) |
| 3 maanden | alleen borst- of flesvoeding (zie uitgebreide voedingschema hierboven) |
| 4 maanden | eventueel beginnen met één oefenhapje (theelepel) gepureerde groenten zonder zout of gepureerd fruit |
| 5 maanden | eventueel theelepels gepureerde groenten zonder zout of 1 a 2 eetlepels gepureerd fruit |
| 6 maanden | Voorbeeldmenu: • 1 groentehapje zonder zout • 1 fruithapje: vruchtensap of fijngemaakt fruit • Tussendoor: broodkorst |
| 7 maanden | Voorbeeldmenu: • 2 voedingen: (licht) bruin brood met smeerbaar beleg als smeerkaas (zoutarm), smeerleverworst of een bordje pap • 1 warme maaltijd (zoutloos): fijngesneden gekookte groenten zonder zout, geprakte aardappel, rijst, macaroni of spaghetti, ± 1 eetlepel vlees, vis of ei, 1 theelepel olie of boter, een toetje, bijv. magere yoghurt zonder suiker • 1 fruithapje: fijngemaakt fruit • Tussendoor: broodkorst of een babyrijstwafel |
| 8 tot 12 maanden | Voorbeeldmenu: • 2 voedingen: bijv. een broodmaaltijd en bakje yoghurt • 1 warme maaltijd (zoutloos) met e.v.t. een toetje • Tussendoor: fruithapje, water, verdund vruchtensap, slappe thee zonder suiker, (kinder)biscuit, toastje, beschuit, cracker, brood(korst), babyrijstwafel etc.232 |
Is je baby al wat groter? Bekijk hier de voedingschema’s vanaf 8 maanden en wanneer je je kind met de pot mag laten mee-eten.
Belangrijk: lees hier waarom het niet gezond is om je baby elke dag een rijstwafel te geven.
