Zwangerschapssymptomen: de eerste tekenen

Een zwangerschapstest geeft duidelijkheid, maar er zijn ook andere signalen die kunnen betekenen dat je zwanger bent. Dit zijn de eerste zwangerschapssymptomen waaraan je een zwangerschap kunt herkennen.

In samenwerking met expert

Karlijn Janssen

Verloskundige

Eerste zwangerschapssymptomen

Zodra een bevruchte eicel innestelt, begint de aanmaak van het zwangerschapshormoon hCG. Vaak is dit rond de negende dag na je eisprong, een aantal dagen voordat je ongesteld zou moeten worden. Dit hormoon zorgt voor de eerste zwangerschapsverschijnselen. Je kunt dus al aan je lichaam merken dat je zwanger bent vóórdat je overtijd bent.

Sommige vrouwen voelen vanaf het eerste moment dat ze zwanger zijn, anderen zouden het zonder zwangerschapstest pas na een paar weken merken. Niet iedere vrouw heeft last van de bekende zwangerschapssymptomen en de seintjes van je lichaam zijn niet altijd even duidelijk. Signalen en symptomen die kunnen betekenen dat je zwanger bent, kunnen ook op iets anders wijzen. Ben je bijvoorbeeld misselijk, dan kan het ook een griepje zijn. Gevoelige borsten kunnen ook betekenen dat je ongesteld wordt.

Zwangerschapstest

Als je een regelmatige cyclus hebt, is het uitblijven van je menstruatie vaak het eerste zwangerschapssymptoom. Je wordt ongesteld als je een eisprong hebt gehad, maar niet zwanger bent geworden. Dit wordt geregeld door je hormonen. Soms blijft een menstruatie uit doordat je wegens een verstoorde hormoonhuishouding geen eisprong hebt gehad. Dat kan bijvoorbeeld gebeuren door ziekte of stress, ondergewicht of overgewicht, PCOS of als je bepaalde medicijnen gebruikt.

Ben je overtijd en de laatste tijd seksueel actief geweest, en wil je zeker weten of je zwanger bent? Een zwangerschapstest geeft duidelijkheid vanaf de dag dat je normaal ongesteld zou worden. Bij een onregelmatige cyclus of als je niet precies weet wanneer je ongesteld moet worden, is het goed om op eventuele zwangerschapssymptomen te letten en kun je een paar dagen na een negatieve test nog eens een test doen. Blijf je twijfelen? Ga dan langs bij de huisarts.

TIP: Online een zwangerschapstest kopen? Dat kan hier.

Wel zwangerschapssymptomen, maar niet zwanger

Wist je dat je lichaam je aardig voor de gek kan houden? Als je heel graag zwanger wilt worden, kun je zwangerschapsverschijnselen krijgen zónder dat je zwanger bent. Dit heet ook wel schijnzwanger. Ook kun je fysieke ongemakken gaan aanzien voor symptomen van een zwangerschap, terwijl ze eigenlijk een andere oorzaak hebben. Ga bij vreemde, onverklaarbare klachten dus naar de huisarts en/of doe voor de zekerheid een zwangerschapstest.

Alle vroege zwangerschapssymptomen op een rij

Vanaf de dag van de bevruchting maakt je lichaam allerlei veranderingen door. De ene vrouw merkt daar meer van dan de andere. Als je rookt of alcohol drinkt is het verstandig daar al mee te stoppen voordat je zwanger wordt, maar zéker wanneer je zwangerschapssymptomen merkt. Sigaretten en alcohol zijn vanaf het begin schadelijk voor je ongeboren baby. Slik je nog geen foliumzuur? Begin daar dan mee zodra je het vermoeden hebt dat je zwanger bent, ook als je nog geen test hebt gedaan.

Dit zijn de meest voorkomende vroege zwangerschapssymptomen:

Je wordt niet ongesteld
Vollere, gevoelige of gespannen borsten
Zwangerschapsmisselijkheid
Onverklaarbare vermoeidheid
Lichte bloeding
Vaak moeten plassen
Meer vaginale afscheiding
Pijn en steken in je onderbuik
Lage rugpijn
Verbeterde reukzin
Opgeblazen gevoel zwanger
Duizeligheid
Hoofdpijn
Droge ogen
Emotioneel
Eetbuien en een andere smaak
Brandend maagzuur
Veranderende huid
Jeuk

Zwanger? Hier vind je de mooiste zwangerschapskleding

1. Eerste signaal: overtijd zijn

Het is één van de duidelijkste eerste symptomen bij een zwangerschap: je wordt niet ongesteld. Voor veel vrouwen het moment om een zwangerschapstest te doen. Deze is al betrouwbaar vanaf de eerste dag dat je ongesteld had moeten worden. Is de test negatief, maar voel je je toch echt zwanger? Test dan over een paar dagen nog eens. Het kan zijn dat je lichaam nog niet voldoende van het hormoon hCG heeft aangemaakt.

