Wat is bloedarmoede?
Bloedarmoede (anemie) betekent dat er te weinig rode bloedcellen in je bloed zitten of dat de rode bloedcellen in je lijf niet goed werken. In het laatste geval hebben je rode bloedcellen niet genoeg hemoglobine (Hb). Het bloed kan daardoor minder zuurstof vervoeren naar de rest van je lichaam en dat kan zorgen voor verschillende klachten, zoals vermoeidheid, duizeligheid en kortademigheid.
Lees ook: Alle zwangerschapskwaaltjes waar je last van kunt krijgen
Bloedarmoede tijdens de zwangerschap door ijzertekort
De meest voorkomende oorzaak van bloedarmoede tijdens de zwangerschap is ijzertekort. Als je zwanger bent, maakt je lichaam extra bloed aan voor je baarmoeder, placenta en baby. Voor de aanmaak van bloed is het mineraal ijzer nodig. Dit is onder andere belangrijk voor de opbouw van Hb. Omdat de hoeveelheid bloed – en daarmee de hoeveelheid hemoglobine – tijdens je zwangerschap toeneemt, heeft je lichaam meer ijzer nodig.
IJzertekort kan ook ontstaan doordat je niet gevarieerd genoeg eet. Je krijgt dan te weinig ijzer binnen.
Lees ook: IJzerrijke voeding en zwanger: waar zit veel ijzer in?
Andere oorzaken bloedarmoede tijdens zwangerschap
Vaak wordt gedacht dat bloedarmoede en ijzertekort hetzelfde zijn, maar dat klopt niet. IJzertekort is de meest voorkomende oorzaak van bloedarmoede, maar er zijn ook andere oorzaken:
Een tekort aan vitamine B12
Een tekort aan actief foliumzuur (B11)
Een chronische ziekte, infectie of ontsteking
Een erfelijke afwijking
Lees ook: Alles over vegetarisch eten en zwanger (of veganistisch)
Heb je bloedarmoede? Neem foliumzuur
Foliumzuur (of vitamine B11 of actief folaat) speelt een belangrijke rol in de aanmaak van witte en rode bloedcellen en in de groei en werking van je lichaam. Daarnaast heb je het nodig voor een goede functie van het immuunsysteem. Als je zwanger wilt worden of als je net zwanger bent, is het belangrijk dat je foliumzuur slikt.
Lees verder: Foliumzuur slikken voor en tijdens je zwangerschap
Hb-waarde als je zwanger bent
Om vast te stellen of je bloedarmoede hebt, controleert de verloskundige de Hb-waarde (hemoglobine-waarde) in je bloed. Als je zwanger bent, is je Hb-waarde altijd wat lager dan normaal. Dit komt doordat je tijdens je zwangerschap meer bloed in je lichaam aanmaakt. De waarde van hemoglobine is afhankelijk van hoeveel weken je zwanger bent.
In dit schema zie je wat je Hb-waarde minimaal moet zijn (bron: deverloskundige.nl)
Hb-waarde controleren tijdens zwangerschap
De verloskundige neemt tijdens je zwangerschap twee keer bloed af om je Hb-gehalte te controleren. Dit gebeurt aan het begin van je zwangerschap en rond de 30ste week van je zwangerschap. Rond die week is het Hb-gehalte in je bloed het laagst. Er wordt pas van bloedarmoede gesproken als het Hb-gehalte gedurende je zwangerschap verder daalt, of als deze meteen onder de 6 zakt.
Groter risico op bloedarmoede tijdens zwangerschap
Sommige vrouwen hebben meer kans op bloedarmoede tijdens de zwangerschap. Bijvoorbeeld als je:
Jonger dan 20 jaar bent
Binnen een jaar na de bevalling opnieuw zwanger bent
Niet uit West-Europa komt (of je ouders)
Een bloedziekte hebt
Heb je een verhoogd risico? Dan wordt je Hb-gehalte ook rond de 20ste week van je zwangerschap gecontroleerd. Je hebt ook een grotere kans op bloedarmoede als je veel bloed verliest tijdens of na je bevalling.
