Stress tijdens de zwangerschap, zo beperk je het

Veel vrouwen maken zich tijdens hun zwangerschap extra zorgen. Niet gek, want er verandert veel in deze periode. Maar wat doet stress tijdens de zwangerschap precies met je en wat voor invloed heeft het op jou en de baby in je buik?

In samenwerking met expert

Georgina Kwakye

Zwangerschapscoach

Wat is stress?

Stress is een kort- of langdurige toestand van geestelijke, negatieve spanning. Die spanning voel je vooral als je mentaal onder druk komt te staan. Stress uit zich daarnaast ook lichamelijk: je spieren spannen zich aan, je ademhaling versnelt en je hartslag gaat omhoog. Je lichaam bereidt zich voor op actie.

Soorten stress

Er bestaan verschillende soorten stress:

• Acute stress

  Denk bijvoorbeeld aan de zenuwen die je voelt voor een presentatie, deadline, sollicitatie of omdat je een trein moet halen. Deze stressvorm komt het meest voor.

• Langdurige stress

  Bijvoorbeeld door een slechte thuissituatie, een depressie, een burn-out, angsten of financiële en gezondheidsproblemen. Doordat je voor een lange periode stress ervaart, is dit de meest gevaarlijke vorm van stress tijdens een zwangerschap.

• Stress door negatieve gebeurtenissen

  Zoals een scheiding, het overlijden van een familielid of vriend of het verlies van je baan.

• Stress door rampzalige gebeurtenissen

  Denk aan aanslagen, aardbevingen of een brand in huis. Deze korte, eenmalige gebeurtenissen liggen buiten je macht, maar kunnen van grote invloed op je zijn.

  Advertentie

• Zwangerschapsgerelateerde stress

  Ook de zwangerschap zelf kan reden zijn om je zorgen te maken. Misschien ben je wel bang voor een miskraam of zie je erg op tegen de bevalling. Of je maakt je zorgen om de gezondheid van je baby of bent angstig of je wel een goede moeder zal zijn.

Stress in combinatie met zwangerschap

Al deze verschillende soorten stress hebben invloed op jou en daarmee mogelijk ook op je zwangerschap en baby. Door de meeste wetenschappers en artsen wordt aangenomen dat kortdurende stress geen negatieve invloed heeft op jouw gezondheid en die van je ongeboren baby. Langdurige of heel hevige stress is wel ongezond. Dit kan gevaarlijk zijn voor jou of je baby en zorgen voor verschillende gezondheidsklachten.

Maar hoe weet je nu of je last hebt van langdurige stress? Dit is lastig te beoordelen en verschilt per persoon. Merk je dat stress echt een belemmering wordt en ben je er misschien letterlijk ziek van? Dan kun je er vanuit gaan dat je te maken hebt met de ongezonde variant van stress.

Het is vooral belangrijk hoe je met stress omgaat. Uit onderzoek blijkt dat niet alleen de soort stress van invloed is op je gezondheid, maar ook hoe je hiermee omgaat. Voor de ene vrouw is een hoge werkdruk en continu presteren bijvoorbeeld niet stressvol, terwijl een ander hier langdurig gestrest van kan raken. Welke gezondheidsklachten je door stress kunt krijgen, is ook voor iedereen anders. Dit wordt bijvoorbeeld ook bepaald door je leefstijl en genen.

Tip: zo zorg je voor een gezonde werkomgeving tot aan je zwangerschapsverlof.