Lees ook: Overtijd, maar niet zwanger. Hoe kan dat?

2. Gevoelige en vollere borsten

Al in het eerste trimester begint je lichaam zich klaar te maken voor de borstvoeding. Door de zwangerschapshormonen veranderen je borsten: ze worden voller, zijn gevoeliger en gezwollen. Je tepels en tepelhoven worden groter en donkerder van kleur. Dit zwangerschapssymptoom kun je één of twee weken na de bevruchting al merken. Sommige vrouwen krijgen ook last van jeukende tepels.

3. Misselijkheid en/of overgeven

Een vervelend zwangerschapssymptoom: misselijkheid. De bekende ochtendmisselijkheid kan zelfs de hele dag aanhouden. Opeens kan de lucht van verse koffie je naar het toilet doen sprinten. Van dit meest bekende zwangerschapsverschijnsel krijg je vaak twee tot acht weken na de conceptie last. Sommige vrouwen krijgen helemaal geen last van ochtendmisselijkheid, terwijl anderen juist heel vaak moeten overgeven.

Zwangerschapssymptoom misselijkheid
Misselijkheid is een van de bekende zwangerschapssymptomen.

4. Onverklaarbare vermoeidheid

Je bent niet gewoon een beetje vermoeid. Nee, je zou zelfs staand kunnen slapen! Eigenlijk wil je de hele dag wel op de bank of in bed liggen. Niet zo gek, want je lichaam en je hormonen veranderen enorm en dat kost veel energie. Dit zwangerschapssymptoom kun je al merken in de eerste week na de conceptie en is dus één van de allereerste signalen van een mogelijke zwangerschap. Vermoeidheid alleen zegt natuurlijk niet alles, komt het misschien door stress of een volle agenda?

5. Lichte bloeding

Soms lijkt het in het begin van de zwangerschap alsof je toch ongesteld wordt. Zes tot twaalf dagen na de conceptie nestelt de bevruchte eicel zich in het baarmoederslijmvlies, en daar kan een beetje bloed bij vrijkomen. Ook kun je wat buikkramp of een zeurderig gevoel in je onderbuik hebben. De bloeding is licht en roze of lichtrood van kleur. Dit zwangerschapssymptoom heet ook wel een innestelingsbloeding. Sommige vrouwen twijfelen daardoor: ben ik zwanger of word ik ongesteld?

Tip: Bloedverlies als je zwanger bent, wanneer moet je aan de bel trekken?

6. Vaak moeten plassen

Je bent net geweest en je moet alweer. Maar het plassen doet geen pijn, zoals bij een blaasontsteking. Dat kan een teken zijn van een zwangerschap. Doordat je groeiende baarmoeder tegen je blaas drukt, moet je vaker naar het toilet. Vaak plassen is een bekend symptoom van zwangerschap, waar alle vrouwen in meer of mindere mate last van krijgen. Ook doordat er meer bloed door je nieren stroomt.

Bekijk hier de video ‘Dit is de reden dat je zo vaak moet plassen als je zwanger bent‘

7. Meer vaginale afscheiding

Niet lang na de bevruchting kun je al meer vaginale afscheiding hebben dan anders. De geur en kleur zijn normaal (wittig), of er kan een klein beetje bloed bij zitten van de innesteling van de eicel. Stinkt het en/of heb je last van jeuk, dan kan het een vaginale schimmelinfectie zijn. Het is dan verstandig om even contact op te nemen met je huisarts.

8. Pijn en steken in je onderbuik

Als je baarmoeder groter wordt, rekken de banden waarmee je baarmoeder aan je bekken vastzit mee. Hierdoor kun je last krijgen van pijn en steken in je onderbuik, schuin in de richting van je liezen. Deze bandenpijn kan voelen als menstruatiepijn en je kunt het al vrij snel na de bevruchting merken.

9. Lage rugpijn

Door een verandering in de hormoonspiegel kun je al vroeg in de zwangerschap lage rugpijn krijgen. Later, als je buik zwaarder wordt en je houding verandert, kunnen de rugklachten doorzetten.