Symptomen van bloedarmoede als je zwanger bent
Als je tijdens je zwangerschap bloedarmoede hebt, kun je last hebben van:
Kortademigheid
Het gevoel hebben dat je moet flauwvallen
Hartkloppingen
Zweten
Oorsuizing
Bleekheid
Deze symptomen kun je snel verwarren met veel voorkomende zwangerschapskwaaltjes. Herken je veel symptomen? Vertel dit aan je verloskundige of huisarts.
Kan bloedarmoede kwaad tijdens de zwangerschap?
Een tekort aan ijzer of een lichte vorm van bloedarmoede is niet direct gevaarlijk voor jou of je ongeboren baby. Het is goed te behandelen door je eetpatroon aan te passen of ijzertabletten te slikken.
IJzertekort tijdens de zwangerschap
Wel kan een (langdurig) ijzertekort invloed hebben op je zwangerschap. Bij vrouwen die net zwanger zijn, kan dit in sommige gevallen leiden tot een kortere zwangerschapsduur en ook het gewicht van je baby kan lager zijn. Ook heeft het ijzertekort of bloedarmoede invloed op jouw gezondheid. Je weerstand neemt af en het maakt je gevoeliger voor verkoudheid en andere infecties.
Wat te doen bij bloedarmoede als je zwanger bent?
De behandeling van ijzertekort – of bloedarmoede als gevolg van ijzertekort – is afhankelijk van de oorzaak en hoe ernstig het is. Belangrijk is om je Hb-waarde snel weer op peil te krijgen. Meestal wordt eerst ijzerrijke voeding geprobeerd.
Blijkt dit niet genoeg, dan krijg je ijzer in de vorm van tabletten of een drank. IJzertabletten bevatten ijzer in de vorm die je lichaam gemakkelijk kan opnemen. Wel kunnen de tabletten bijwerkingen hebben, zoals misselijkheid, diarree of verstopping.
Lees meer: Medicijnen die je wél mag gebruiken tijdens de zwangerschap
Bloedarmoede en ijzertekort voorkomen
Als je gezond en gevarieerd eet, krijg je in principe genoeg ijzer binnen om voldoende Hb aan te maken. Vitamine C stimuleert de ijzeropname. Belangrijk te weten is dat non-heemijzer uit plantaardige bronnen beter wordt opgenomen in combinatie met vitamine C.
Vitamine C rijke voeding verwerken in een ijzerrijke maaltijd is daarom aan te raden. Denk aan paprika bij een stukje vis, of verwerk wat paprika in roerei. Drink liever geen thee, koffie of zuivel bij een ijzerrijke maaltijd. Deze dranken remmen juist de ijzeropname.
Deze voeding bevat veel ijzer
vlees, vooral rund- en lamsvlees
vis, zoals kabeljauw en sardines
eieren
botten bouillon (ook wel bone broth genoemd)
volkorenproducten, zoals volkoren brood, rijst en pasta
zoete aardappel
peulvruchten, zoals linzen, kidneybonen en kikkererwten
donkergroene bladgroente, zoals spinazie, veldsla, boerenkool en andijvie
zeewier
noten (gebrand en ongezouten)
gedroogde kruiden, zoals peterselie, basilicum, tijm en oregano
Lees meer: 13 x voeding met véél ijzer tijdens de zwangerschap
Als je zwanger bent, kun je niet alles eten. Sommige producten zijn schadelijk voor je ongeboren baby. Deze voedingsmiddelen kun je beter laten staan.
Bronnen: De verloskundige, Voedingscentrum
/4f43bdf070494a9fb1b95eb62547385c/image.jpg)
/b6334cee5366408abfff1c2f79af022d/image.jpg)
/f2654af44dd943c1a6a4b1ab980c9174/image.jpg)
/040c3d88d5174a93b6eac387dc4c995e/image.jpg)
/05c3a4f8828b47e980c4c18344b376b4/image.jpg)