Symptomen van stress voor de moeder:

• Hoofd- en spierpijn (bijvoorbeeld spanningshoofdpijn)
• Snel geïrriteerd
• Slaapproblemen
• Concentratieproblemen
• Verlies van eetlust of juist eetbuien
• Harde buiken
• Hoge bloeddruk (of zelfs zwangerschapsvergiftiging)
• Psychische klachten, zoals somberheid en angst
• Ongezonde leefstijl, zoals roken of slecht eten

Mogelijke gevolgen van stress voor de baby

Naast dat deze klachten onprettig zijn voor jezelf, kunnen ze ook invloed hebben op je ongeboren baby. Zo kan je baby minder goed groeien, omdat hij minder zuurstof en voedingsstoffen binnenkrijgt. Daarnaast wordt in de wetenschap langdurige stress gekoppeld aan vroeggeboorte en in sommige gevallen aan een laag geboortegewicht. In zeldzame gevallen kan een hoge bloeddruk medeveroorzaker zijn van zwangerschapsvergiftiging.

Lees meer: Dit zijn signalen van een mogelijke vroeggeboorte

Als je een lange periode een verhoogd stressniveau hebt, kan zelfs je cortisolspiegel van slag raken. Dit kan later leiden tot gedragsproblemen bij de baby. Sommige onderzoeken koppelen stress tijdens de zwangerschap op de lange termijn tot bijvoorbeeld ADHD bij het kind.

Andere (mogelijke) gevolgen voor de baby:

• Overmatig huilen
• Vaker ziek, vooral in het eerste jaar
• Een lager IQ

Tips en tricks om stress tijdens de zwangerschap te beperken

• Slaap: slaap is heel belangrijk. Als je niet goed uitrust, ben je vatbaarder voor stress en sombere gedachten. Ga op gezette tijden naar bed en sta steeds rond dezelfde tijd op.
• Ga naar buiten: een dagelijks blokje om kan wonderen doen. Frisse lucht is goed voor iedereen en zeker ook tijdens je zwangerschap.
• Beweeg: door te bewegen komt het hormoon endorfine vrij waardoor je je blijer voelt. Bovendien verlicht beweging stress.
• Eet gezond, regelmatig en gevarieerd. Gezonde voeding heeft ook een positieve invloed op je mindset.
• Zoek afleiding: ga naar de bioscoop, lees een boek, drink koffie met vriendinnen. Doe iets om je gedachten te verzetten.
• Ontspan: ga in bad, doe aan yoga, mediteer, maak een boswandeling. Alles waar je rustig van wordt is goed.
• Focus: stop met multitasken en doe één ding tegelijk.
• Doe niet te veel: beperk je bezigheden op een dag. Door (te) veel te willen, kun je je ook heel onrustig voelen.
• Zoek steun: praat met familie, vrienden, een therapeut of huisarts. Of ga bijvoorbeeld naar een praatgroep of zwangerschapscursus die is gericht op ontspanning.
• Doe onderzoek: lees een boek, doe een cursus, bezoek websites of vraag je verloskundige of huisarts om advies als je je zorgen maakt over de zwangerschap, de bevalling of de periode daarna. Ga op zoek naar datgene wat de stress veroorzaakt en probeer deze oorzaak aan te pakken.
• Probeer jezelf niet té serieus te nemen. De zwangerschapshormonen gieren door je lichaam en soms lijkt iets erger dan dat het daadwerkelijk is.

Lees hier meer over zwangerschapshormonen: welke maakt je lichaam aan en wat doen ze met je?

Wanneer ga je naar de huisarts?

Stress die maar even duurt, is dus geen reden om je zorgen te maken. Maar als je je voor een langere periode gestrest voelt, je bang bent of sombere gedachten hebt en bovengenoemde tips en tricks niet helpen, bespreek dit dan met je verloskundige of huisarts. Zij kunnen helpen een oplossing te zoeken om de spanning te verlichten.

Podcast ‘Ouders van Nu vraagt door’: Relaxed bevallen

Bron: Dynamics of Youth en YOUth-onderzoek, KinderKennisCentrum Utrecht

Buikbanden

Shop

Oefenbal

Shop

Waterfles

Shop

Gewichtjes

Shop

Fit en gezond tijdens/na zwangerschap

Bestel

Kruiken

Shop

Buikbalsem

Shop

Stuitkussens

Shop