Wat is overproductie van melk?
Een paar dagen na de bevalling komt de melkproductie goed op gang. De ene vrouw maakt makkelijker moedermelk aan dan de ander. Maar wat is nu te veel en wat te weinig? Dat ligt aan de voedingsbehoefte van je baby. Als de hoeveelheid moedermelk die wordt aangemaakt veel groter is dan de behoefte van je baby, spreken we van een overproductie van melk.
Hoe herken je overproductie van borstvoeding?
Je kunt een overproductie herkennen aan een heel vol gevoel in je borsten. Je borsten voelen zwaar, gespannen en warm aan (stuwing) en er lekt vaak melk uit je borsten. Mogelijk ben je ook gevoelig voor verstopte melkkanaaltjes of een borstontsteking. Ook nadat je baby heeft gedronken uit de borst heb je nog een vol gevoel in je borsten.
Als je last hebt van stuwing, kan je lichaamstemperatuur iets stijgen. Dit kan geen kwaad. Let er wel op dat je borsten niet te rood en pijnlijk worden. In combinatie met koorts kan dit wijzen op een borstontsteking.
Lees ook: Dit helpt tegen pijnlijke borsten
Hoe herken je te veel melkproductie bij je baby?
Bij een overmatige productie van melk stroomt er te veel melk uit je borsten, vooral tijdens de eerste toeschietreflex. Dit kan zorgen dat je baby:
-
onrustiger gaat drinken of de borst loslaat
-
zich vaak verslikt
-
na de voeding veel boertjes moet laten
-
veel last van darmkrampen heeft
-
een hele snelle of langzame groei hoeft
De symptomen die hierboven zijn beschreven, kunnen ook een teken zijn dat je baby last heeft van reflux of een allergie. Het is daarom verstandig om eerst overleg te hebben met het consultatiebureau of een lactatiekundige voordat je gaat handelen.
Vetgehalte in borstvoeding
Aan het begin van elke voeding is de melk die je baby krijgt wat vetarmer. Die melk bestaat vooral uit lactose en eiwitten. Hoe leger je borst wordt, hoe meer het vetgehalte in de melk toeneemt. Als je last hebt van overproductie van melk kan je baby al genoeg hebben, vóórdat je borst is leeggedronken. Je baby krijgt daarmee genoeg melk binnen met lactose, maar niet zo veel van de melk met een hoog vetgehalte.
Als je baby te veel lactose binnenkrijgt, is dat moeilijk te verteren. Daarom kan hij last krijgen van een schuimende, groene ontlasting. Je baby wil daarnaast continu gevoed worden. Dit komt doordat hij zich nooit helemaal verzadigd voelt, omdat hij niet genoeg melk met een hoog vetgehalte binnenkrijgt.
Wat te doen bij overproductie borstvoeding?
In de eerste vier tot zes weken na de bevalling neemt het melkproducerende hormoon prolactine toe in je lichaam als je je baby borstvoeding geeft. In deze weken leert je lichaam hoeveel melk je baby nodig heeft en hoeveel er steeds moet worden aangemaakt. Je borsten kunnen lekken en als er zelfs zo snel melk wordt geproduceerd, kan er melk uit je borsten spuiten tijdens de toeschietreflex. Dit kan even vervelend zijn voor jou en je baby, maar maak je niet te veel zorgen. Op een gegeven moment is dit over.
Voor je baby is het krijgen van borstvoeding ook even wennen. Hij moet leren hoe hij goed kan aanhappen, zuigen en slikken. Het is dan ook niet zo gek als hij even ligt te hoesten en te sputteren voor of tijdens het voeden.
Bij de meeste vrouwen is hun lichaam vier tot zes weken na de bevalling gewend aan de borstvoeding. Je borsten zijn inmiddels zo ingesteld dat ze werken op 'vraag en aanbod'. Ook de snelle toenames van prolactine nemen geleidelijk af.
Lees ook: Tepelkloven bij borstvoeding: voorkomen en genezen
Zo kun je de melkproductie verlagen
Als je last hebt van overproductie bij borstvoeding zijn er een paar dingen die je kunt doen om de overproductie van melk te verminderen en te zorgen dat je baby rustiger kan drinken.