10. Verbeterde reukzin

Je ruikt alles beter, maar vindt ook veel dingen opeens verschrikkelijk stinken. Koffie, sigarettenrook, parfum en uitlaatgassen: sommige zwangere vrouwen ruiken het van mijlenver. Je sterke reukzin komt door een betere doorbloeding tijdens de zwangerschap, maar het is ook een beschermingsmechanisme. Je lichaam wil bepaalde (ongezonde) stoffen niet meer binnenkrijgen, dus je reuk zorgt ervoor dat je ze vermijdt. Net als bij andere vroege zwangerschapssymptomen, is je lichaam druk bezig zich aan te passen voor een veilige zwangerschap.

Meer lezen: Dit is waarom je iemands adem sterker ruikt als je zwanger bent

11. Zwanger opgeblazen gevoel

Natuurlijk zijn niet alle vrouwen met een opgeblazen buik zwanger, maar voelen je darmen ineens vaak opgezet, vooral in de avond, dan kan dat een zwangerschapssymptoom zijn. Ook kun je door de hormonen last hebben van verstopping. Door het zwangerschapshormoon progesteron gaan je darmen trager werken, waardoor het soms al na een paar weken zwangerschap voelt alsof je een zwangere buik hebt. Dit komt nog niet door de baby, maar door je opgezette darmen.

12. Duizeligheid

Misschien een van de minder bekende zwangerschapssymptomen: je kunt last hebben van duizeligheid. Je voelt je licht in je hoofd en hebt soms het gevoel dat je gaat flauwvallen. Dit kan verschillende oorzaken hebben, die te maken hebben met veranderingen in je lichaam, zoals een lage bloeddruk of lage bloedsuiker.

13. Hoofdpijn

Hoofdpijn is een van de bekende zwangerschapssymptomen en ook dit is een gevolg van veranderende hormonen. Maar het kan natuurlijk ook allerlei andere redenen hebben, die niet op een zwangerschap duiden. Denk aan vermoeidheid, honger, stress, vochttekort of iets onder de leden hebben. Is de hoofdpijn heftiger dan normaal en heb je er vaak last van, dan kan het te maken hebben met de zwangerschap. Houdt het aan en twijfel je aan de oorzaak, overleg dan met de huisarts. Doe dat in ieder geval als je paracetamol of andere pijnmedicatie wilt gebruiken en denkt dat je zwanger zou kunnen zijn.

In het eerste trimester hebben veel vrouwen last van spanningshoofdpijn. Dit is een drukkende of constante doffe pijn aan beide kanten van je hoofd of aan de achterkant van je hoofd en nek. Spanningshoofdpijn komt meestal door slaapgebrek of cafeïne-ontwenning.

Ook kan hoofdpijn komen door vochttekort. Als je zwanger bent, heb je per dag ongeveer een halve liter meer vocht nodig. Probeer dus genoeg water te drinken.

Meer lezen: Dit doen zwangerschapschapshormonen met je lichaam en humeur

Zwangerschapssymptoom hoofdpijn
In het eerste trimester hebben veel vrouwen last van hoofdpijn.

14. Droge ogen

Ook ogen die droog aanvoelen kunnen wijzen op een zwangerschap. Maar van airco of de verwarming, te weinig knipperen of lang achter de laptop of op je telefoon zitten kun je natuurlijk ook droge ogen krijgen.

15. Emotioneel

Ook een van de bekende zwangerschapssymptomen: de veranderende hormonen kunnen je emoties heftiger maken, waardoor je zomaar in tranen uitbarst of woedend wordt. Schaam je niet, die moodswings horen erbij. Wees lief voor jezelf en zorg dat je genoeg rust krijgt. Emotionele buien kunnen een teken zijn dat het drukke leven dat je gewend was te veel van het goede is nu er zoveel gebeurt in je lijf.

Tips voor de partner: zo kun je je zwangere vrouw steunen

16. Eetbuien, cravings en een andere smaak

Als je zwanger bent, kan je eetpatroon veranderen. Dingen die je normaal nooit at, vind je ineens lekker. Zo kun je sinaasappels, kwark of zure augurken onweerstaanbaar vinden of je lust plotseling de gekste smaakcombinaties. Bijna alle vrouwen krijgen tijdens hun zwangerschap te maken met vreemde eetlusten en eetbuien. Ook kan je smaak anders zijn: sommige vrouwen die net zwanger zijn hebben een aparte, metaal- of ijzerachtige smaak in hun mond.