-
Geef achteroverleunend borstvoeding
Als je je baby voedt terwijl je achterover leunt of ligt, werkt de zwaartekracht tegen en kan je baby zelf het tempo bepalen.Ook kan hij zijn hoofd makkelijker optillen als de melkstroom te snel gaat. Tip: leg een (hydrofiele) doek onder je borst en je baby zodat je eventueel gemorste melk kunt opvangen. Hier vind je meer borstvoedingshoudingen. -
Spanning van de borst halen
Wanneer je borsten erg gespannen zijn voor de voeding kun je met de hand wat melk laten weglopen in een hydrofiele doek. Probeer een kolfapparaat te vermijden, omdat je hierbij snel grotere hoeveelheden moedermelk afkolft en je daardoor je lichaam het signaal geeft dat er meer melk gemaakt moet worden. Hiermee wordt het probleemvan overproductie juist in stand gehouden. -
Gebruik zoogkompressen
Zoogkompressen voorkomen natte plekken op je beha en shirt. Je koopt ze bij de drogist en na één dag dragen gooi je ze weg. Je hebt ook kompressen die je kunt wassen en daarna weer kunt gebruiken.
Lees meer: Afgekolfde moedermelk bewaren, zo doe je dat
Blokvoeding om de melkproductie te verlagen
Heb je al het bovenstaande geprobeerd, maar hebben jij en je baby nog steeds last van de overproductie? Dan kan blokvoeding een oplossing zijn. Overleg wel altijd eerst met een lactatiekundige voordat je met deze methode aan de slag gaat.
Bij blokvoeding maak je een verdeling van tijdsblokken van drie uur waarbij je je baby telkens aan dezelfde borst aanlegt binnen dat tijdsblok, wanneer het aangeeft te willen drinken. Je andere borst vult zich dan met heel veel melk. In melk zit een stof die 'feedback inhibitor of lactation (FIL) wordt genoemd. Dit stofje geeft het signaal af dat die borst helemaal vol zit en dat de melkproductie moet worden verlaagd. Zo zorgt je lichaam ervoor dat je borsten niet eindeloos met melk worden gevuld.
Aangezien je lichaam misschien nog niet gewend is aan het geven van één borst per keer, kan de spanning in de borst die je niet geeft hoog oplopen. Kolf dan kort even bij die borst de ergste spanning eraf. Dit doe je tot het niet meer nodig is en je lichaam erop ingesteld is om één borst per keer te geven.
Deze techniek probeer je eerst 24 uur uit, waarbij je steeds na drie uur van borst wisselt. Als je geen verbetering merkt, kun je blokken van vier of zes uur aanhouden. Ook hierbij geldt: overleg eerst met een lactatiekundige.
Lees ook: Opvolgmelk: wat is het en hoe stap je over?
Blokvoeding en borsten helemaal leegmaken
Helpt de blokvoeding na 24 uur niet? Dan is er een andere versie van deze methode die kan helpen bij moeders met een extreem hoge overproductie. Hierbij wordt blokvoeding gecombineerd met het helemaal leegkolven van de borst, dit wordt ook wel 'resetten' genoemd.
Je hebt een elektrische borstkolf nodig om je borsten helemaal leeg te maken. Dit doe je aan het begin van de dag. Daarna leg je je baby aan de 'lege' borst aan voor een voeding. De melkstroom is trager en dat is prettiger voor je baby. Je baby krijgt zo ook meer van de melk met een hoger vetgehalte die tegen het einde van de voeding komt. Je baby heeft hierna een voldaan gevoel.
Daarna begin je met de blokvoeding. Dit doe je eerst weer drie uur, zoals hierboven is beschreven. Als dat niet helpt, doe je blokken van vier, zes, acht of twaalf uur. Dit doe je altijd in overleg met een lactatiekundige.
Meestal volstaat het je borsten eenmalig leeg te maken. Sommige moeders merken dat hun borsten de volgende dag weer helemaal vollopen. Probeer een herhaling van het resetten minimaal 24 uur uit te stellen. Het is niet de bedoeling dat je dit vaak achter elkaar moet herhalen.
Lees verder: Borstvoeding afbouwen? Zo doe je dat
Alles wat je moet weten over borstvoeding geven
Podcast 'Ouders van Nu vraagt door': Borstvoeding
Bron: La Leche League