17. Brandend maagzuur

Aan het begin van de zwangerschap kun je last hebben van brandend maagzuur omdat je hormoonhuishouding verandert. Door het hormoon progesteron kan de spier die de maag afsluit verslappen. Later in de zwangerschap kun je hier ook last van hebben, doordat je groeiende baarmoeder meer plek in je buikholte inneemt. Je maag komt dan in de verdrukking, waardoor het maagzuur omhoog komt.

18. Veranderende huid

Opeens last van pukkeltjes en een vette huid? Het kan zijn dat je ongesteld moet worden óf dat je zwanger bent. Een veranderende huid is namelijk ook één van de zwangerschapssymptomen. De acne is gelukkig niet zo erg als in de puberteit. En het kan ook zijn dat je huid en haar door de zwangerschap juist meer gaan stralen.

Hier meer over je huid, haar en nagels tijdens de zwangerschap

19. Jeuk

Tijdens de zwangerschap kan je huid door de hormonen erg droog worden. Daardoor kun je last krijgen van zwangerschapsjeuk. Of je krijgt jeuk op je buik en borsten doordat je huid daar erg oprekt. Heb je hevige jeuk over je hele lichaam of juist vooral op je handpalmen en voetzolen? Bel dan je huisarts of verloskundige. Soms duidt hevige jeuk op zwangerschapscholestase en dat is een vervelende zwangerschapscomplicatie.

Zwangerschapssymptomen per week

Wanneer je welke zwangerschapssymptomen en -kwaaltjes hebt, verschilt per persoon. Sommige vrouwen hebben de hele zwangerschap nergens last van, bij anderen houden bepaalde kwaaltjes negen maanden aan. Het valt dus niet te voorspellen, ieder lichaam is anders. In onze zwangerschapskalender kun je per week lezen wat je ongeveer kunt verwachten. In week 1 en week 2 ben je nog niet zwanger, er wordt bij een zwangerschap namelijk geteld vanaf de eerste dag van je laatste menstruatie. In week 4 kun je een zwangerschapstest doen.

De eerste zwangerschapssymptomen (week 1-12)

Je zwangerschap is net begonnen, waardoor je lichaam anders reageert dan je gewend bent. Vanaf week 6 voel je waarschijnlijk goed dat je zwanger bent. Een aantal dingen die het snelst veranderen: de menstruatie stopt of wordt erg licht, je kunt een innestelingsbloeding hebben, je kunt misselijk of rusteloos worden, je borsten worden voller en zijn gevoelig, je tepels worden donkerder en groter, je moet vaker plassen, je kunt last krijgen van brandend maagzuur, je kunt zomaar ineens heel boos, verdrietig of heel blij zijn en je kunt je ontzettend moe voelen.
Zwangerschapssymptomen halverwege de zwangerschap (week 13-26)

Inmiddels weet je al een tijdje dat je zwanger bent. Ook voor de buitenwereld wordt dit steeds beter zichtbaar. Deze zwangerschapssymptomen horen bij het middelste deel van je zwangerschap: je gewicht neemt toe en je buik groeit, je voelt de eerste bewegingen van je baby, je borsten worden groter, er kan dunne vloeistof (colostrum) uit je tepels komen, je voeten, handen, enkels en gezicht kunnen opzwellen, je kunt spataderen krijgen en je kunt last krijgen van een zogenaamd zwangerschapsmasker op je gezicht. Je huid wordt dan iets donkerder op sommige plekken. Dit verdwijnt na de zwangerschap meestal weer.

Lees ook: De groei van je buik van week tot week
Gesponsord
Zwanger worden
Zwangerschapssymptomen tijdens de laatste weken (week 27-40)

Je kind groeit nog flink, hij beweegt veel om zijn spieren sterker te maken en als de uitgerekende datum in zicht komt, daalt hij in je bekken. Jouw lichaam faciliteert dit en dat kun je merken. Deze zwangerschapssymptomen kun je hebben tijdens de laatste weken: je kunt je baby ook aan de buitenkant zien bewegen, je navel begint misschien naar buiten te komen, je kunt rugpijn hebben door het gewicht van je baby, hierdoor ga je anders lopen, je krijgt pijnloze oefenweeën, je kunt kortademig worden en je moet opnieuw vaak plassen als je baby dieper in het bekken komt te liggen en op je blaas drukt.